Peter Greenaway

Een retrospectieve van Greenaways werk tussen 1963 en 1999 is te zien in het Gentse Caermersklooster. In Galerie Fortlaan 17 wordt zijn recent werk, “The Blackboard Paintings”, voorgesteld.

Peter Greenaway werd op de opening van zijn tentoonstelling in het Gentse Caermersklooster ingeleid als een moderne uomo universale. Het is een uitspraak waar deze veelzijdige intellectueel zich zeker in zal kunnen vinden. Maar hem dezelfde genialiteit toebedelen van echte renaissancekunstenaars als Leonardo of Michelangelo zou te veel eerbetoon inhouden.

Peter Greenaway begon in 1963 met het maken van schilderijen en assemblages. Zijn postmoderne oeuvre heeft wortels in de Amerikaanse minimal art, het geometrisch abstracte van de stijl en de pop-art. In zijn plastisch werk elimineert hij elke vorm van driedimensionaliteit. Zijn schilderijen staan loodrecht tegenover zijn films of zijn er een aanvulling bij. De buitensporig fysieke aanwezigheid van het menselijke lichaam en de barokke vormgeving van het filmisch oeuvre maken in zijn plastisch werk plaats voor structuren. Ook in zijn cinema komt Greenaways obsessie met lijsten, catalogiseren en organiseren voor, maar in zijn tekeningen en schilderijen zijn het abstracte roosters of collages van teksten, kalligrafieën en gescheurde of besmeurde kladjes en strooibiljetten.

Het rooster is voor Greenaway zowel symbool van de uiterst verfijnde werking van de menselijke geest als een weergave van de klassieke maten en verhoudingen. Hij gebruikt dit veelvuldig voorkomend motief om orde te scheppen, maar terzelfder tijd om die orde in vraag te stellen. Greenaway stelt voortdurend de voorstellingswijze van de materiële werkelijkheid in vraag.

Zijn werk houdt een bepaalde ironie in en is zelfs bij momenten komisch. In zijn onderzoek naar de relatie tussen tekst en beeld maakt Greenaway bijwijlen vrij absurde associaties. Ze zetten het denkproces van de kijker aan het werk en geven ook aanleiding tot een multi-interpretatie van zijn werk. Vandaar dat Greenaway ook in zijn films elke vorm van narratieve continuïteit doorbreekt. Maar terwijl hij in zijn films de conventionele eigenschappen van het narratieve op verschillende vlakken doorbreekt, resulteren zijn schilderijen en tekeningen soms in ‘gewoon mooie’ objecten. Greenaways esthetiek is enerzijds cerebraal, anderzijds illustratief. Hoewel hij zichzelf meer als schrijver en plastisch kunstenaar beschouwt dan als filmmaker, zijn de films verrassender dan de schilderijen.

Peter Greenaway in het Caermersklooster tot 24 oktober. In de Galerie Fortlaan 17: van 16 september tot 30 oktober.

Info: Tel. (09)267.72.00 (dienst kunst en cultuur) en (09)222.00.33 (Fortlaan 17), http://www.petergreenaway.org/artworks/

Piet Goethals