Subsidies om ouderen aan het werk te houden

Het piepjonge Ervaringsfonds geeft subsidies aan bedrijven die hun oudere werknemers langer aan de slag willen houden. De eerste drie projecten zijn goedgekeurd.

Een website is in de maak. Voorlopig kunt u meer informatie vinden op http://meta.fgov.be, module “Metagids”, trefwoord “Ervaringsfonds”. Anne Himpens en haar team zijn te bereiken op tel.

Anne Himpens, coördinatrice van het Ervaringsfonds, is trots dat de eerste drie projecten goedgekeurd zijn. Het transportbedrijf Coselog krijgt een subsidie voor een project waarbij twee oudere werknemers kennis doorgeven aan zowat vijftig jongere werknemers. En bij uitzendbedrijf Creyf’s wordt de psychosociale ondersteuning bij de functieverandering van een oudere werknemer betoelaagd.

Het is echter het project bij de vzw Landelijke Thuiszorg Leuven dat het voorlopige vlaggenschip van het Ervaringsfonds wordt. De vzw voert een leeftijdsbewust personeelsbeleid voor haar 33 werknemers die ouder zijn dan 55 jaar. Drie maatregelen krijgen financiële steun van het Ervaringsfonds. Ten eerste: de invoering van de tilschijf, een systeem om de reële behandelingslast van een patiënt te meten. Ten tweede: een studie voor het ontwerp van een draaglastmeter, die de patiëntensituatie in kaart moet brengen. Hoe zwaar is de last? Is er hulp aanwezig? Wat is de psychosociale situatie? Ten derde: het begeleiden van de functieverandering van thuisverzorger naar een verzorger die bijvoorbeeld relaxatiebaden in rusthuizen kan geven.

“Er zitten nog meer projecten in de pijplijn,” belooft Himpens. De meeste omvatten slechts een of twee personen. Kleine en grote, Vlaamse en Waalse bedrijven nemen ongeveer een gelijk aandeel van de projecten voor hun rekening.

Wat doet het Ervaringsfonds?

Het Ervaringsfonds werd in 2004 opgericht en is een initiatief van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Op 1 oktober 2004 startte Anne Himpens als coördinatrice met een team van vijf mensen. Himpens komt uit de privé-sector, ze heeft gewerkt als human-resourcesmanager in het callcenter Sitel. “Ik heb als 49-jarige het bedrijf moeten verlaten. Er verscheen toen een advertentie van het Ervaringsfonds. Ik voelde me vanuit mijn persoonlijke ervaring aangesproken.”

Het Ervaringsfonds beschikt over 5 miljoen euro om bedrijven te helpen om oudere werknemers aan de slag te houden. “België is de slechtste leerling van de Europese klas op dit vlak,” weet Himpens. “Op de bedrijfsvloer heb ik echter geleerd dat het niet evident is daar iets aan te doen. Wij slaan de brug tussen de slogan dat de participatiegraad omhoog moet en wat je daar concreet kan aan doen op de bedrijfsvloer. We zijn een actiefonds. De zaken die we subsidiëren, moeten concrete gevolgen hebben.”

Het Ervaringsfonds financiert enerzijds studies die de aanpassing van arbeidsvoorwaarden en de arbeidsorganisatie ten voordele van oudere werknemers mogelijk maken en anderzijds de concrete aanpassingen zelf. Voorbeelden van aanpas-singen zijn functiewijzigingen, vorming, mentoring, installatie van thuiswerk, aanpassing van de werktijden enzovoort. Studies moeten bij voorrang betrekking hebben op arbeidsveiligheid, gezondheid, ergonomie of psychosociale belasting.

De projecten worden gesubsidieerd op basis van cofinanciering, die kan gaan van 30 % tot 80 %, met een maximumbedrag van (naargelang van het soort project) 4000 tot 20.000 euro (zie tabel: Hoeveel subsidies?). Er is wel een cumulatiebeperking: het Ervaringsfonds geeft geen subsidie als er al een andere subsidie voor dezelfde persoon en hetzelfde doel is. Een uitzondering hierop is de Activa-regeling, die een vermindering van de sociale bijdragen voor oudere werknemers biedt.

Straks vanaf 45 jaar

De eerste ervaringen hebben geleerd dat de reglementering aangepast moet worden. De principes liggen vast, maar ze moeten nog in een Koninklijk Besluit gegoten worden. Wanneer dat klaar zal zijn, is op dit moment niet duidelijk. Wie dus nu een project indient, moet nog rekening houden met de oude voorwaarden.

De belangrijkste verandering is de verlaging van de leeftijd van 55 naar 45 jaar. “Daar zijn twee redenen voor,” legt Anne Himpens uit. “Veel projecten gaan over transfer van knowhow. Neem het voorbeeld van een meestergast die zwaar werk doet en afhaakt. Het probleem is dat hij zijn kennis niet altijd pedagogisch kan overbrengen. Hij moet eerst een aantal didactische vaardigheden leren. Daar moet je niet mee starten als hij 55 is.” Er is nog een andere reden voor de wijziging: eenduidigheid in de regelgeving (de diversiteitsplannen in Vlaanderen gebruiken ook de grens van 45 jaar).

Naast de verbreding van het bereik, wordt – ten tweede – ook de drempel verlaagd. Tot nu toe is het noodzakelijk een CAO te hebben die de ingediende projecten voorschrijft. Die voorwaarde wordt nu weggelaten. “Op die manier wordt het systeem aantrekkelijker voor kleine bedrijven,” meent Himpens. “Voor KMO’s is de noodzaak van een CAO een psychologische hinderpaal om subsidies te vragen.”

Derde wijziging wordt de verbreding van de toegestane projecten. Zo zal een systeem van skill pooling, waarbij een oudere werknemer nog slechts deeltijds voor het bedrijf werkt en de rest van de tijd elders een job opneemt, ook ondersteund worden.

Ten vierde kunnen ook sectoren een aanvraag indienen voor de subsidiëring van projecten. Ze kunnen dit doen via de Fondsen voor Bestaanszekerheid. “Daardoor kunnen we onze armslag verbreden,” vindt Himpens. “We zullen met één project meteen veel meer bedrijven bereiken.”

De procedure die een project moet doorlopen, kan oplopen tot maximaal vijf maanden. Te lang en dat weet Anne Himpens ook. “We proberen die periode te verkorten. Maar je moet begrijpen dat dit een andere wereld is. Ik gebruik mijn ervaring uit de privé-sector, maar je moet ook geduld en begrip opbrengen om te zien hoe mensen hier werken.”

Guido Muelenaer

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content