Tradities

Het nieuwe jaar, de nieuwe eeuw en het nieuwe millennium zijn intussen al weer zes dagen oud. In naam van de Trends-redactie wil ik u, geachte lezer, het allerbeste wensen voor 2000. U mag er ook op rekenen dat wij, net zoals we dat de voorbije 25 jaar hebben geprobeerd, u wekelijks zullen blijven bedienen van, en verbazen met boeiend financieel-economisch nieuws, diepgravende achtergrondreportages en puntige analyses.

Van een traditie die wij ook in de toekomst in ere willen houden, kunt u alvast in dit eerste nummer van 2000 genieten: voor de vijftiende maal al verkoos u de Manager van het Jaar. Met Stijn Bijnens – drijvende kracht achter internetbeveiliger Ubizen, het vroegere NetVision – viel de keuze op een ‘ongewoon’ laureaat (zie omslagverhaal, blz. 42). Bijnens is met zijn 31 jaar niet alleen erg jong, maar spreidt bovendien zijn kunsten tentoon in een sector die de jongste jaren als een komeet omhoogschoot in het ondernemingsgebeuren: internet.

Kan Bijnens in die zin worden beschouwd als een Vlaamse exponent van de New Economy (zie Trend, blz. 118)? Vooral in de Verenigde Staten wordt momenteel heftig gediscussieerd over dit concept. De fundamentele vraag is nochtans eenvoudig: zorgt de technologische vernieuwing, vooral in de gebieden informatica en telecommunicatie, voor een structurele opstoot van de productiviteit in de economie? Ietwat ironisch kan men stellen dat niets zo Old Economy-getint is als deze New Economy-hype. Sinds mensenheugenis drijven welvaart en welzijn naar hogere niveaus op de golven van de productiviteitsevolutie. Macro-economisch gezien verschilt de stoommachine of de gloeilamp in niets van de super-pc of internet.

Een tweede traditie waaraan Trends ook in dit nieuwe millennium zal vasthouden, is de verdediging van de vrijemarkteconomie. Het gaat hier niet om een goedkoop ideologisch fetisj waarmee we ons van de andere bladen willen onderscheiden. Neen, we zijn er fundamenteel van overtuigd dat alleen een maatschappij die kiest voor een vrijemarkteconomie erin kan slagen om niet alleen de ambities van haar burgers op de best mogelijke manier tot hun recht te laten komen, maar ook om dat waar te maken in een klimaat van politieke en persoonlijke vrijheid. De theorie om die visie te ondersteunen staat als een huis, de historische evidentie zo mogelijk nog meer.

Is een vrijemarkteconomie synoniem van goedkoop opportunisme en cowboyachtige wetteloosheid? Neen, helemaal niet. Een vrijemarkteconomie kan alleen functioneren in een deugdelijk georganiseerde rechtsstaat met, naast rechten, ook duidelijke plichten en verantwoordelijkheden. Vrijwaring van eigendomsrechten, juridische gelijkheid voor iedereen, en stabiliteit in de fiscaliteit vormen maar drie voorbeelden van de kenmerken van zo’n rechtsstaat. Dat het bijvoorbeeld met de markteconomie in Rusland lang nog niet loopt zoals het hoort, heeft alles te maken met het grotendeels ontbreken van een doorzichtige, coherente en op het gelijkheidsprincipe gebaseerde rechtsstaat.

In Vlaanderen heeft de VLD de verdediging van de vrijemarkteconomie het meest nadrukkelijk in haar programma opgenomen. Tegen die achtergrond vormen de realisaties van de regering- Verhofstadt voor velen een ontgoocheling. De ontgoocheling groeit trouwens ook inzake materies die buiten het strikt economische vallen. Guy Verhofstadt en de VLD vinden maar moeilijk wederwoord op de interventionistische en marktonvriendelijke initiatieven die welig opborrelen vanuit groene en rode hoek. Trouwens, hoe lang nog zullen de lage rentevoeten en de stevige economische conjunctuur de budgettaire gaten die de voorbije maanden werden geslagen (zie Trends, 16 december 1999), blijven toedekken? PS-voorzitter Elio di Rupo zei het enkele weken geleden niet woordelijk, maar gaf wel duidelijk aan dat de moeilijke positie waarin de VLD vandaag verkeert, veel te maken heeft met de gulheid waarmee Guy Verhofstadt beloften in het rond strooide tijdens de formatiegesprekken. De drang van Verhofstadt naar het premierschap, zo liet di Rupo glashelder verstaan, werd cash betaald.

Guy Verhofstadt is zich maar al te goed bewust van deze moeilijke situatie voor hem en zijn partij. De premier wringt zich geregeld in de meest rare kronkels bij pogingen om zijn geloofwaardigheid intact te houden. Toch vreet het aan Verhofstadt, een man die het altijd al moeilijk heeft gehad om constructief om te gaan met kritiek. Dat meer bepaald dit blad de voorbije weken enkele keren kritische geluiden liet horen bij het beleid van zijn regering zint de premier dan ook allerminst.

Trends trok zich evenwel nooit veel aan van de gespannen relatie met de regerende groepen in dit land. Alweer een traditie die probleemloos overeind lijkt te blijven bij de start van dit nieuwe millennium.

Johan Van Overtveldt