Overheveling woonbonus moet geblokkeerd of gecompenseerd worden

Vlaanderen heeft gewoon de middelen niet om de federale fiscale voordelen voor de verwering van een gezinswoning volledig in een steunmaatregel over te nemen.

De Vlaamse Woonraad wil een geleidelijke afschaffing van de woonbonus voor de meeste doelgroepen. Vlaanderen heeft gewoon de middelen niet om de federale fiscale voordelen voor de verwering van een gezinswoning vanaf 2014 volledig in een steunmaatregel over te nemen.

Dit zal geen bewuste keuze zijn van de Vlaamse regering, maar het is een logisch gevolg van de zesde staatshervorming, zoals die door de drie Vlaamse regeringspartijen in 2011 werd onderhandeld.

De Woonraad berekent dat de woonbonus in 2024, op kruissnelheid, 2,9 miljard zal kosten aan Vlaanderen. In 2014, na de overheveling van de bevoegdheden voor wonen dus, draagt de federale staat ter compensatie slechts 1,5 miljard over aan Vlaanderen.

Professor Erik Buyst rekende in april 2012 al uit in Trends dat het effect van de afschaffing van de woonbonus gelijkstaat met een renteverhoging van 2 procent. Het neerwaartse effect op de woningprijzen zal 10 procent zijn, dus zal het vermogen van elk gezin met een kwaliteitswoning (gemiddeld 230.000 euro in 2011) dus 23.000 euro afnemen. Dat is meer dan zeven keer het bruto-inkomen van de gemiddelde Belg.

De federale staat wint door deze operatie. Ze zal meer belastingen verkrijgen, omdat de burgers de hypotheekaftrek niet meer in rekening kunnen brengen op hun belastingbrief, en ter compensatie zijn er relatief minder dotaties. Eigenlijk realiseert de regering via de staatshervorming dus een belastingverhoging.

Goed gezien van Di Rupo. De Vlaamse partijen kunnen de operatie verkopen als een overwinning, want de regionalisering van bevoegdheden. En de PS kan vooral bezuinigen in Vlaanderen, waar proportioneel meer huiseigenaars wonen en bovendien de huizen relatief duurder zijn dan in Wallonië. Een heronderhandeling van de staatshervorming, desnoods een Vlaams veto tegen deze specifieke maatregel, lijkt aangewezen om deze aanslag op de vermogens af te wenden. Maar dat vraagt politieke moed. Een alternatief is dat de federale regering ter compensatie van fiscale meerinkomsten de inkomstenbelastingen voor iedereen verlaagt.