Het Chiquitapersoneel vergadert vandaag, 30 april, met topman Michel Loeb in de zaal Stuurboord, vlak tegenover de Europese hoofdzetel met zicht op de Schelde. Onderwerp: de prijs van het collectieve ontslag van honderd medewerkers door de mogelijke verhuizing van de hoofdzetel naar Zwitserland.
Loeb laat zich bijstaan door hr-manager Carla Plas, terwijl de werknemers een beroep doen op beroepsonderhandelaars als Gert Wenselaers van de socialistische vakbond BBTK. Die laatste is behoorlijk onder de indruk van Loeb. “Ik vreesde dat we te maken zouden krijgen met een door de Amerikanen gedropte buitenlander, die zijn handtekening zou zetten onder elke buitenlandse beslissing”, klinkt het. “Maar we praten met een topbeslisser, en een Belg bovendien.”
Meer nog: aan moederszijde stamt Loeb af van een Antwerpse familie, terwijl vader Manfred Loeb (ooit een topman in de stal van de Generale Maatschappij/Tractebel) tot de Brusselse, liberaal-joodse tak behoort. Sinds 2004 leidt Loeb – wiens Nederlands intussen op een laag pitje brandt – Chiquita Europa, goed voor een vijfde van de omzet van 3 miljard euro. Verleden jaar promoveerde hij tot executive officer, die rechtstreeks rapporteert aan CEO Fernando Aguirre.
Loeb haalde een diploma handelsingenieur bij Solvay Business School, waar hij ook de studentenclub leidde (met als gevolg een bisjaar, maar toch ook een grote onderscheiding). Hij zocht een job in het buitenland, in de marketing en in de sector consumentengoederen. “Daarmee wilde ik mij psychologisch afzetten tegen mijn vader, een technisch hoogst onderlegde burgerlijk ingenieur.”
Loeb kwam bij “de topmarketingschool” Nestlé terecht, waar hij acht jaar het merk Nescafé hielp onderbouwen en ook dierenvoeding onder zijn hoede kreeg. Daarna verzorgde hij vijftien jaar de marketing van onderhoudsproducten bij Johnson & Son, eerst in België om via een tussenstap in het VK te eindigen als rechterhand van de voorzitter in de VS.
In 2004 trok hij naar Chiquita. “Het bedrijf had een moeilijke periode achter de rug. Zijn reputatie was onderuitgehaald. Het had in de VS 25 miljoen dollar boete moeten betalen omdat het losgeld had gegeven aan Columbiaanse rebellen die personeelsleden hadden gegijzeld. Bleek achteraf dat die banden hadden met internationale terroristen. Ook financieel kwam het bedrijf uit de put, omdat het net herstelde van een gerechtelijk akkoord. Het was een enorme uitdaging om het merk Chiquita opnieuw te lanceren in een compleet nieuwe ondernemingscultuur, transparanter dan ooit.”
Spijt in het hart
Nog een reden voor de overstap was het feit dat hij weer in België kon wonen, dichter bij zijn vrienden en zijn dochters die een echtscheiding moesten verwerken. Loeb, die hertrouwt in juni: “Mocht ik dus vertrekken uit Antwerpen, is het met spijt in het hart. Maar het is nu eenmaal de plicht van managers om in de eerste plaats te denken aan de belangen van het bedrijf.”
Hij verhuist waarschijnlijk naar het nieuwe Europese hoofdkwartier in Zwitserland. Het mogelijke vertrek van Chiquita Europa, dat onder Loeb nochtans de hoogste winsten uit zijn geschiedenis haalde, is fiscaal geïnspireerd. Het Zwitserse standaardtarief in de vennootschapsbelasting bedraagt 21 %. “Leuk zijn de korting met 10 % als men er mensen tewerkstelt en extra fiscale cadeaus voor onderzoek en ontwikkeling”, zegt vakbondsman Wenselaers. “Tegen zo’n fiscaal paradijs kan België niet op.”
Onze politici dachten Chiquita nog even met de notionele-intrestaftrek te overtuigen om te blijven. Loeb: “België komt – zeker nadat we ons statuut als fiscaal voordelig coördinatiecentrum hebben moeten prijsgeven – niet in de buurt van de 4 % die Zwitserland biedt. Of dat ongeoorloofde concurrentie is? Het antwoord laat ik over aan de politiek.”
Bananen blijven komen
“De Zwitsers zijn hiermee niet aan hun proefstuk toe”, weet Georges Leysen, die de bananentrafieken volgt voor het Havenbedrijf Antwerpen. Hij schat dat Chiquita goed is voor 10 % van de fruitoverslag. Leysen: “De Braziliaanse fruitsapproducent Votorantim werd ook naar Zwitserland gelokt, terwijl die zijn logistieke hub in Beveren behoudt. Blijven de handen in de Scheldestad en verhuizen de hersens naar de Alpen?”
Rik Menten van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland: “Dat bananenmensen wegtrekken is erg, maar een vertrek van de bananen zou een echte ramp zijn. We moeten realistisch inschatten welke investeerders we aanspreken. Antwerpen is geen wereldstad, wel een wereldhaven.”
“Een verstandige redenering”, zegt Loeb, die overigens hoopt dat zijn medewerkers mee willen verhuizen naar de nieuwe hoofdzetel. “Zoals u weet is Zwitserland geen maritiem centrum, dus blijven onze bananenboten naar Antwerpen varen. Chiquita zal dus nog altijd mensen tewerkstellen in de dokken.” (T)
Hans Brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier