Gisteren prezenteerde Telenet Vlaanderen de eerste cijfers voor de uitbouw van een kabel- en telefonie-netwerk. Al bij al een bescheiden initiatief. Het noodlot van een kleine gemeenschap ? Neen. De Denen bewijzen met Tele Danmark dat een klein eendje, om hun nationale figuur Hans Christiaan Andersen
te parafrazeren, allesbehalve lelijk hoeft te zijn.
Locatie : Århus, Kopenhagen.
Telenet Vlaanderen en Belgacom lijken veroordeeld tot een regionale bijrol, terwijl telekomgiganten zoals British Telecom en Deutsche Telekom de markt veroveren. Nochtans kan het anders. Tele Danmark (TD), dat, net als Telenet Vlaanderen, een binnenlandse markt heeft van vijf miljoen inwoners, is een rolmodel. Kleinere marktspelers kunnen mits de nodige kreativiteit de grote jongens overtroeven.
Mobilis, kandidaat-investeerder voor het tweede mobilofonie-netwerk, verwijst ook naar Denemarken waar operator BellSouth suksesvol een gelijkaardig projekt (Sonofon) heeft opgestart. In het gezellige provinciestadje Århus, hoofdzetel van Tele Danmark (de andere exploitant van het Deense GSM-netwerk) klinkt een kritisch geluid.
Kim Ruberg, medeverantwoordelijk voor de internationale strategie en direkteur Informatie van het 16.000-koppige TD : “BellSouth levert goed werk af op het operationele vlak. Maar onze konkurrent Sonofon slaagt er voorlopig niet in om één kroon winst te maken (nvdr binnen twee jaar zou dit wel het geval zijn). Terwijl wij, die ook van nul moesten beginnen, van bij de start van het GSM-netwerk (1992) winst maken. En 60 % van de markt bestrijken. Sonofon moest noodgedwongen onze scherpe prijzenpolitiek volgen, zodat potentiële winsten als sneeuw voor de zon verdwijnen. “
BellSouth hoeft in België, waar Proximus (Belgacom, AirTouch) momenteel al een GSM-netwerk uitbaat, niet in een zelfde negatieve prijsspiraal terecht te komen. Ruberg monkelt : “BellSouth had het ongeluk hier in Denemarken gekonfronteerd te worden met Tele Danmark, één van de beste telekommunikatiebedrijven ter wereld. We hebben de goedkoopste tarieven in Europa, terwijl de winstmarge even hoog is als die van de konkurrenten. “
Een Oeso-rapport, dat de telefoontarieven van 1994 onderzocht, staaft deze zelfverzekerde stelling (zie tabel). Zowel de partikuliere als de zakentarieven van TD behoren tot de goedkoopste.
KRACHTENBUNDELING.
Tele Danmark A/S is een naamloze vennootschap die vanaf 1990 vier regionale telefoonmaatschappijen (gedeeltelijk in privé-handen) en de internationale operator overkoepelt. Tot dan toe hadden de vier elkaar, vooral wat de telekommunikatiekontrakten met ondernemingen betreft, bekonkurreerd. Ruberg : “De krachtenbundeling is positief. Omdat de interne konkurrentie in Denemarken hen dwong tot klant- en prestatiegerichtheid, zijn ze samen in staat om op Europees niveau de strijd aan te gaan. “
TD (omzet in ’94 : omgerekend 90 miljard frank) kan mooie prestaties voorleggen. Het is aanwezig op een internationaal niveau waar Belgacom (omzet : 117 miljard frank), laat staan het kersverse Telenet Vlaanderen, enkel kan van dromen.
Tele Danmark beheert twee derden van de Deense kabel en het nationale telefonie-netwerk. Het is één van de aandeelhouders van Cantat-3, een telefoonlijn tussen Noord-Amerika en Denemarken en bouwt momenteel mee de langste telefoonkonnektie ter wereld (Kopenhagen-Moskou-Korea) uit. “We verbinden als een van de weinige telekommunikatiegroepen heel de wereld, ” zegt Ruberg. “Zo behouden we als een relatief kleine marktspeler onze onafhankelijkheid. “
Denemarken, Noorwegen, Finland en Zweden stonden in 1981 aan de spits van de uitbouw van NMT (Nordic Mobile Telephone). Denemarken heeft de sterkste penetratie van mobiele telefoons in de wereld. TD beheert de GSM-netwerken in Litouwen, Oekraïne en Hongarije (waar het ook de operator is van de telefoonmaatschappij). Verder maakt het Deense bedrijf deel uit van een consortium met British Telecom, Nortel (Noorwegen) en Finland Telecom dat een aandeel wil van de Zweedse telefoniemarkt. “Klein zijn heeft soms zijn voordelen, ” stelt Ruberg. “De buitenlandse partners hoeven niet te vrezen dat wij een dominante positie zullen innemen, noch hanteren we bij onze internationale operaties politieke criteria. Dat is bij de overheidsmastodonten onder de konkurrenten wel eens anders. “
Opmerkelijk is nog de samenwerking van TD met Zweedse en Noorse partners voor Nordic Satellite Distribution, de satelliet die televisie en andere diensten zal aanbieden in Skandinavië (exclusief Finland, waar een volledig andere taal wordt gesproken). Ruberg : “We willen onze landgenoten aanspreken in hun eigen taal en vormen zo een tegengewicht voor de satellieten die de wereld in het Engels bedienen. Voor kleine Europese staten betekent de vrije markt ook een kulturele uitdaging. Europa mag geen meltingpot worden op z’n Amerikaans. Denen hebben een sterk natiebewustzijn en vragen programma’s in de eigen kultuurtaal. Ons initiatief is een kwestie van gezond zakelijk verstand. “
PRIVATIZERING.
Verleden jaar werd 49 % van de aandelen van Tele Danmark (voorheen een overheidsbedrijf) genoteerd op de beurzen van Kopenhagen, Londen en New York. De uitgifte (3 miljard dollar) werd vier keer overschreven.
Een analyse van beleggingsbankier JP Morgan (november 1994) is ronduit euforisch over TD, dat “de beste kompetitieve fundamentals heeft van alle Europese operators”. De JP Morgan-analyse : “De telekom-industrie is erg riskant. Elke operator wordt gekonfronteerd met juridische onzekerheden of een groeiende konkurrentiële uitdaging. TD is anders. Het heeft erg lage tarieven ; een prijsstruktuur die de meeste konkurrenten zal ontmoedigen ; een duidelijke en voordelige regelgeving ; attraktieve demografische troeven ; een machtspositie in de cellulaire, kabel- en telefoonlijn-infrastruktuur en een erg bekwaam management-team dat zijn ambities onder kontrole houdt. ” De konklusie : “Buy”.
De stabiele overheidsreglementering, waar JP Morgan naar verwijst, is cruciaal. Terwijl in België de juridische en politieke verwarring (zeker wat de mogelijkheden van Telenet Vlaanderen betreft) kompleet is, hanteert de socialistische Deense regering duidelijke beleidslijnen, die ook door de oppositie worden onderschreven. Hilge Knudsen, die het telekomdossier bestudeert op het ministerie voor Onderzoek : “Ons doel : een konkurrentiële omgeving creëren waardoor de partikuliere konsument en het zakenleven optimaal bediend worden. We willen de konkurrentie verder stimuleren in de kabel en de telefonie. Het Amerikaanse en het Britse voorbeeld leert ons dat dit de sektor ten goede komt (nvdr zie kader Showroom Vlaanderen). “
De Deense telekommunikatiemarkt is bijna volledig geliberalizeerd. Wel bestaat er nog een verbod op de aanleg van een nationaal kabelnetwerk. Sinds mei jl. zijn konkurrerende netwerken, bijvoorbeeld met een breedband-infrastruktuur, op gemeentelijk niveau wèl toegelaten. Ook kunnen bedrijven op het bestaande telefonienetwerk hun filialen met elkaar verbinden.
Kim Ruberg vreest een “asymmetrische regelgeving”. Hier en daar gaan stemmen op om een verbinding tussen de nieuwe stedelijke netwerken mogelijk te maken. Mokkend : “Zo kunnen konkurrenten zich op de meest winstgevende gebieden koncentreren, terwijl TD de plicht heeft heel het land te bestrijken. Wil de regering onze machtspositie afbouwen door nieuwkomers te bevoordelen ? Dat is vreemd. Onze grootste konkurrenten zijn Zweedse, Duitse of Franse overheidsondernemingen. Ik begrijp niet goed waarom de ene staat het de andere makkelijk moet maken om de thuismarkt te veroveren. “
HANS BROCKMANS
KIM RUBERG (TELE DANNMARK) “Voor kleine Europese staten betekent de vrije markt ook een kulturele uitdaging. Europa mag geen meltingpot worden op z’n Amerikaans. “
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier