WAAR ZIJN DE LIMIETEN?

C reyf’s Interim kondigde onlangs de fusie aan met branchegenoot Content in Nederland. Een grote operatie, de zoveelste in een lange rij van concentraties in de uitzendsector. Nog niet zolang geleden beslisten Interlabor Interim en Randstad Interim, weliswaar beide dochters van dezelfde Randstad-groep, te fuseren. Schaalgrootte was het motto.

Nochtans zijn Randstad en Creyf’s adepten van een verschillende strategie. Randstad is voorstander van autonome groei, Creyf’s mikt op overnames. Voor Herwig Muyldermans, directeur van de beroepsvereniging van uitzendkantoren Upedi, zijn beide strategieën plausibel.

TRENDS. Is schaalgrootte de enige achtergrond van deze beweging tot concentratie?

HERWIG MUYLDERMANS. Op de Europese uitzendmarkt heb je een aantal volwassen markten: Nederland en Frankrijk met België en Luxemburg daar onmiddellijk achter. Dan heb je een aantal groeilanden, in de eerste plaats Duitsland, met ook Spanje en binnenkort Italië, landen waar tot voor kort uitzendarbeid nog verboden was. Alle grote spelers positioneren zich op deze groeimarkt vanuit het thuisland. De twee grootste uitzendbedrijven, Adecco en Manpower, opereren mondiaal. Dan heb je op meer Europees vlak Vedior en Randstad. En ten slotte heb je de derde categorie – waarvan Creyf’s een voorbeeld is: bedrijven die in verschillende, maar niet alle Europese landen actief zijn.

De reden tot meer concentratie is in de eerste plaats schaalgrootte om op die groeimarkt te kunnen opereren. Maar er is ook de tendens waarbij multinationals zoals Philips of Coca-Cola internationale contracten afsluiten met een of twee internationale uitzendkantoren en dan per land met nog een derde lokale speler. De uitzendwereld is een groeiende sector en datcreëert een eigen dynamiek met veel overnames.

Gaat die concentratietendens nog verder? Waar liggen de limieten?

Ik zie zeker nog meer concentraties. Maar tegelijk bestaan er in een groeiende sector altijd mogelijkheden voor nieuwe spelers. In Nederland is door het loslaten van de erkenningsregel het aantal bedrijven enorm gegroeid. De uitdaging voor de nieuwe, kleine uitzendkantoren is beter te doen dan de grote qua service, of zich meer waar te maken in een nichewerking, of groot te zijn in een bepaalde kleine regio. In dat laatste geval moet je wel de eigenheid van een klein bedrijf kunnen behouden.

In België is Konvert Interim zo’n speler. Die staat erg sterk in West- en ook nog Oost-Vlaanderen. Is hun strategie om uit te breiden naar de rest van het land dan verkeerd?

Dat zou je aan hen moeten vragen. Konvert heeft nu ongeveer 3% van de markt, dat is toch al belangrijk. Maar in een groeimarkt is het steeds mogelijk om verder door te stoten. We mogen niet vergeten dat elk groot bedrijf ooit klein is geweest. In een rijpe sector is dat natuurlijk erg moeilijk, daar zijn de posities al ingenomen.

Uitzendarbeid staat eigenlijk nog in de kinderschoenen.

Ik zou er geen schoenmaat op durven zetten, maar het is zeker nog geen 45. Er zijn twee belangrijke fenomenen. Ten eerste heb je de outsourcing van de personeelsdienst die nog steeds verder gaat. België heeft daar wel een achterstand ten opzichte van Nederland. Sociaal secretariaat, werving en selectie, uitzendarbeid, het zijn allemaal takken die gegroeid zijn door outsourcing. De personeelsdienst kan zo terugplooien op zijn kernactiviteit, de natuurlijke positieve ontwikkeling van het personeel.

Tweede belangrijk fenomeen is het doorbreken van het overheidsmonopolie. Op 31 maart werd in het Vlaams parlement het decreet op de particuliere arbeidsbemiddeling goedgekeurd, waarbij het overheidsmonopolie op arbeidsbemiddeling juridisch wordt verbroken. In de praktijk was dat al langer het geval. Zeker even belangrijk is het afschaffen van de beschottenregeling. Vroeger mocht een uitzendbedrijf enkel uitzendarbeid doen, nu mag het ook aan andere soorten van arbeidsbemiddeling doen. Die dubbele tendens van toenemende outsourcing en het wegvallen van de beschotten geeft nieuwe mogelijkheden. Beide klanten, het bedrijf en de uitzendkracht, zijn hiervoor vragende partij.

Welk soort bedrijven zal nu ontstaan? Sommige blijven zweren bij pure uitzendarbeid, andere mikken op een ontwikkeling tot een leverancier van human resources-diensten in ruime zin.

Ieder moet dat voor zich uitmaken. Ik geloof sterk in een doorgedreven nichewerking. Maar je kan je ook enkel op uitzendarbeid toeleggen. Een nieuwe tendens is detachering: het aanwerven van uitzendkrachten door het uitzendkantoor zelf, die dan die mensen als een pool beheert en uitleent aan andere bedrijven. Maar je mag nooit de flexibiliteit vergeten. Uitzendarbeid bestaat uit twee dingen: het matchen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, en flexibiliteit. Je moet op beide snaren spelen om een mooie melodie te krijgen.

Vorming wordt steeds belangrijker. Een van de redenen waarom Creyf’s Content heeft overgenomen, is de sterkte van Content in vorming.

Content staat sterk in opleiding omdat in Nederland de arbeidsmarkt veel krapper is. In Vlaanderen merken we dat ook al. Upedi is voorstander van sectorale vormingsinitiatieven. Maar natuurlijk kunnen de ondernemingen zelf iets opzetten. Ook kunnen we tot samenwerkingen komen met openbare en privé-initiatieven. Ik geloof sterk in een netwerking.

Ook met de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB)? De relaties zijn niet altijd perfect geweest.

We zijn in gesprek en hopen dat gesprek weldra af te ronden. Om zo tot een coördinatie te komen rond vorming. We voeren gelijkaardige gesprekken in Brussel en Wallonië. Vorming is een van de grote uitdagingen. Iedereen moet zich inschrijven in de filosofie van het interprofessioneel akkoord. Daar is overeengekomen dat de bedrijven een supplementaire inspanning moeten leveren voor vorming. De vormingsuitgaven moeten met 50% stijgen. Dat zal tot een sterke ontwikkeling leiden van de vormingssector.

De vakbonden hebben het aanvankelijk erg moeilijk gehad met de uitzendsector. De jongste jaren leken ze tot een aanvaarding gekomen te zijn. Maar blijven ze de razendsnelle ontwikkeling van de sector volgen?

De vakbonden denken mee met onze sector. Ze hebben de sociaal-economische rol van de uitzendsector ingezien. Uitzendarbeid is een evenwichtig systeem van flexibiliteit, waarbij ze een rol kunnen spelen via het sluiten van cao’s. Bovendien hebben de werknemers ook voordeel bij een geoliede arbeidsmarkt.

GUIDO MUELENAER