Ontbijt aan het altaar

De overheid zoekt nieuwe bestemmingen voor leegstaande kerken. Projectontwikkelaar Investpro weet er wel raad mee. In Mechelen bouwt het een kerk om tot een hotel. Ook een museum of kerklofts behoren tot de mogelijkheden.

Er wordt hard gewerkt in de kerk. De sacrale stilte is verdrongen door luide popmuziek uit de radio van de bouwvakkers. Een onvermijdelijke overgangsperiode. Over een jaar moet de rust zijn teruggekeerd. Dan opent in de neogotische Minderbroederskerk een viersterrenplushotel. Rudolf Van den Heuvel, zaakvoerder van de Mechelse projectontwikkelaar Investpro, leidt ons trots rond in ‘zijn’ kerk. “We brengen vijf verdiepingen aan in het gebouw. Dat mag echter niet ten koste gaan van het ruimtegevoel en de zichtbaarheid. Daarom voorzien we in een atrium en in vides.”

Het dossier voor de herinrichting van de kerk kwam in 1999 bij Van den Heuvel terecht via zijn aannemingsbedrijf Ibo. De paters van de orde van de minderbroeders hadden een prijsofferte gevraagd voor de verbouwing van hun klooster. De prijs van Ibo was gunstig en dus mocht Van den Heuvel op gesprek bij de pater provinciaal. “Een vreemd gesprek. Na de kennismaking zei de pater: ‘Meneer Van den Heuvel, we hebben een probleem: we hebben geen paters meer’.”

De verbouwingsplannen werden opgeborgen. In de plaats kwam een herontwikkelingsdossier. Investpro kocht de gebouwen, de stad Mechelen verwierf de kloostertuin. In het voormalige kloostergebouw zijn nu lofts en kloosterwoningen ondergebracht, een oud herenhuis werd verbouwd en een aantal nieuwbouwwoningen zomen het nieuwe woonerf ‘Patershof’ af.

Kerkhotel

In 2000 gaven de paters te kennen dat ze ook een nieuwe bestemming zochten voor hun kerk. Investpro kocht de kerk. Oorspronkelijk om er kerkbureaus in onder te brengen. “Onze architect tekende een project uit voor zo’n 5000 vierkante meter kantooroppervlakte”, zegt Van den Heuvel. “We zagen in Amsterdam een mooi voorbeeld van zo’n kerkkantoor. En in Mechelen waren we toen ook een kantoorcomplex aan het bouwen in de Zwartzustersvest. Maar net in die periode begon de kantoormarkt het erg moeilijk te krijgen.”

Investpro bestudeerde andere opties – onder meer kerkloften en seniorenflats – maar uiteindelijk werd het dus een kerkhotel. In het middenschip en de zijbeuken van de kerk komen 53 kamers en in een vleugel van het vroegere kloostergebouw nog eens 24. Een skelet van stalen kolommen en liggers (werk van het metaalconstructiebedrijf imw, ook een zusterbedrijf van Investpro) herstructureert de kerk met het oog op de nieuwe functie. De oorspronkelijke hoofdingang wordt ook de ingang. Op de gelijkvloerse verdieping komen de receptie, de lobby, de bar, de keuken, enkele vergaderruimten en – het pronkstuk – de ontbijtruimte in het koor van de kerk met uitzicht op het oude altaar. De kamers op de verdiepingen zijn bereikbaar via een trap en twee liften. In een nieuw ondergronds gedeelte worden alle technische installaties ondergebracht. Hotelgroep John Martin, dat ook het Leuvense Kloosterhotel in portefeuille heeft, baat het hotel uit.

Geen discotheek

Investpro krijgt stilaan naam als het over de herbestemming van religieus vastgoed gaat. In Berchem herontwikkelde Investpro een oud klooster en het bijhorende domein tot een residentieel project met vijftien kloosterloften en zeventig nieuw-bouwappartementen. De paters karmelieten toonden zich tevreden. Ze vroegen aan Van den Heuvel of hij ook iets kon doen met hun kloostergebouw in het centrum van Ieper. Ook daar plant Investpro nu een gemengd project met kloosterloften en nieuwbouwappartementen. De kloosterkerk wordt museum. En onlangs heeft Investpro de Paterskerk in Boom gekocht. Het wil er een zeventien kerkloften in onderbrengen. “We zoeken deze projecten niet, maar we doen het wel graag”, zegt Van den Heuvel. “Het zijn gebouwen met een ziel en met een verleden. Daar moet je respectvol mee omgaan. We houden ook rekening met de wensen van de vorige eigenaars. Ze geven de voorkeur aan een zachte bestemming. Een discotheek in zo’n kerk, daar moet je niet mee afkomen.” (T)

Door Laurenz Verledens