De balans van Trends: Europees weekendwerk en draaideurnieuws

Slecht nieuws voor België: commissaris voor Mededing Margrethe Vestager opende een onderzoek naar 39 mogelijke gevallen van illegale staatssteun aan Belgische bedrijven. De Belgische douane mag zich wel op de borst kloppen, met 35 procent meer inbeslagnames van smokkelwaar dan in 2017.

Vorig weekend is de nieuwe Europese betaalrichtlijn van kracht gegaan. Met hun ontembare voorliefde voor acroniemen hebben de verantwoordelijke Eurocraten dat beestje PSD2 genoemd, voor Payment Services Directive 2. Consumenten kunnen vanaf nu hun betaalgegevens delen met andere partijen dan enkel hun eigen bank. De Amerikaanse techreuzen en grote internetwinkels verlekkeren zich volop op dat nieuwe databuffet.

Daarnaast was het ook weekendwerk voor de Europese ministers van Economie en Financiën die vorige vrijdag en zaterdag samenkwamen voor een informele vergadering in Finland, dat het voorzitterschap van de Europese Raad heeft. Op het menu stonden besprekingen over cyberbeveiliging voor het Europese financiële systeem, een nieuw elan voor de kapitaalmarktenunie die maar niet van de grond komt, de Europese begrotingsregels en energiebelastingen. Het hoogtepunt van de bijeenkomst moet ongetwijfeld de presentatie van de Zweed Dag Detter zijn geweest. De titel alleen al vervoerde de aanwezige politici tot een spontaan collectief orgasme: ‘What if – it didn’t take higher taxes to build bridges and repair crumbling infrastructure?‘. De Zweed is een expert in het beheer van openbare activa en kwam de aanwezige ministers bijpraten over hoe de efficiëntie van overheidsuitgaven te verhogen.

Staatssteun

Begin deze week kreeg ons land slecht nieuws van de Commissie. Huidig en volgend commissaris voor Mededing Margrethe Vestager opende een onderzoek naar 39 mogelijke gevallen van illegale staatssteun aan Belgische bedrijven. België zou hen via zijn excess profit rulings onrechtmatig voordeel op hun concurrenten geven. Die ruling geeft bedrijven het recht een deel van hun winsten buiten de belastingen te houden omdat ze voortvloeien uit de voordelen van deel uit te maken van een internationale onderneming. Een bepaald deel zou de fiscus daarom niet per se als Belgische winsten moeten aanschouwen. Waarom ze dan wel aan de exuberante Belgische belastingvoeten onderwerpen, is de redenering van de ruling. Vestager is het daar duidelijk niet mee eens, en opende 39 onderzoeken naar verdoken staatssteun aan onder meer BASF België, Omega Pharma, Ontex en Kinepolis. In 2016 spande de Commissie een gelijkaardige zaak aan tegen ons land, met de eis dat het 700 miljoen aan gemiste belastinginkomsten bij 35 bedrijven zou vorderen. Begin dit jaar verklaarde de bevoegde rechtbank die eis ongeldig, niet omdat het bewijs voor staatssteun ontbrak, maar wel omdat de Commissie onvoldoende aantoonde dat het om een structurele concurrentievervalsing ging. Met die 39 afzonderlijke zaken wil de Commissie het tegendeel bewijzen.

Meer belastingnieuws waar België niet op zat te wachten kwam maandagavond uit het Europees Parlement. Daar besloot de parlementscommissie voor economisch zaken, kortweg het econ committee, om een permanente belastingcommissie binnen het Europees Parlement in te stellen. Naar aanleiding van alle internationale belastingschandalen à la Panama en Paradise Papers en de witwasschandalen in de banksector zette het Europees Parlement een paar tijdelijke belastingcommissies op, waarvan het laatste België nog op de vingers tikte als belastingparadijs. De groep van fractievoorzitters van het Europees Parlement moet die permanente belastingcommissie nog goedkeuren.

Draaideuren en doemdenkers

Voorts was er nog Europees financieel draaideurnieuws rond een topman van de Europese bankenwaakhond EBA (European Banking Authority) die aan de slag gaat als CEO van de Europese vereniging van financiële markten AFME. Onder meer de ngo Finance Watch, een van de voornaamste non-profit financiële waakhonden in de Europese Unie, schreef er de raad van bestuur van EBA over aan, maar kreeg geen gehoor.

Verder kwamen de drie Europese financiële toezichthouders, EBA (European Banking Authority) voor banken, ESMA (European Securities and Markets Authority) voor financiële markten en EIOPA (hou je vast… de European Insurance and Occupational Pensions Authority) voor verzekeraars en pensioenfondsen, met een gezamenlijk rapport. De drie ESA’s (European Supervisory Authorities, zo noemt het clubje zichzelf als het samen iets uitbrengt) belichten in het rapport, zoals goede toezichthouders betaamt, de huidige risico’s voor en kwetsbaarheden van het Europese financiële systeem. De voornaamste financiële gevaren zijn: tromgeroffel…. een no-deal-brexit (geeuw), klimaatverandering en financiële partijen die door de lage rente te gretig op zoek zijn naar rendement en daardoor risicovollere beleggingen aangaan, zoals obligaties met lage kredietwaardigheid.

Protecting our way of shopping

Donderdag stond een groepje Europese douaniers te glunderen in het Berlaymontgebouw achter wat leek op een marktkraam met horloges, dure handtassen, sigaretten en andere prullaria. Het was een greep uit alle inbeslagnames van het afgelopen jaar, vertelden ze trots. In 2018 werden er aan en binnen de grenzen van de Europese Unie zo’n 69.000 ladingen in beslag genomen, goed voor 740 miljoen euro aan namaak- en smokkelgoederen. De helft bleek afkomstig uit China. De populairste smokkelwaar bleken namaaksigaretten en -speelgoed. De Belgische douane mag zich ook op de borst kloppen, met 35 procent meer inbeslagnames dan in 2017.

Ten slotte bracht de studiedienst van het Europees Parlement een eerste aftastend rapport uit over het Libra-project van Facebook en consorten. Mark Zuckerbergs plannen voor een digitale blockchainmunt kunnen alvast de nodige regulatoire tegenwind vanuit Europa verwachten.