Twijfels over versoepeling successierechten

Erfgenamen met aandelen aan toonder kunnen nu gemakkelijker vrijstelling van successierechten genieten, zegt de Vlaamse regering. Maar advocaten twijfelen.

“De vrijstellingsvoorwaarden zijn versoepeld, niet verscherpt,” zegt Dirk Van Mechelen (VLD), de Vlaamse minister van Financiën: “Voortaan mogen de belastingplichtigen hun meerderheidsparticipatie in het familiebedrijf gedurende drie jaar vóór het overlijden van de erflater met alle middelen van het gemeenrecht, exclusief de eed, bewijzen.”

In zijn omzendbrief vermeldt de Vlaamse minister van Financiën drie specifieke technieken: de notulen van de algemene vergadering, de uittreksels van dividenduitkeringen en een attest van de bankinstelling. Maar in de praktijk blijft dat een moeilijke zaak, aangezien vele belastingplichtigen aandelen aan toonder gebruiken. Van Mechelen: “De opsomming van de bewijsmogelijkheden is niet exhaustief. Dat blijkt uit de bewoordingen ‘onder meer’. We willen alleen aan de belastingplichtigen duidelijk maken hoe men het aandelenbezit in geval van aandelen aan toonder idealiter kan aantonen. Het is helemaal niet de bedoeling dat de administratie haar houding ten opzichte van het door de erfgenamen aangevoerde bewijs zal wijzigen.”

Maar vermogensadvocaat Alain Nijs (Greenille) vreest dat de ambtenaren in de praktijk steeds naar de drie vermelde bewijzen zullen teruggrijpen: “Het ononderbroken bezit van aandelen aan toonder zal hoe dan ook tot discussies blijven leiden. Bovendien wil de regering het gebruik van deze effecten geleidelijk afbouwen. Vanaf 2008 mogen geen nieuwe emissies meer plaatsvinden. Het anonieme aandelenbezit opent immers de deur voor vele misbruiken. Nu worden heel wat vennootschappen door stromannen opgericht. Dat is niet wenselijk voor een transparant economisch verkeer.”

Toch betekent deze omzendbrief geen drama voor de familiebedrijven. Nijs: “Het volstaat om over te schakelen op aandelen op naam. Behalve een gemakkelijker bewijs om het nultarief voor successierechten te bekomen, biedt deze techniek nog andere voordelen. Ten eerste beschermt het aandeelhoudersregister de eigenaars tegen verlies of diefstal. Ook kun je met aandelen op naam gemakkelijker van het verlaagde tarief in de vennootschapsbelasting en de investeringsaftrek genieten. Ten derde kan de roerende voorheffing lager liggen. Ten slotte hoef je aandelen op naam niet te laten drukken, hoef je geen afleveringstaks te betalen en bij een algemene vergadering geen oproep in de pers te laten verschijnen.”

E.P.