Ons kent haar niet

Wie naar het televisienieuws op de VRT kijkt, krijgt de indruk dat vrouwen vooral actief zijn als bejaardenverzorgster, wachtende moeder aan de schoolpoort, slachtoffer van een misdrijf of hoofddoekdragende scholiere”, concluderen onderzoekers en politicologen Marc Hooghe en Knut De Swert. Een recent onderzoek van het World Economic Forum toont aan dat de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in ons land niet meer verkleint, maar lichtjes groter wordt. Dat terwijl de Boston Consulting Group (BCG) het volgende stelt: vrouwen zullen in de nabije toekomst niet alleen de consumptie aanzwengelen, maar hopelijk ook het herstel. Vrouwen vertegenwoordigen een enorme markt, dubbel zo groot als die van China en India samen (lees blz. 34).

Vrouwen hebben in ons land nog een hoog excuusgehalte. Hun aanwezigheid in politieke en sociaaleconomische kringen wordt te vaak als een politiek correcte ontwikkeling beschouwd, zonder dat het achterliggende potentieel wordt begrepen. Het aantrekken van vrouwen in raden van bestuur, op directievloeren en in de toprangen van politieke partijen gebeurt nog maar al te vaak onder het motto ‘we vragen een vrouw omdat we er nu eenmaal een nodig hebben’. Dat het ronduit beledigend is voor een vrouw om op die criteria geselecteerd te worden, lijken vele mannen niet te begrijpen. Anders zouden ze bij de selectiegesprekken wel slimmer zijn en niet het vrouw-zijn als eerste en belangrijkste argument op tafel leggen om de vrouw te overtuigen.

Studies hebben het belang van vrouwen voor economische en maatschappelijke groei voldoende aangetoond. Dat er werk gemaakt moet worden van de verdere emancipatie, is geweten. Maar niet begrepen. Vrouwen worden nog te vaak ingeschakeld als een marketinggimmick en een prijsbeest. Maar aan de bedrijfscultuur, het productenassortiment en de marketingaanpak wijzigt niets. Reclameboodschappen tonen mannen die vrouwen tandpasta, schoonmaakproducten en voedingswaren proberen te slijten. Nochtans nemen vrouwen de meeste aankoopbeslissingen. BCG schat dat ze ongeveer 12 van de 18,4 biljoen dollar aan consumptiebestedingen in de wereld controleren. En door hun stijgende participatie op de arbeidsmarkt zal hun inkomen de komende vijf jaar met vijf biljoen dollar stijgen. Bedrijven die met de juiste aanpak deze doelgroep weten te overtuigen, zullen het echte voordeel van vrouwen voelen in hun omzet- en winstcijfers.

Maar dan moet het gniffelen op vergaderingen wel plaats ruimen voor serieuze discussies als het over vrouwen gaat. Het inpalmen van deze markt vraagt een andere bedrijfsaanpak. Vrouwen maken op basis van andere criteria aankoopbeslissingen, schatten het nut van producten anders in. Ze bekijken commerciële boodschappen op een andere manier. Het inschakelen van vrouwen in deze nieuwe product- en marketingbeslissingen is dan logisch. De vervrouwelijking van het bedrijfsleven ligt in de dagelijkse operationele activiteiten en verandert de volledige bedrijfscultuur. Bedrijven die deze oefening succesrijk uitvoeren, zullen ook andere ontluikende markten beter kunnen benaderen. De allochtone gemeenschap is bijvoorbeeld een andere bevolkingsgroep die dezelfde aanpassingen van de politiek en het bedrijfsleven zal vragen.

Ons kent haar niet. De Belgische politieke en economische besluitvormers zijn nog door te weinig vrouwen overtuigd. Het verdere emancipatieproces is er ook een dat de vrouwen zelf moeten dragen. Vrouwen minimaliseren graag hun eigen kunnen en realisaties. Vrouwen met macht, doen meestal niets liever dan hun macht relativeren. Als ze zichzelf al niet naar waarde willen schatten, waarom dan verwachten dat anderen, zoals de media, dat wel doen.

Maar dit is ook een moment waarop vrouwen neen moeten durven te zeggen. Onderzoekers wijzen op de gevaren van de glazen klif. Vrouwen komen relatief vaak op dit ‘klif’ terecht, toonde Het Financieele Dagblad aan, omdat zij eerder dan mannen in leiderschapsposities worden geplaatst die als risicovol of precair worden beschouwd. Een onderzoek naar de honderd grootste beursgenoteerde Britse ondernemingen wees uit dat juist in tijden van wegzakkende aandelenkoersen bedrijven vaker vrouwen in hun bestuursraden benoemen. Aan hen de taak om het concern uit het slop te trekken. Dat mannen hun neus hiervoor ophalen, zou volgens de onderzoekers onder meer komen doordat mannen via het old boys network gemakkelijk een ander ‘baantje’ kunnen krijgen.

De kansen die vrouwen vandaag krijgen, moeten dus goed geëvalueerd worden op hun haalbaarheid. Er zijn al excuustruzen genoeg. Zij die het echt zijn, en zij die zo door de buitenwereld bekeken worden. Vrouwen moeten ervoor beducht zijn dat niet alle kansen die ze krijgen, met even goede bedoelingen aan hen worden toevertrouwd. Want achter elke sterke vrouw, staan er nog eens zoveel mannen en vrouwen die haar graag op de bek zouden zien gaan.

DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

An Goovaerts

Dit is ook een moment waarop vrouwen neen moeten durven te zeggen.