Depressief op de werkplek

Met de toenemende werkdruk neemt niet alleen de stress op het werk toe, maar verhoogt ook het risico op depressie. Mannen die een hoge werkdruk rapporteren, lopen dubbel zoveel kans op een depressie als mannen die weinig werkdruk ervaren.

Canadese onderzoekers toonden aan dat zelfs bij zeer hoge werkdruk, een stukje onafhankelijkheid en zelf beslissingen kunnen nemen doorslaggevende beschermingsfactoren zijn tegen een depressie. Bij vrouwen blijkt naast werkdruk vooral het niet kunnen nemen van zelfstandige beslissingen van invloed op het ontwikkelen van een depressie. Voor zowel mannen als vrouwen speelt het gebrek aan steun van collega’s en meerderen een grote rol.

Werkonbekwaamheid

Volgens internationaal onderzoek uit 2006 is naar schatting 7 procent van de beroepsactieve bevolking depressief. Ze zitten niet in een tijdelijk dipje, maar kampen met een echte depressie. Beide verschijnselen zijn duidelijk verschillend. We voelen ons allemaal wel eens depri op een druilerige, grijze dag na een veel te korte nacht bijvoorbeeld, maar dat bedrukte gevoel is tijdelijk. Bij een echte depressie gaat het om langdurige vermoeidheid, ontroostbare droefheid, een gevoel van uitputting en waardeloosheid.

De geest van een depressief persoon draait op een laag toerental. Hij is steeds minder geïnteresseerd en kan zich moeilijk concentreren. Zijn zelfbeeld is laag, hij vindt dat hij slecht presteert en isoleert zich van zijn collega’s. Depressies gaan ook gepaard met een verlies aan eetlust en vermagering.

Een depressie is een neerwaartse spiraal. Wie ver genoeg wegzakt, moet op de duur afhaken op het werk. De werkonbekwaamheid is meestal van lange duur. En hoe langer het verzuim duurt, hoe problematischer de hervatting.

Luisterend oor

Een depressie kan je moeilijk wegstoppen. Voor de naaste omgeving valt de breuk met de vroegere gemoedstoestand op. Ze hoeven niet machteloos toe te kijken, integendeel. Wanneer een collega troosteloos lijkt en zich isoleert, speelt de werkomgeving een cruciale rol. Uit onderzoek blijkt dat sociale steun veruit de belangrijkste veerkrachtverhogende factor is. Een medelevend, luisterend oor heeft al een gunstige uitwerking op een depressieve collega. Waardering en schouderklopjes doen wonderen. Het gevoel erbij te horen is even belangrijk als een gevoel van autonomie.

Pesterijen

Twee kenmerken duwen een depressieve werknemer verder in de put: onvoorspelbaarheid en het gevoel geen invloed te kunnen uitoefenen op de negatieve situatie (machteloosheid). Herhaalde, langdurige of intensieve blootstelling aan onbeïnvloedbare stresssituaties op het werk, bijvoorbeeld pesterijen, kunnen op zich een depressie doen ontstaan. Iedereen heeft ‘controleknoppen’ nodig om normaal te kunnen functioneren.

Het risico op een depressie uitgelokt door arbeidsomstandigheden is minimaal wanneer alle werknemers kunnen werken in een omgeving die naar hun gevoel zowel voorspelbaar als beïnvloedbaar is. Innovatie, hoogstaande technologie en ultramoderne infrastructuur hebben geen enkele impact op de prestaties van werknemers wanneer zij vinden dat met hun ideeën en wensen geen rekening gehouden wordt. (T)

DE AUTEUR IS ARTS EN HOOFDREDACTEUR VAN BODYTALK.

Marleen.finoulst@bodytalk.be

Door Marleen Finoulst