Wat bezielt Bart De Wever? Zes jaar geleden maakte de N-VA de vorming van een federale regering mogelijk door het communautaire aspect in de ijskast te stoppen, in ruil voor een sociaal-economisch herstelbeleid dat de Belgische economie geen windeieren legde. Vandaag wil de N-VA-voorzitter een nieuwe staatshervorming en een strenger asiel- en migratiebeleid betalen met een links sociaal-economisch beleid. Het is afwachten of de liberalen en de groenen hun handtekening zetten onder dit monsterverbond tussen de N-VA en de PS.
Natuurlijk is er wat voor te zeggen dat De Wever toch in zee gaat met PS-voorzitter Paul Magnette. De coronacrisis heeft het politieke schaakbord schoongeveegd door duidelijk te maken dat het huidige federale België faalt in essentiële taken, zoals het beschermen van de burgers. Een staatshervorming die de weg vrijmaakt voor een efficiëntere overheid is daarom het best denkbare relancebeleid. Een verdere regionalisering van bevoegdheden, zoals de zorg en de arbeidsmarkt, is daarbij de logica zelve, gezien de verschillende visies op de economie en de maatschappij van het noorden en het zuiden van het land. Toch moet de efficiëntie van de overheid het uitgangspunt blijven, zodat een herfederalisering van bevoegdheden ook niet mag worden uitgesloten.
De begroting en het herstelbeleid dreigen weeskinderen van de coronacrisis te worden.
De vraag is of Vlaanderen geen te hoge prijs zal betalen voor een staatsstructuur die een beter beleid mogelijk maakt. Het wensenlijstje van de PS is niet min. “Ik stel vast dat de behoeders van de zuinigheid investeringen in de sociale zekerheid en de gezondheidszorg niet langer ter discussie stellen. Het doel van de onderhandelingen met de N-VA is te zien of de partij sinds een aantal maanden in dezelfde wereld leeft als wij”, zei PS-kroonprins Pierre-Yves Dermagne in Le Soir, op een ogenblik dat het begrotingstekort in tientallen miljarden wordt uitgedrukt. Dermagne vraagt ook respect voor Walen en Brusselaars in de vorm van “financiële transfers die hen in staat moeten stellen te investeren in de toekomst en de achterstand in te halen”. Maar wie gelooft die mensen nog? Wallonië slaagt er al veertig jaar niet in de achterstand in werkgelegenheid en welvaart in te halen. Op zo’n lange termijn is dat louter een kwestie van desastreuze beleidskeuzes, die alleen betaalbaar blijven dankzij de transfers uit Vlaanderen. Maar, zegt Dermagne: “Een staatshervorming mag de sociale zekerheid en de financiering van de gezondheidszorg niet splitsen.” Kortom, de PS wil voortdoen als vanouds, en wil dat Vlaanderen als vanouds de factuur van die keuzes mee betaalt.
Toch is de N-VA bereid de gezondheidszorg te herfinancieren, de laagste uitkeringen te verhogen en een extra vermogenswinstbelasting te gedogen. Electoraal is dat logisch, want de partij kon het Zweedse herstelbeleid niet verzilveren. Het Vlaams Belang kaapte veel stemmen weg door te zwaaien met een zachter sociaal beleid. Het is bovendien gemakkelijk akkoorden te sluiten als niemand nog wakker ligt van de factuur. De begroting en het herstelbeleid dreigen weeskinderen van de coronacrisis te worden.
De N-VA wil gelukkig niet alles overboord gooien. Aan de Zweedse hervormingen, zoals de taxshift en de hervorming van de personenbelasting, zou niet worden geraakt. En de onredelijkste eisen van de PS, zoals een verlaging van de pensioenleeftijd, zouden worden afgeblokt. Maar met die defensieve strategie koop je te weinig toekomstperspectief. De werkgelegenheidsgraad is nog altijd veel te laag om de vergrijzing te betalen. Het belang van de deal kan daarom niet worden overschat. De deal zou het sociaal-economische beleid voor jaren in de plooi leggen op een ogenblik dat de coronacrisis een hypotheek legt op de welvaart. Het herstelbeleid mag niet worden geofferd op het altaar van een krakkemikkige staatshervorming. Koop geen kat in zak, Bart De Wever.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier