Omega Pharma moet vertrouwen opnieuw verdienen
Omega Pharma is op dit ogenblik niet bij machte een nieuwe demarrage te plaatsen. Gaat het om een tijdelijke inzinking of moet het bedrijf van wielerfan Marc Coucke vrede nemen met een plaats in het peloton?
Het is gewoon de realiteit: Omega Pharma toonde zich in 2007 geen groeier meer”, vindt Nathalie Sierens, analiste van KBC Securities. “Het bedrijf zit na de groeifase in een consolidatiefase. Het moet daardoor en dat zal tijd vergen”, zegt Stefaan Genoe, analist van Petercam. “Het is nu wachten op de jaarcijfers van 2007 ( nvdr – die worden op 13 maart gepubliceerd) eer we het bedrijf een nieuwe kans kunnen geven. Ik was teleurgesteld, zelfs gechoqueerd, na de omzetwaarschuwing in oktober. Het bedrijf bleek kwetsbaarder dan gedacht”, zegt Danny Van Quaethem hoofdanalist bij SG Private Banking.
Om maar te zeggen dat Omega Pharma heel wat krediet verloren heeft bij analisten en beleggers. Eind 2006 was nochtans een nieuwe CEO, de in de sector gepokte en gemazelde Jan Cassiman, aangetrokken om het Omegateam regelmatig te laten presteren. Maar een late omzetwaarschuwing in oktober vorig jaar, en onverwachts tegenvallende vooruitzichten voor 2008, hebben de koers van het aandeel gehalveerd. Dat is een flinke smak, zelfs in de huidige, woelige financiële markten. En het ongelukkige communicatiebeleid levert intussen een vat vol kritiek, twijfels en insinuaties op.
Op zoek naar tweede adem
De eerste koude douche kwam in oktober: een slechte zomer en de malaise op de Belgische markt voor generische geneesmiddelen (zie kader: De bodem van het generische dal) noopten het bedrijf tot een omzetwaarschuwing. De kritiek volgde meteen: waarom werd daarmee gewacht tot oktober? In november werd wél snel gecommuniceerd over een goede oktobermaand. Opnieuw kritiek: was dit misschien een zet om Omega Pharma in de Bel20 te houden?
Stichter en bezieler Marc Coucke, die na de benoeming van Cassiman de pet opzette van actieve voorzitter van Omega Pharma, werd persoonlijk nog eens afgerekend op een aandelenverkoop die kort voor de winstwaarschuwing bekend raakte. En als klap op de vuurpijl verlaagde Omega Pharma vorige maand de vooruitzichten voor 2008 na een tegenvallend vierde kwartaal. Dit jaar zou de omzet slechts 3 % tot 7 % groeien, wat geïnterpreteerd werd als een nieuwe omzetwaarschuwing.
Omega Pharma is in een catch 22 beland: in dit delicate klimaat is zowel communiceren als niet communiceren een riskante aangelegenheid. Toch was Coucke bereid tekst en uitleg te geven (zie blz. 71). Bij andere bedrijven in zulke situaties is dat vaak anders.
Een omzetgroei van mogelijk slechts 3 %, het is even wennen bij een bedrijf dat een van de mooiste Belgische groeiverhalen van de laatste twintig jaar schreef. Van scratch bouwde Coucke Omega Pharma uit tot het nummer 11 wereldwijd voor de verkoop van voorschriftvrije producten in de apotheek, in de sector beter bekend als de zogenaamde over-the-counterproducten of kortweg OTC-producten. Omega Pharma was een succes via een combinatie van organische groei en een hele rist overnames; zoals in 2004 de acquisitie van 60 merknamen van de Amerikaanse farmagigant Pfizer, of in 2006 de overname van het Oostenrijkse Bittner. Merken als Davitamon, Bodysol of Predictor staan intussen bijna in het collectieve geheugen gegrift.
En vorig jaar positioneerde het bedrijf zich opnieuw als een pure OTC-onderneming. De producten en diensten voor medische beroepen werden gebundeld en naar de beurs gebracht onder de naam Arseus. Met een zucht van opluchting, want enkele jaren voor die beursgang had Omega Pharma vruchteloos geprobeerd de professionele afdeling, het toenmalige zorgenkind van de groep, van de hand te doen. Niet dat er geen gegadigden waren, maar de prijs die werd geboden, was te laag.
Ambities niet opgeborgen
Een hoofdrol spelen in de verdere consolidatie van de OTC-markt, en bij de vijf grootste spelers van de wereld in deze markt raken, dat is de ambitie die Coucke & co niet hebben opgeborgen. Maar om die top vijf te halen, zal Omega Pharma minstens in omvang moeten verdubbelen. Daarvoor bekokstoven ze op het hoofdkwartier in Nazareth een veeleer bekend recept: verse overnames op een bedje organische groei. Maar de organische groei blijkt vandaag te mager – 2 % in 2007 en dus 3 tot 7 % in 2008 – om beleggers te overtuigen. Dat maakt op zijn beurt overnames moeilijker, want het aandeel Omega Pharma verloor door de groeikrampen heel wat van zijn koopkracht.
Het betekent niet dat het bedrijf niks meer gedaan kan krijgen. Door de beperkte schuldgraad en een gezonde cashflow is er op de balans nog ruimte voor enkele honderden miljoenen euro bijkomende schulden om de oorlogskas te spijzen. Daarnaast gaat Omega Pharma door met eigen aandelen inkopen: het bedrijf wil twee miljoen eigen aandelen in portefeuille verwerven en heeft al zowat driekwart van die weg afgelegd. Deze aandelen worden niet noodzakelijk allemaal vernietigd, zoals in 2006 gebeurde, maar mogelijk wordt een gedeelte deze keer opzijgezet als betaalmiddel voor een volgende overname. Daarnaast is er voor een goede overname altijd voldoende geld te vinden, merkt Coucke op. Bovendien is Omega Pharma ook niet aan zijn eerste crisis en beurscorrectie toe: in 2003 overleefde het al eens een periode van ontgoochelende groeicijfers en beursinzinkingen. Wat niet wegneemt dat het voor Coucke & co opnieuw alle hens aan dek is om het vertrouwen in het businessmodel te herstellen. Te beginnen bij de presentatie van de jaarcijfers op 13 maart.
Een echte voorschriftvrije blockbuster, in de grote markten van pijnstillers, maag- of darmproducten of hoestmiddelen, heeft Omega Pharma, nog niet te pakken gekregen. En dat wordt moeilijker, omdat de grote farmabedrijven die deze blockbusters in portefeuille hebben, de OTC-markt opnieuw met heel andere ogen bekijken. Behandelden farmareuzen OTC de eerste jaren van het millennium nog wat stiefmoederlijk als het kleine broertje van voorschriftgeneesmiddelen, dan staan de twee takken nu op voet van gelijkheid. Ook letterlijk: in 2005 bedroeg de groei op wereldvlak van beide exact 7,2 %, terwijl in 2000 de verhouding nog 1 op 5 was. De inhaalbeweging van OTC is er gekomen door de aanzwellende malaise in de traditionele farmatak. Die wordt veroorzaakt door de voortdurende stijging van de kosten om nieuwe producten te ontwikkelen, en door de groeiende concurrentie van generische kopieën van geneesmiddelen.
In het wiel van de groeimarkten
Intussen zoekt Omega Pharma groei waar hij te vinden is. Met de overname van het Oostenrijkse Bittner kocht Marc Coucke zich een duur maar noodzakelijk toegangsticket (192,5 miljoen euro overnameprijs) tot de cruciale Centraal- en Oost-Europese OTC-markt. Omega Pharma betaalde voor Bittner bijna vier keer de omzet, terwijl andere OTC-overnames tegen maximum 3,5 keer de omzet over de toonbank gingen.
Maar de start is nog aarzelend: later dit jaar zullen de eerste Omegaproducten mondjesmaat op de oostelijke markten worden losgelaten. Eindelijk, vinden analisten, die hadden verwacht dat de positieve impact van Bittner zich sneller en duidelijker zou manifesteren.
Toch is het potentieel overduidelijk aanwezig. De Russische markt is de voorbije jaren alvast met gemiddeld 25 % per jaar gegroeid en zal tussen nu en 2012 nogmaals in waarde verdubbelen. De Russische markt, waar Bittner bijna 60 % van zijn omzet realiseert, was in 2006 al zo’n 2,3 miljard euro waard. Ter vergelijking: de sterk ontwikkelde Belgische OTC-markt bedroeg in 2006 zowat 890 miljoen euro. Bovendien gebeuren de OTC-verkopen in Rusland nog meer via de apotheken dan in ons land.
Om echt een grote stap richting wereldformaat te zetten, zal Coucke groeimarkten in andere werelddelen op het menu moeten zetten. Vooral China en Latijns-Amerika zijn bijvoorbeeld veelbelovende markten dankzij een cocktail van hoge geboortecijfers, een verouderende bevolking, een stijgend gemiddeld inkomen en een sterker gezondheidsbewustzijn. Omega Pharma zal echter eerst weer moeten leren lopen, voor het de samba kan dansen. (T)
Door Bert Lauwers en Daan Killemaes/Foto’s Pat Verbruggen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier