De directeurs van Union Minière waren vroeger gehaaide lobbyisten, die binnen het directiecomité voor hun eigen zaak kwamen pleiten. ‘Union’ was ver te zoeken. De huidige top rond Thomas Leysen denkt – hoe modern – in termen van shareholder value. ‘Minière’ verdwijnt naar de achtergrond.
Vorige maand nam Thomas Leysen de fakkel over van Karel Vinck als voorzitter van het directiecomité van Union Minière ( UM). UM was nog niet zo lang geleden een Franstalig bastion met een directiecomité dat intern als een politiek orgaan fungeerde. Directeuren van hoofdaandeelhouder Generale Maatschappij kwamen lobbyen voor hun stal. De strijd tussen de Franstalige groep rond Vieille Montagne en de Vlamingen rond Metallurgie Hoboken Overpelt is legendarisch.
“Union Misère” werd de holding wel eens genoemd. Zes jaar geleden zorgde Karel Vinck voor de ommezwaai. Hij paste het recept toe dat hij bij Bekaert had gebruikt: versterking van performante UM-takken met een wereldwijde leiderspositie en de verkoop van de andere activa.
Zink, koper, edele metalen en ‘nieuwe materialen’ (zoals germanium) zijn vandaag de core business van UM, dat vorig jaar een omzet van 128 miljard frank boekte. De nettowinst van 2,9 miljard is vooral een gevolg van de 3,4 miljard meerwaarden door de realisatie van activa. Het aantal werknemers daalde van 10.000 naar 8065. Verleden week kondigde UM aan dat het resultaat dit jaar met 60% zou toenemen.
Het eerste wat opvalt op de hoofdzetel aan de Brusselse Broekstraat is de prominente plaats van een computer die on line de stand van het UM-aandeel weergeeft. De communicatie in het algemeen gebeurt uiterst professioneel – in tegenstelling tot vroeger – door Moniek Delvou, de gewezen communicatiestrateeg van Jean-Luc Dehaene (ook lid van de raad van bestuur). “Geen makkelijke job,” zegt ze. “Voor het grote publiek zijn we nog steeds het mijnbedrijf met koloniale trekjes.” Delvou rapporteert dagelijks aan Thomas Leysen, de voorzitter van het uitvoerend comité ( excom). Dat laat zich vandaag leiden door shareholder value. Die shareholder is niet langer een referentieaandeelhouder zoals de Generale (nu Suez Lyonnaise des Eaux) die met incestueuze financiële transacties kon worden gepaaid. Het Suez-pakket van 25% in UM staat trouwens in het uitstalraam.
Het excom vergadert één maal per week, meestal maandagmorgen. De voertaal is Engels (vroeger Frans). Het is niet langer een senaatachtig orgaan waarin alle onderdelen van de groep zijn vertegenwoordigd, maar een team dat de strategie uitwerkt. “Er wordt vandaag minder gelobbyd en meer gediscussieerd,” aldus directielid Marc Van Sande. “Ook is elk lid van het excom aanspreekbaar, persoonlijk of via e-mail. Vroeger was dat ondenkbaar. De directie was een anonieme structuur, ergens ver weg in Brussel.”
Thomas Leysen heeft de reputatie van een gedreven strateeg. “Een koppigaard,” klinkt het sympathiek bij een kennis. Hij heeft een tijd geworsteld met het imago ‘zoon van’ ( André) te zijn, maar vriend en vijand erkennen dat de amper 39-jarige discrete, doch ietwat ongeduldige, chief executive officer de perfecte kapitein van het gemoderniseerde UM-schip is.
Leysen is ook
voorzitter van de Vlaamse Uitgeversmaatschappij ( VUM). Hij weet bij de koffie dus waarover hij kan praten met bestuurder Philippe Delaunois, die ook voorzitter is van Medi@bel, een Waalse persgroep waarin de VUM participeert. “Nooit,” bezweert Delvou, “zullen we van deze situatie misbruik maken.”
Leysen leerde de stiel bij de trading-dochter van UM, Sogem, stapte over naar de kobaltdivisie en leidt vandaag het uitvoerend comité van de afdeling koper en edele metalen. Deze UM-tak runt in Hoboken ‘s werelds grootste recyclagebedrijf voor edele metalen. Het project leed in 1998 2 miljard verlies. Volgens een insider heeft de vastberadenheid van Vinck en Leysen van de smelter in Hoboken een succes gemaakt, ondanks de desastreuze aanloopperiode. Zonder dit wederzijdse engagement had het verkeerd kunnen aflopen.
De 38-jarige Jean-Luc Deleersnyder is voorzitter van de groep zink. De Oost-Vlaming leerde de managementstiel bij McKinsey en werd door Karel Vinck ontdekt tijdens een opdracht bij Bekaert. Deleersnyder voerde als human resources manager de delicate herstructurering van het personeel door. Hij werd in die functie opgevolgd door Jos Bosmans, die sinds september 1999 in het excom zetelt. Bosmans (49) is de gewezen personeelsdirecteur van Duracell– Gillette. De besnorde Kempenaar werkte vroeger in het Verre Oosten en de Verenigde Staten.
Volgens collega Marc Van Sande is het personeelsbeleid radicaal veranderd. “Een nonkel in de top van het bedrijf was vroeger een goede troef om door te stoten in de hiërarchie,” zegt hij. “Vandaag word je beoordeeld op je merites.”
Van Sande (48) maakte zelf ook carrière binnen UM. De natuurkundige werkte als voorzitter van de groep nieuwe materialen de voorbije weken aan de overname van het Amerikaanse Laser Power Corporation ( LPC). UM gooide vorige week de handdoek in de ring na een te hoog tegenbod van concurrent II-VI. “LPC paste perfect binnen de business unit elektro-optische materialen,” stelt hij. “Die worden onder meer gebruikt voor infraroodsystemen. Tijdens de overnamegesprekken hebben we II-VI, van oudsher een klant, leren kennen. Het is een mooi bedrijf, dat perfect in onze strategie van verticale integratie zou passen. Het is voorlopig echter te duur. Met de nadruk op voorlopig.”
Etienne Denis (58) leidt het studiebureau UM Engeneering en zetelt als CEO van diamantdochter Sibeka en Sogem in het uitvoerend comité van UM. Sibeka wordt stilaan uitgehold, nadat verleden jaar onder meer de handelsvennootschappen en Diamant Boart (diamantgereedschappen) werden afgestoten.
Denis, de eerste Franstalige die we tegenkomen in het rijtje van de UM-top, is het geheugen van UM en de nuchtere mentor als tegengewicht van het jonge geweld van de dertigers. Hij is naast bedrijfsjurist Alain Godefroid (52) de enige die ooit in Afrika heeft gewerkt.
Ten slotte is er Marc Grynberg, het excom-lid dat dit jaar de fakkel overnam van gewezen financieel directeur Arnoud de Pret (zowat de vertegenwoordiger van de Generale in de UM-directie). De Franstalige Brusselaar Grynberg (35) studeerde af aan Solvay en werkte een aantal jaren in het financiële departement van chemiereus Du Pont, voor hij vier jaar geleden de overstap maakte naar UM. Deze financiële wizzkid is de architect van de seagull-opties ter dekking van de wisselkoersverliezen voor dollartransacties. “Te lang om het uit te leggen, maar het werkt wel,” zegt Delvou laconiek.
“Een Vlaams bedrijf,” bestempelde Karel Vinck Union Minière zes jaar geleden. Nauwelijks geloofwaardig, vonden wij toen. Maar het krimpende aandeelhouderschap van Suez, de versterking van de Vlaamse vestigingen (Hoboken, Overpelt, Olen, Balen) en het feit dat de directie vrijwel volledig uit Vlamingen bestaat, geven Vinck gelijk. “Vlaams?” antwoordt Thomas Leysen. “Noem het liever evenwichtig.” Wordt het geen tijd dat Union Minière een naamsverandering doorvoert? “De vlag dekt de lading niet,” geeft Delvou toe. “De discussie over de tweede letter in de naam UM woedt hevig. Ooit hakken we die knoop door.”
hans brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier