Vrachtwagenbouwer DAF Trucks: ‘Diesel zit in het verdomhoekje, maar dat is onterecht.’
De Nederlands-Amerikaanse vrachtwagenbouwer beleefde in 2018 een recordjaar. Nu merkt DAF Trucks een terugval, maar de verkoop blijft meer dan behoorlijk. De onderneming wil kansen grijpen op de wereldwijde vrachtwagenmarkt. “We hebben duidelijke groeiplannen, ook in Europa. Maar de groei daarbuiten is veel omvangrijker.”
Elke vijf minuten rolt een nieuwe vrachtwagen van de band. In de fabriek van DAF Trucks in Eindhoven is elk exemplaar anders. Hij wordt samengesteld in functie van de te vervoeren vracht of het voorziene traject. Een lading bloemen van de veiling in Aalsmeer naar Italië brengen vergt een andere constructie dan een vrachtwagen voor boomstammenvervoer in Scandinavië.Bovendien worden nog eens kriskras door elkaar vrachtwagens van verschillende generaties gebouwd, in functie van de uitstootnormen in diverse landen.
De 7000 werknemers in Eindhoven hebben handenvol werk. Het zijn bovendien ervaren mensen. “Je telt pas mee als je hier een kwarteeuw werkt”, zegt woordvoerder Rutger Kerstiens trots, terwijl we in een treintje door de fabriek toeren. “Er zijn werknemers die op hun vijftiende zijn begonnen en tot aan hun pensioen blijven.” “Zodra je bij DAF begint en je ervaart het DAF-familiegevoel, ga je er niet meer weg”, bevestigt Marc Beets, de directeur van de Belgische DAF-fabriek in Oevel. “Je blijft tot aan je pensioen. In Westerlo hebben we zeventig mensen die er al veertig jaar werken”, op een totaal van 2850 medewerkers.
Eindhoven en Oevel zijn als een Siamese tweeling aan elkaar geklonken. Oevel heeft twee fabrieken: één voor de productie van wielassen, een tweede voor de vrachtwagencabine. Dagelijks vertrekken 260 wielassen en cabines naar Eindhoven en naar een zusterfabriek in het Britse Leyland. In Eindhoven gebeurt de eindassemblage van de vrachtwagens. Daarnaast heeft de Nederlandse vestiging onder meer een motorenfabriek.
Conjunctuur aarzelt
Er is vraag naar de vrachtwagens van DAF, die zich in het premiumsegment bevinden. 2018 was een recordjaar, met een productie van 67.055 vrachtwagens. De goede conjunctuur verklaart veel, want ruim 90 procent van de verkoop zijn vrachtwagens die meer dan 16 ton vracht vervoeren. Die markt is bij uitstek conjunctuurgevoelig. In 2009 bijvoorbeeld, in het diepste van de bankencrisis, zakte de productie van DAF Trucks naar 21.000 stuks.
Hoe zal de zomer van 2019 verlopen? “Er is onzekerheid in de markt”, analyseert Harry Wolters (48), president-directeur van DAF Trucks. “De brexit en de handelsoorlogen brengen nervositeit. Dat betekent dat wij altijd moeten mee ademen met de markt met een flexibele productie, naar beneden en naar boven. Dat maakt deel uit van ons zakenmodel. Alle vrachtwagens die wij bouwen, zijn ook effectief verkocht. Wij bouwen niet op voorraad. Vanaf deze zomer bouwen we 200 vrachtwagens per dag. Dat is nog altijd een heel gezond aantal. De top hebben we eind vorig jaar bereikt: 250 vrachtwagens per dag. Dat was een record. Er is een terugval van de markt, maar ze stort niet in.”
Voor de langere afstanden is er geen betere en schonere methode dan een dieselmotor” – Harry Wolters
Groei in de wereld
Toch kondigde DAF in april een investering van 200 miljoen euro aan in de fabriek in Oevel. Het Amerikaanse moederbedrijf Paccar (zie kader Wat doet Paccar?) plant in 2019 ongeveer 550 miljoen euro investeringen in fabrieken en nieuwe goederen. In 2017 werd al 100 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe lakstraat voor de cabines. Klanten kunnen sindsdien kiezen uit 3000 kleuren, al is bijna de helft van de vrachtwagens wit, want dat is de gemakkelijkst te verkopen kleur op de tweedehandse markt.
Het nieuwe geld zal de productie in Oevel opdrijven tot 300 cabines per dag. Die keuze lijkt vreemd, op een moment dat Eindhoven zijn productie deels terugschroeft. “We investeren niet voor vandaag, maar voor de lange termijn”, verduidelijkt Harry Wolters. “We hebben duidelijke groeiplannen. Niet zozeer in Europa, want dat is een volwassen markt met een verkoop van circa 300.000 vrachtwagens per jaar. We willen ons marktaandeel verhogen tot een vijfde (zie grafiek Marktaandeel in Europa). De groei buiten Europa is veel omvangrijker. Als je daar goed wil groeien, moet je op tijd investeren, zodat je klaarstaat als de vraag aantrekt. Op dat moment kan je niet zeggen dat het nog twee jaar zal duren vooraleer we de vrachtwagens kunnen maken. We willen het geld niet over de balk gooien, we spelen op zeker. Maar als de vraag er is, moeten we de vrachtwagens ook effectief kunnen maken.”
De wereldwijde verkoop klokte in 2018 af op 2,4 miljoen vrachtwagens. China neemt daarvan 1 miljoen voor zijn rekening. “China is een heel grote markt, maar moeilijk toegankelijk voor niet-Chinese merken, onder meer door onze hogere kwaliteit en dus hogere prijzen”, merkt Wolters. De groei zit elders in de wereld en staat bij DAF nog in de kinderschoenen. De export buiten Europa (Rusland inbegrepen) steeg van 5110 vrachtwagens in 2015 naar 8560 vorig jaar. “Een groei met 70 procent. Dat is de toekomst voor ons merk. Brazilië alleen al staat voor een volumeverkoop van 80.000 vrachtwagens. De rest van Zuid-Amerika betekent nog eens 20.000 voertuigen. Australië is goed voor 10.000 vrachtwagens.”
Elektrische vrachtwagens inzetten kan niet voor vrachten naar het zuiden van Spanje” – Harry Wolters
DAF wordt met die groei geholpen omdat wereldwijd, behalve in Noord-Amerika, en deels in Australië en Zuid-Amerika, de Europese standaarden van vrachtwagenbouw gelden. In Europa worden de cabines boven de motoren gebouwd, en dat bepaalt de maximale lengte van vrachtwagens. In Noord-Amerika wordt de cabine achter de motor gebouwd, en start de lengtemeting vanaf de lading.
Diesel is springlevend
In de vrachtwagensector blijft diesel koning. De motoren worden gemaakt voor een levenscyclus van 1,6 miljoen kilometer. Vrachtwagens voor de lange afstand rijden gemiddeld 120.000 tot 130.000 kilometer per jaar. “Voor de langere afstanden is er geen betere en schonere methode dan een dieselmotor”, vindt Harry Wolters. “Om de één of andere reden is diesel in het verdomhokje terechtgekomen, maar dat is onterecht. De CO2-uitstoot is de voorbije twintig jaar met ruim een vijfde gedaald.”
Eindhoven heeft onder meer een centrum voor onderzoek en ontwikkeling voor motorentechnologie. Met 146 miljoen euro voor onderzoek en ontwikkeling staat het bedrijf in Nederland op een achtste plaats. Naast onderzoek rond dieseltechnologie, wordt in Eindhoven ook gesleuteld aan elektrische en hybride vrachtwagens. Vorig jaar werd een volledig elektrisch model gelanceerd. “We hebben zeven volledig elektrische en twee hybride vrachtwagens geleverd. We willen voort ervaring opdoen in dat segment. Al de rest is dieselverkoop. Hoe dat komt? De energiedichtheid van batterijen is niet al te best. De actieradius van een dieselwagen is 1500 kilometer. Als je hetzelfde wil doen met batterijen, dan moet je de hele oplegger vol met batterijen steken. Er blijft dan nog slechts een klein deel van de ruimte beschikbaar voor de lading.”
De volledig elektrische vrachtwagens dragen voor liefst 3 ton aan batterijen mee. Hun actieradius is 150 tot 200 kilometer. “Voor korte afstanden, bijvoorbeeld in steden, zijn elektrische vrachtwagens prima. Tijdens het laden en lossen van de vracht kun je de batterijen opladen. Maar dat werkt niet voor vrachten naar bijvoorbeeld het zuiden van Spanje. Je kan niet om de 100 kilometer een half uur je batterijen opladen.”
Wat doet Paccar?
· Amerikaanse beursgenoteerde vrachtwagen- en motorenbouwer
· De merknamen Kenworth en Peterbilt in Noord-Amerika (29% marktaandeel)
· De merknaam DAF (overname in 1996) in Europa (16,6% marktaandeel)
· Totale verkoop van 189.100 vrachtwagens
· Het nummer acht in de wereld in volumeverkoop
· Paccar haalt al tachtig jaar zonder onderbreking nettowinst
· Dividenduitkering sinds 1941
· DAF Trucks haalt 5,6 miljard euro omzet en heeft 10.000 werknemers
· DAF is de marktleider in onder meer België, Nederland, Polen, Verenigd Koninkrijk
· DAF heeft fabrieken in Westerlo, Eindhoven, Leyland (VK), Australië en Brazilië
· Versnipperd aandeelhouderschap (grootste zijn investeringsfondsen)
‘De taxshift werkt’
Marc Beets, de fabrieksdirecteur van DAF Trucks in Oevel, is tevreden over de taxshift. “Die heeft ertoe geleid dat de loonkosten voor onze medewerkers op hetzelfde niveau zitten als in Eindhoven. Enkele jaren geleden waren onze lonen nog een tiende tot een zevende hoger. Het verschil is ook weggewerkt omdat de Nederlandse lonen sterker zijn gestegen.”
“Wij zullen uiteraard niet huilen als de lasten worden verlaagd”, voegt Harry Wolters, president-directeur van DAF Trucks, eraan toe. “Maar we zijn niet in België begonnen omdat de lonen daar laag of hoog waren. We zitten in Westerlo omdat daar goed geschoolde werknemers aanwezig zijn. Zelfs als we de fabriek zouden kunnen oppakken en op het fabrieksterrein in Eindhoven neerzetten, zouden we het nog niet doen. Een geografische spreiding van fabrieken is goed.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier