“Onderwijs en mentaliteit deugen niet”

Franstalige economisten buigen zich over de vraag waarom Wallonië economisch achterblijft.

Tijdens het jongste Congres van Belgische Franstalige Economisten bleek dat het thema ‘tweesporeneconomie’ hoog op de Waalse agenda staat. De centrale vraag luidde: hoe komt het dat Wallonië sinds de jaren zestig niet in hetzelfde tempo als Vlaanderen groeit?

Een commissie boog zich over de rol die kennis als beslissende factor in het groeiproces kan spelen. Ze werd voorgezeten door David de la Croix, professor in de economie aan de UCL. De verslaggever was Frédéric Docquier, docent economie aan de universiteit van Rijsel.

Beide economisten wijzen erop dat het onderwijs in het Waalse gewest niet doeltreffend en onpartijdig genoeg is. Ze waarschuwen wel: “Er is niets waaruit we kunnen besluiten dat de oorsprong van de Waalse achterstand voornamelijk te wijten is aan ontoereikende menselijke middelen in de strikte betekenis van het woord.” Misschien is het zelfs omgekeerd, zeggen ze: de beperkte Waalse groei en de verpaupering die eruit voortvloeit, kunnen tot een relatieve regressie van het menselijk kapitaal binnen het gewest hebben geleid. “Het gevaar bestaat dat een verminderd menselijk kapitaal een toekomstige inhaalbeweging in het gedrang brengt. Zo zou Wallonië blijven hangen in de familie van de arme Europese streken,” zeggen de economisten.

Deze bedenkingen zijn het resultaat van een tiental bijdragen van onderzoekers. Eén ervan steunt op internationale vergelijkingen. In de rangschikkingen per land – en meer bepaald wat de kennis van wiskunde betreft – presteren de leerlingen van de Franse Gemeenschap zeer slecht, terwijl de leerlingen aan Vlaamse zijde bovenaan de erelijst prijken. “Na correctie van de resultaten – de gestelde vragen staan niet allemaal in alle landen op het programma – ziet de situatie van de Franse Gemeenschap er iets beter uit,” zegt David de la Croix. “Toch is het systeem niet echt doeltreffend.”

De economen stellen ook vast dat het Vlaamse onderwijs een stuk democratischer is. De resultaten van de Franstalige studenten zijn sterker afhankelijk van het sociale en professionele statuut van hun ouders. De mobiliteit tussen de generaties onderling is groter in het noorden van ons land dan in Wallonië. Met andere woorden, de kinderen van laaggeschoolde Vlaamse ouders hebben meer kans een betere opleiding te genieten dan hun Franstalige leeftijdgenoten.

Het aspect mentaliteit komt zelden aan bod en wordt nog minder bestudeerd. Het Congres ging dit item echter niet uit de weg. “We hebben ons afgevraagd of de culturele verschillen tussen de gewesten de uiteenlopende economische groeicijfers kunnen verklaren,” merkt Frédéric Docquier op. “Een van de studies die onze commissie uitvoerde, toont aan dat er aanzienlijke mentaliteitsverschillen bestaan. Het conservatieve Waalse milieu wordt gekenmerkt door kortetermijndoelstellingen en het streven naar individuele winst. Daartegenover staat het vernieuwende Vlaamse milieu, bepaald door vertrouwen, wederkerigheid en samenwerking bij het nastreven van een gemeenschappelijk doel.”

marie brandeleer hans brockmans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content