ZOEKEN NAAR GELOOFWAARDIGHEID

Dure visvijvers.

De kans dat tegenstanders het hele Durme-project afdoen als een schaamlapje om de Antwerpse haven haar verdieping te gunnen, is niet gering. Maar bij de betrokken administraties klinkt andere taal. “Dit project gaat veel verder. Als Delwaide erin slaagt om zijn lijntjes (lijndiensten van rederijen) vroeger te krijgen, des te beter voor hem. Maar wij bouwen nu een visie uit die het geheel beter maakt: de veiligheid, de natuur en de economie.”

Toch is het niet onlogisch dat projecten van de Antwerpse haven of de Vlaamse overheid veel weerstand oproepen. Sinds de beslissing rond Doel wordt in kranten, weekbladen en op televisie met gretigheid herinnerd aan de bijzonder botte manier waarop de bewoners van Oorderen, Wilmarsdonk en Oosterweel destijds uit hun huizen werden verdreven. Het beeld is echter eenzijdig. Tegenover het emotionele leed van de 900 Doelenaars (en van de inwoners en landbouwers van destijds) staan de welvaart en de duizenden jobs die de havens in dit land genereren.

Maar het Antwerps Havenbedrijf kampt met een historisch deficit. Plannen werden met veel bombarie aangekondigd, maar brachten lang niet altijd wat ervan verwacht mocht worden. Van echte communicatie was amper sprake, hooguit werd een stand van zaken bekendgemaakt. Het gevolg is een muur van ongeloof en wantrouwen die maar zeer moeilijk te doorbreken zal zijn.

Tegenstanders verwijzen maar wat graag naar het Doeldok, de grootste en duurste visvijver van België. De aanleg heeft 5 miljard frank gekost, maar het project werd een afgang. Aan de noordzijde grenst het dok immers aan de lijn De Bondt. Deze CVP-senator tekende op het eind van de jaren zeventig een grens, tot waar haven en industrie mochten uitbreiden op de Linkeroever. ‘Speelruimte’ voor het dok was er dus niet. De lijn heeft nog steeds een symbolische betekenis, al werd ze vorig jaar de facto vervangen door het Strategisch Plan Linkeroever.

De zuidzijde van het Doeldok was eigendom van de Maatschappij voor het Grond- en industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied, een Wase intercommunale. Daar moesten chemische bedrijven komen. Die kwamen dus niet.

Volgens de wet- Chabert moesten industriële ontwikkelingen ten goede komen aan het Waasland, terwijl Antwerpen zich bekommerde om goederenoverslag. Het eindresultaat van deze sof: dichtgooien, die handel. Het Doeldok zal gedeeltelijk worden gedempt met de 22 miljoen kubieke meter specie die de bouw van het Deurganckdok meebrengt.

Toen begin jaren negentig de autotrafiek explodeerde, werd besloten het Verrebroekdok aan te leggen. Eigenlijk hadden ze even goed het Doeldok kun ombouwen, mits een meerkost. Maar dan moest er aan de wankele politieke evenwichten worden gesleuteld, en dat was geen optie. Dus kwam er een nieuw dok. Dat wordt bij gebrek aan kandidaat-investeerders inmiddels een derde kleiner. Nochtans had kosten-batenanalyse congestieproblemen voorspeld als het dok tegen 1995 niet gerealiseerd zou zijn. Het geloof in latere kosten-batenanalyses, zoals die voor het Deurganckdok, werd er niet groter op.

Luc Huysmans