Logistiekerwijze

Het opkomende concept van een volledig geïntegreerde aanvoerketen zorgt voor grote veranderingen in de manier waarop bedrijven hun distributie en logistiek verzorgen.

De logistiek in industrie en handel had het best kunnen stellen zonder extra problemen als de nieuwe Europese munt of de millennium”computerbom” (zie Trends, 17 september 1998). Zij heeft het sowieso in vele sectoren al moeilijk om informatica-instrumenten te vinden voor het beheer van de aanvoerketen en de planning van de bedrijfsmiddelen.

De komst van de euro zal een grote weerslag hebben op de aanvoerketens in Europa, die tot op heden voornamelijk op nationale markten gericht zijn. Wanneer de deviezenbarrières verdwijnen, zullen de prijzen in de eurozone snel convergeren. Dit zal nieuwe eisen stellen aan de handel, die zijn gefragmenteerde aanvoer- en distributiesystemen zal moeten herzien.

De potentiële impact op de aanvoerketens van de “millenniumbom” van het jaar 2000, alias het Y2K-probleem, voegt daar nog een extra element van onzekerheid aan toe. De meeste grote bedrijven nemen maatregelen, maar veel van hun kleine externe leveranciers zijn daar nog niet aan toe. Het geheel van de aanvoerketens kan hieronder lijden als gevolg van de mogelijke verliezen van zowel kleine als grote bedrijven.

Inmiddels worden de schaarse informatietechnologie-instrumenten (IT) van veel bedrijven nog zwaarder belast door de pogingen van de ondernemingen om softwaresystemen in te voeren voor het beheer van de aanvoerketen en de planning van de middelen – een voorwaarde om te kunnen blijven concurreren.

Stroomversnelling

De distributie van goederen en diensten heeft zich altijd tot automatisering geleend. Sinds de begindagen van IT zijn taken als orderverwerking, dispatching, levering en facturering bij de eerste geweest die de bedrijven door computers lieten opknappen.

De aard van de distributie en haar rol in de aanvoerketen veranderen echter snel. De elektronische handel en de publieke open netwerken (het Internet) wijzigen de manier waarop de bedrijven werken. Eén resultaat daarvan is dat de ingeburgerde distributietoepassingen mee moeten evolueren.

“In de jongste 25 jaar hebben we een fundamentele verschuiving meegemaakt van productiegerichte activiteiten naar klantgerichte activiteiten. Dat heeft een versnelling meegebracht in de levenscycli van de producten, in de tijd die nodig is om ze op de markt brengen en in het niveau van aanpassing aan de wensen van de koper. Onvermijdelijk heeft dat een grote weerslag op de distributie,” zegt Ken Sharma, vice-president van i2 Technologies, de Amerikaanse ontwikkelaar van logistieke software.

De belangrijkste verandering

is dat de distributie nu een onderdeel vormt van de aanvoerketen of de zogeheten “waardeketen”. De IT-toepassingen voor distributie moeten dus steeds vaker met andere toepassingen en met de buitenwereld kunnen communiceren. Opvolgingssystemen die via het Web werken, zoals die van Fedex en UPS, illustreren hoe het Internet een aspect van de distributie ingrijpend heeft veranderd.

Zowel Fedex als UPS hebben websites waar hun klanten met behulp van een eenvoudige desktop browser kunnen kijken waar hun pakket zich bevindt en wanneer de levering is gepland. Dit verbetert de klanteninformatie en bespaart op de kosten.

Goede connecties zijn nooit weg

Het oprukkende concept van een volledig geïntegreerde aanvoerketen – van grondstoffenproducent tot eindverbruiker – voorspelt nog meer veranderingen. Het zal immers een enorme impact hebben op de distributietoepassingen en hun plaats in het grote geheel. Distributietoepassingen hebben natuurlijk altijd koppelingen gehad met toepassingen voor orderverwerking, fabricage en voorraadbeheer. In dit tijdperk van elektronische handel kunnen de ordergegevens echter afkomstig zijn van een webpagina, kunnen fabricagegegevens over de databanken van verschillende leveranciers gespreid zijn en wordt de controle over de stocks verbeterd door magazijnbeheer. Dat alles heeft een rechtstreekse weerslag op de distributie en de IT-toepassingen die haar ondersteunen.

“We zijn op weg naar een wereld waarin niet de bedrijven maar hun aanvoerketens met elkaar concurreren. Dat betekent dat de onderneming meer responsieve, flexibele systemen nodig heeft om een aanvoerketen met een verscheidenheid van bedrijven te ondersteunen,” zegt Sharma.

Volgens hem hebben organisaties werktuigen nodig om hen te helpen met de besluitvorming in een omgeving die steeds complexer wordt. “De instrumenten voor de ondersteuning van de besluitvorming in real time zijn de sleutel van het succes in de nieuwe omgeving, samen met hechtere banden tussen de bedrijven van de aanvoerketen.” De trend naar partnerships tussen bedrijven wordt nu in veel sectoren algemeen beschouwd als een van de voorwaarden voor het succes. “De bedrijven staan onder een enorme druk om samen te werken. Ze zijn op zoek naar nieuwe domeinen voor de expansie van hun verkoop. Ze hebben meer responsieve systemen nodig om hen te steunen. Maar tegelijkertijd moeten ze streven naar sterkere relaties met leveranciers en klanten en naar de uitbreiding van hun marktaandeel,” zegt Julian David, directeur bij IBM voor marketing naar de distributienijverheid in Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

Volgens David volstaat het niet langer dat een bedrijf zijn interne systemen verbetert. “Het moet naar het totaalbeeld kijken en naar de manier waarop distributiesystemen een impact hebben op alle deelnemers, van de leveranciers van grondstoffen tot en met de klant. Organisaties die dit hebben gedaan, zien de voordelen – kijk bijvoorbeeld naar de supermarkten van Tesco in Groot-Brittannië. Tesco’s beleid van uitmuntendheid in de aanvoerketen heeft geweldige voordelen opgeleverd.”

Internet veroorzaakt groeispurt

De uitbreiding van systemen over de bedrijfsgrenzen heen wordt uiteraard in de hand gewerkt door de Internet-technologie, in de vorm van interne “intranets” bij bedrijven en zogenaamde “extranets” (netwerken die verscheidene bedrijven met elkaar verbinden).

“Het grote voordeel van het Internet is dat het een universele standaard is die de kosten dramatisch verlaagt. Dit geeft organisaties de kans om uitgebreide distributienetwerken te vormen via franchisewinkels – met de voordelen die omvang meestal oplevert. Zelfs de kleine tomatenboer op het platteland kan zich met een gewone pc aansluiten op het elektronische handelsplatform en ontdekken wat er gebeurt,” zegt David.

Hij wijst erop dat de kostenbesparingen “zeer reëel” zijn, vooral op het vlak van de verwerking van transacties.

“Onze studies tonen aan dat de verwerkingskosten veel lager zijn. De verwerking van een vliegtuigticket kost bijvoorbeeld 8 dollar. Met elektronische verwerking daalt dat tot ongeveer 1 dollar. In de logistiek en de distributie zou men vergelijkbare besparingen kunnen halen. De Europese Commissie schat bijvoorbeeld dat 30% van de bewegingen van voertuigen lege voertuigen betreffen. Als je de expediteurs, de transporteurs en de bestemmelingen in één elektronische gemeenschap kan samenbrengen, zouden zij hetzelfde systeem voor beheer en voorspelling kunnen toepassen en die onbenutte capaciteit productief gebruiken.” IBM werkt aan een aantal initiatieven om de Internet-infrastructuur beter te exploiteren en aan producten zoals de Domino-server van Lotus om samenwerking te verbeteren.

Of nu IBM, het Duitse SAP of een bedrijf als Microsoft (zie kader: De waardeketting van Microsoft) het dominante basismodel voor de elektronische handel zal leveren, één ding staat vast: de toepassingen voor distributie en logistiek zullen nooit meer los van elkaar worden gezien. In de toekomst zullen ze deel uitmaken van een coherente toepassing voor het beheer van de aanvoerketen.

Financial Times.