De koffers bijna gepakt, de laatste rekeningen betaald, wat opgeruimd, nog een laatste keer het gras gemaaid, de wasmachine heeft op volle toeren gedraaid. U bent er klaar voor. U hebt er maanden naar uitgekeken, net zoals naar die schitterende zomer uit het liedje van Gerard Cox. Maar is op vakantie gaan wel een verstandige beslissing? Kent u wel alle feiten en cijfers? U neemt in uw job toch ook geen beslissingen zonder u eerst grondig te informeren?
Zo’n 3 procent van de vakantienemers wordt ziek door vakantie. Voor hen is vakantie gewoonweg niet goed voor hun gezondheid. De plotse terugval in stresshormonen veroorzaakt iets dat erg op griep lijkt. De patiënt voelt zich echt ellendig. Was hij maar aan het werk gebleven. Net zoals weekendmigraine het gevolg is van veel te snel de boog te ontspannen, is vakantie veel te brutaal voor uw hormoonhuishouding.
Denk vooral niet dat leisure sickness een eenmalig verschijnsel is. Sommigen lijden er tien jaar na elkaar aan. De champagne blijft ongeopend, de buffetten blijven onaangeroerd, het zwembad geeft koude rillingen, zelfs bij 30 graden in de schaduw.
Voorts brengt vakantie nog eens typische stress met zich: lange wachtrijen, cultuurschok, zonneslagen, de morele verplichting om een mooi en vooral origineel cadeautje te kopen voor de schoonzus. Stress die u niet zou hebben gekend indien u gewoon thuis was gebleven.
De meest vervelende vakantiestress is uiteraard het gevoel dat er heel belangrijke dingen op kantoor gebeuren. Je leest dan maar stiekem je mail en uiteraard heeft iedereen daar snel begrepen dat je out of office maar valse schijn is, en dat je dus lekker wel bereikbaar bent voor ‘dringende’ zaken.
Zoals iedereen wel weet, in het moderne bedrijfsleven is alles dringend. En als je dan niet aan je gegeerde inbox raakt, dan lijd je aan het redberryfenomeen, ook wel Leterme-fenomeen genoemd, namelijk rood worden van de stress omdat je jouw blackberry niet meer mag of kan gebruiken.
Onderzoekers hebben uiteraard een waslijst van problemen geïdentificeerd die tijdens de vakantie kunnen opduiken: heimwee, te veel tijd om te piekeren (staat de gaskraan wel dicht?), relatieproblemen (schat je drinkt te veel…), eetproblemen, verveling, slapeloosheid. Maar met al die narigheid die je waarschijnlijk te wachten staat op vakantie, waarom doe je het dan? Of denkt u nog steeds dat vakantie ontspannend is?
Onderzoekers van Rotterdam en Tilburg (waar vooral prof Ad Vingerhoets erg bekend is) hebben onlangs ronduit verontrustende resultaten gepubliceerd. Ze bevroegen zo’n 1500 Nederlanders, een volkje dat uitblinkt door veel en lange vakanties te nemen. Ik kom ze zelf voortdurend op al mijn vakanties tegen. De onderzoekers vergeleken wie het gelukkigst was: wie wel op vakantie kon of wie niet op vakantie kon.
Het antwoord laat zich raden: wie op vakantie mocht, was gelukkiger. Het vooruitzicht op lekker Frans eten of een Belgische pint hielpen bij het geluksgevoel. Wij Vlamingen kunnen ons dat goed voorstellen: veertien dagen zonder bitterballen of Grolsh moeten zowat de hemel op aarde zijn.
Wat echter niet voor de hand lag, was hoe mensen zich voelden na de vakantie: dan was er nauwelijks verschil te merken tussen de groep met en de groep zonder vakantie. Alleen als de vakantie echt volkomen relaxed was, is er enig deugddoend effect. Maar zoals we hierboven al hebben uitgelegd: dat is zelden het geval. Muggen, Russen, zonnebrand, allergie, zakkenrollers, dubbele boekingen en aswolken kunnen een vakantie lekker belastend maken.
Als de verwachting alles is, dan kan je (vooral aan Nederlanders) heel bruikbaar advies geven: plan vele leuke korte vakanties, waarop je je bijzonder verheugt, en laat er desnoods dan maar de helft van vallen.
Want volgens hetzelfde onderzoek duurde het effect van een deugddoende vakantie welgeteld twee weken en de effecten worden zwakker en zwakker naarmate de dagen vorderen. De lengte van de vakantie op zich leek nauwelijks een rol te spelen. En enquêtes in het Verenigd Koninkrijk wijzen erop dat de helft van de vakantiegangers gewoonweg al vanaf dag één weer stress op het werk ervaart.
Samengevat is het dus heel eenvoudig: vakantie is voor velen niet erg gezond. Als de vakantie dan toch heilzaam was, is dit heilzame effect meestal snel verdwenen. Zou je dan niet beter helemaal geen vakantie nemen en het gewoon rustig aan doen? Stel je voor: al die collega’s die terugkomen uit vakantie en tegen een berg van enkele honderden e-mails aankijken, terwijl jij één enkel dossier rustig kunt aanpakken. En vooral: geen vakantie nemen, is heel goedkoop en dus een schitterende bescherming tegen financiële stress.
DE AUTEUR DOCEERT MANAGEMENT AAN DE VLERICK LEUVEN GENT MANAGEMENT SCHOOL.
Marc Buelens
Alleen als de vakantie echt volkomen relaxed was, is er enig deugddoend effect. Maar dat is zelden het geval.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier