‘Mag het ook eens over onze bedrijven gaan?’

Zowat alle sectoren kampen met tekorten of onzekerheid. Tegelijkertijd blijf je ook deze keer versteld staan van de veerkracht van veel ondernemers en bedrijfsleiders, zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

Wat een vreemde crisis is dit. Terwijl iedereen de mond vol heeft over zijn benzinetank, ligt vrijwel niemand wakker van wat zich in onze bedrijven afspeelt. Wees maar gerust dat overal koortsachtig gerekend wordt. Trends verzamelde getuigenissen uit de meest uiteenlopende sectoren. Corona was een schok, maar ondertussen zitten we in een andere storm. Het wordt tijd dat we dat inzien.

Waarom is iedereen aan het rekenen? Twee redenen. Uiteraard spelen de loonkosten een grote rol. Voorlopig stijgt het prijspeil in België sneller dan in onze buurlanden. Daar komt de automatische loonindexering bovenop. 13 procent extra loonkosten, of 20 miljard euro in drie jaar tijd, voorspelt de Nationale Bank. Niemand in West-Europa is beter beschermd tegen prijsschokken dan de Belgen. Alleen beseffen we dat niet genoeg. Je hoort alleen maar klagen en jammeren. Volgens de jongste peilingen lijkt vooral extreemlinks garen te spinnen bij de stijgende levensduurte. Nochtans is het ‘kameraad Poetin’ die ten oorlog is getrokken. Voor onze collectieve gemoedsrust moeten we aan die automatische loonindexering blijkbaar niet vasthouden. En voor de gemoedsrust van de private werkgevers allicht ook niet. Veel belangrijker is dat de bedrijven, net zoals tijdens de coronacrisis, hun talent aan boord willen houden. Het beste argument tegen ontslagen zie je nog altijd als je ergens iets gaat eten. Horecapersoneel dat elders onderdak vond tijdens de lockdowns van de voorbije twee jaar, is achteraf maar zelden teruggekeerd. Wie werk heeft, zal het wellicht behouden. Dat zou – meer dan de automatische loonindexering – de grootste geruststelling moeten zijn.

Maar er is meer aan de hand. De aanbodschok lijkt nog altijd erger te worden. Grondstoffen en materialen komen doodgewoon niet of tegen hoogst onzekere prijzen. Dat is een rechtstreeks gevolg van de oorlog in Oekraïne, maar ook van de voordien geëxplodeerde vraag naar grondstoffen, van de Chinezen die met corona blijven worstelen, en van speculatie en hamstergedrag op verschillende internationale markten. In Trends van deze week leest u dat Nike 20.000 paar sneakers doodgewoon niet zal leveren aan Torfs. U leest over bouwwerven die stilvallen omdat de aanvoer van staal stokt en je nu eenmaal niet verder kunt als je op een draagconstructie zit te wachten. Voor sommige bouwmaterialen is een prijsbestek amper drie uur geldig! U leest over voedingbedrijven die hun receptuur moeten aanpassen of door hun voorraad glazen flessen heen raken.

Zowat alle sectoren kampen met tekorten of onzekerheid. Tegelijkertijd blijf je ook deze keer versteld staan van de veerkracht van veel ondernemers en bedrijfsleiders. Met de rekenmachine in de hand zoeken ze koortsachtig naar oplossingen. Andere markten, andere grondstoffen, recyclage… iedereen zoekt een uitweg.

Dat zouden we allemaal moeten doen. Als het te duur wordt om tomatenserres warm te stoken, moeten we misschien ons gedrag aanpassen in plaats van compensaties te eisen. Telers kunnen overschakelen op minder warmteminnende groenten. Consumenten kunnen vaker seizoensgroenten eten. En de voedselverspilling kan en moet hoe dan ook naar beneden. Een bouwbedrijf vertelt in Trends hoe het bij afbraak voortaan isolatiemateriaal voorzichtig demonteert en hergebruikt. Zijn er veel pendelaars die het openbaar vervoer hebben gemeden tijdens corona en nu toch maar opnieuw de trein nemen?

Elke crisis creëert nieuwe inzichten. Alleen maar de pijn verzachten en de rekening grotendeels bij de bedrijven leggen, zou een kapitale fout zijn. Dat zou iedereen moeten beseffen. De regeringspartijen, de sociale partners en zélfs de extreemlinkse en -rechtse vrienden van kameraad Poetin.