Vivat de gebakken lucht

Onwillekeurig verdeelt u, zoals de meeste Vlamingen, de ondernemers in twee groepen: zij die zich bezighouden met serieuze zaken en zij die zich bezighouden met lolletjes.

De lollige ondernemers maken ongrijpbare zaken als software, feestevenementen, kunsttentoonstellingen, educatieve en ontspannings-cd-roms enzovoort; de serieuze ondernemers maken machines, plastic, geotextiel, kunststofbekledingen voor luxewagens enzovoort.

De ondernemers van het ongrijpbare produceren in de ogen van de klassieke vakbroeders gebakken lucht. Dat verwijt is ten onrechte. Ook in de traditionele fabricage groeit de waarde van merken, logo’s, vormen, reputaties, programmatuur, advies. Kenniseconomie is geen synoniem van techno-economie of materiële productie.

Het zou More Logo moeten heten, in tegenstelling tot het cultboek No Logo over reclame en Derde Wereld van Naomi Klein. De eersteling van Verlinden, Smits en Lieben draagt een zeurderige titel waar een vakuitgever op kickt maar die geen lezer kietelt (zie Focus, blz. 53). Ideeën die voor veel geld in de balans verschijnen, merken, activa die lucht of bits en bytes zijn, bedrijven als clubs; het groeit in België. Een nieuwe goudmijn kan worden geëxploreerd, schrijft en toont het auteurstrio. Hoe ligt dat fiscaal, juridisch en bedrijfsstrategisch?

Gaëtan van Malderen, marketingmanger voor de zogenaamde allied brands van The Coca-Cola Company in de Benelux, ligt aan de basis van Fanta Pomelo en Aquana, dranken die in België zijn ontwikkeld. Die Belgische ontwikkelvaardigheid behoort tot de immateriële activa van de multinationale Coca-Cola Company; wie bezit evenwel de rechten, wie betaalt wat, wie verboekt wat, wie betaalt belastingen op wat?

De avant-garde onder de accountants staat op één lijn met de nieuwe voorzitter van de Amerikaanse beurscommissie SEC, Harvey Pitt. Hij roept van de daken dat de huidige boekhoudingen en jaarverslagen verschaald zijn als oud bier. Zij weerspiegelen de economie van de jaren dertig en verwaarlozen de immateriële activa ( intangibles), die een stijgend deel van de ondernemings- en dus van de aandelenwaarde zijn.

De nieuwe boekhouding wint nog weinig zieltjes. Betreurenswaardig, want 30% van de wereldhandel in goederen en diensten heeft betrekking op intellectuele eigendom. Dat aandeel groeit en de trend is onomkeerbaar. Hoe lok je trouwens vandaag buitenlandse investeerders naar België? Je moet een opvallend fiscaal voordeel aanbieden voor intellectuele eigendom en immateriële activa.

Wat dat betreft, slaat ons land de verkeerde weg in. De goedbedoelde stap om de vennootschapsbelasting te verlagen tot 33,99% leidt wellicht tot het schrappen van nuttige prikkels, bijvoorbeeld de verhoogde investeringsaftrek voor onderzoek & ontwikkeling. Dat verslechtert de aantrekkelijkheid van België in een wereld van mobiele, verjongende en rijkere kennis.

Frans Crols