Nepvacatures bij de overheid

Naar aanleiding van de affaire- Heinzmann kwam naast de regering en de betrokken manager ook headhunter Korn/Ferry onder vuur te liggen. Die had namelijk de klus aanvaard om op enkele dagen een topman te vinden voor een publiek bedrijf met 42.000 werknemers. Eigenlijk een onmogelijke opdracht, want grote privé-bedrijven doen er doorgaans vele maanden over om managers te rekruteren. Maar de vergoeding van 125.000 euro was verleidelijk. Het bedrijf hapte toe en faalde. Valt het bureau op dat punt veel te verwijten?

Het moet voor iedereen (de regering als opdrachtgever, het bureau zelf en de gecontacteerde manager) duidelijk zijn geweest dat de beschikbare tijd te kort was en dat men een berekend risico nam. Het is zelfs zeer waarschijnlijk dat Korn/Ferry de regering hiervoor heeft gewaarschuwd. Maar uiteindelijk heeft het bedrijf de opdracht aanvaard. De betrokken functie was echter te belangrijk om dergelijke risico’s te nemen. Het bedrijf had de opdracht moeten weigeren. Een professionele fout dus, niet meer maar ook niet minder.

Bedrog. Daarmee is echter niet alles gezegd in deze zaak. Er zijn enkele ethische aspecten aan verbonden die in de pers veel minder zijn vermeld, maar eigenlijk veel zwaarder wegen. Zo verscheen op 20 april de vacature voor de betrokken functie in het Belgisch Staatsblad, terwijl Korn/Ferry de dag ervoor al aan het onderhandelen was met Heinzmann. Het ging dus om een nepvacature en de sollicitanten werden misleid. Hier zit de overheid op het randje van bedrog.

En daarbij bleef het niet. Een aantal sollicitanten werd ook nog eens uitgebreid getest, puur voor de schijn want ze kwamen niet in aanmerking voor de functie. Met die mensen is dus gesold. Dat de overheid zich hiertoe leent, is bedenkelijk, want het is dezelfde overheid die de arbeidsbemiddelaars reguleert en toekijkt of ze correct handelen.

In België worden makelaars op de arbeidsmarkt aan een strenge regulering onderworpen. De reden hiervoor is dat betaalde arbeid zo fundamenteel in een mensenleven is, dat commerciële dienstverlening in dit verband alleen kan als aan de strengste ethische en professionele normen wordt voldaan. Om die reden worden alleen arbeidsbemiddelaars met een licentie tot de professie toegelaten. Die licentie wordt door de overheid in samenspraak met de sociale partners uitgereikt en kan op elk ogenblik weer worden ingetrokken. Een overheid die handelt zoals in de zaak-Heinzmann verliest echter aan geloofwaardigheid.

Strafbaar. Enkele jaren geleden wilden Vlaamse parlementsleden een wet indienen die nepvacatures strafbaar stelde. Als deskundige ter zake werd mijn mening gevraagd. Mijn stelling was dat de overheid met een kanon op een mug wilde schieten. Ik was nog nooit een nepvacature tegengekomen. Mij is trouwens nu nog altijd niet duidelijk waarom een privé-bedrijf zich hiervan zou bedienen. Er zijn goedkopere manieren om in de publiciteit te komen. Voor mij behoorden nepvacatures tot de stadslegendes. Ik vond dit wetgevende initiatief dan ook waardeloos.

De betreffende wet is ook nooit goedgekeurd, maar in het huidige Vlaamse decreet op de arbeidsbemiddeling staat dat een bedrijf niet mag bemiddelen voor een vacature waarvoor geen reëel jobaanbod bestaat. Puur juridisch gesproken is hier geen case mogelijk, want het jobaanbod was er wel degelijk. Het is echter even duidelijk dat het niet de bedoeling was om de betrokken kandidaat via deze advertentie te vinden. Volgens de letter van de wet gaat het wellicht niet om een nepvacature, volgens de geest van de wet echter wel.

Op het matje. Kan de Vlaamse regering de federale regering in deze nu op het matje roepen? Neen, het Vlaams decreet slaat alleen op Vlaanderen en de betrokken vacature verscheen in Brussel. Maar toch, wat belet Renaat Landuyt, Marie Arena en Eric Tomas (de ministers van Arbeid in respectievelijk Vlaanderen, Wallonië en Brussel) om in deze discreet enkele kritische opmerkingen te formuleren?

Jan Denys [{ssquf}]

De auteur is manager strategisch arbeidsmarktbeleid bij randstad.

De vacature bij de NMBS was een nepvacature en de sollicitanten werden misleid. Hier zit de overheid op het randje van bedrog.