Trichet doet gewoon zijn werk

Door Daan Killemaes

Terwijl Ben Bernanke, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank (Fed), koortsachtig de rente verlaagt in een poging om de kredietcrisis en Amerikaanse recessie in te dijken, houdt zijn Europese collega Jean-Claude Trichet, voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), vast aan de huidige rente. Meer nog, Trichet dreigt met renteverhogingen als de vakbonden fors hogere lonen bedingen. Een storm van kritiek stak op en Trichet kreeg zelfs enkele procenten van de beurscorrectie op zijn conto geschreven.

De aanval op Trichet is overdreven. Het is zijn schuld niet dat het kredietgedreven Amerikaanse groeimodel op springen staat. Intussen doet de Fransman ook maar zijn werk. De statuten van de ECB dragen hem op te waken over de prijsstabiliteit in de eurozone. Dat wil zeggen dat Trichet er voor moet zorgen dat de Europese inflatie ten hoogste 2 % mag bedragen. Hij mag dus niet blind zijn voor de huidige inflatie van 3,1 % – zijn geloofwaardigheid staat op het spel.

De crisis biedt de ECB een unieke kans om die geloofwaardigheid in gewapend beton te verankeren. Vergeet niet dat de ECB nog een jonge instelling is en niet zoals de Fed terug kan vallen op een jaren oude reputatie. Door in deze omstandigheden de renteteugels niet te snel te vieren, kunnen Trichet & co jaren anciënniteit verdienen, zodat ze later tegen een lagere kostprijs de inflatie in toom kunnen houden. De inflatie blijft dan laag, omdat gezinnen en bedrijven geloven dat de ECB de inflatie laag zal houden. De geschiedenis zal moeten uitwijzen of de ECB in dat economisch harde 2008 haar geloofwaardigheid verdiende. Een terecht punt van kritiek is dat Trichet die kans misschien nu iets te gretig grijpt.

Maar wil Trichet honderdduizenden jobs offeren op het heilige altaar van de geloofwaardigheid? Natuurlijk niet. Op lange termijn is prijsstabiliteit de beste garantie voor duurzame groei en werkgelegenheid, al heeft daar in de huidige omstandigheden niemand oren naar. Ook de ECB is niet doof en blind voor de malaise op de financiële markten en de dreigende groeivertraging. Enkele maanden geleden pompte de ECB nog enkele honderden miljarden euro’s in het Europese banksysteem.

En het streven naar volledige tewerkstelling mag dan geen statutair doel van de ECB zijn, de ervaring leert dat de ECB niet aarzelt om de rente te verlagen als de groei in gevaar komt. Een rente van 4 % kan ook niet restrictief genoemd worden, ondanks de recente hoogconjunctuur. Wellicht laat de ECB het rentebeleid eerst inhalen door de groeivertraging, om dan de rente mee te laten zakken. Het discours van Trichet heeft dus ook een hoog theatergehalte.

Maar verwacht dus geen spectaculaire of verrassende renteverlagingen. De ECB wil vooral niet meespelen in het Amerikaanse groeimodel, dat te veel kredietgedreven is en daarom te veel in een gevaarlijke boombustcyclus is vervallen. De geldkraan opendraaien om recessies te verdrinken, is een Amerikaanse strategie die de ECB niet wil kopiëren, omdat die strategie op een dag zal falen. De ECB wil die dag niet meemaken. (T)