Wanneer komt er een Europese minister van Financiën?

Slechts 40% van de 302 miljoen inwoners van de eurozone weet dat de eurobankbiljetten en -muntstukken op 1 januari 2002 effectief in circulatie zullen komen. Ook de Europese Centrale Bank ( ECB) in Frankfurt is danig van dit magere cijfer geschrokken. Prompt volgde de aankondiging van een groots opgezette advertentiecampagne die de reputatie van de euro moet opvijzelen. Als alles volgens plan verloopt, schiet deze campagne in september uit de startblokken.

Niet alleen bij Jan Modaal kampt de euro met een kwaliteitsprobleem. Ook op de geld- en kapitaalmarkten blijft de nieuwe munt het moeilijk hebben. Zij die de voorbije maanden als verklaring voor het waardeverlies van de euro ten opzichte van de dollar aanvoerden dat de Amerikaanse economie veel sterker groeide dan die van het eurogebied, laten vandaag een oorverdovende stilte horen. Hoewel de Amerikaanse economie de voorbije maanden een steile duik nam, is de euro nauwelijks opgeveerd. De groei in de eurozone ligt dezer dagen in ieder geval flink boven die in Amerika.

Blijkbaar houden de markten voor ogen dat, hoezeer politici en bewindslui van de ECB ook het tegendeel beweren, de euro een institutioneel zwaar gehandicapte munt was, is en voor de middellange toekomst blijft. Waarmee we niet uitsluiten dat de euro op zeker ogenblik een flinke opstoot kan beleven. Zolang er evenwel geen Europese minister van Financiën komt, zolang de Europese arbeidsmarkten rigide blijven en er geen ernstige Europese budgettaire herverdelingsmechanismen bestaan om de effecten van asymmetrische schokken op te vangen, zolang zal de euro een munt blijven die men – terecht – met een argwanend oog bekijkt.

Deze drie oorzaken van de structurele zwakheid van de euro komen eigenlijk alle drie neer op het gebrek aan politieke unie binnen de Economische en Monetaire Unie ( EMU). Hoe moeilijk het wel is om tot grotere politieke cohesie binnen Europa te komen, is nog eens pijnlijk duidelijk gemaakt door de landbouwcrises die de jongste maanden over ons heen spoelden. Ieder voor zich en God voor ons allen, zo luidt nog steeds het devies dat de meeste landen hanteren als de brij politiek gezien echt heet wordt.

Het is niet vergezocht om de reden voor het uitblijvende herstel van de euro tegenover de dollar onder meer te zoeken in het landbouwmoeras waarin de Europese Unie ( EU) aan het verzuipen is. De landbouwnachtmerrie illustreert beter dan wat ook het gebrek aan politieke unie binnen de EU. En het is net méér politieke unie waaraan de euro behoefte heeft om ook op de geld- en kapitaalmarkten een volwaardige speler te worden.

Johan Van Overtveldt