KONINGEN

Paleisdrama’s

De voorbije maanden lijkt het hek evenwel van de dam. Terwijl de strapatsen van prins Laurent zijn uitgegroeid tot een mediageschenk om lauwe nieuwsdagen op te dirken, prins Filip maar niet op de troon geraakt en koning Albert II het mikpunt wordt van roddels en kroonontblotingen, verschijnen plots ook heel wat boeken over de koninklijke historie.

Vreemd genoeg leek Leopold III postuum de boekenvloed op gang te trekken met zijn memoires die hij kort voor zijn overlijden in 1983 aan het papier toevertrouwde, maar die pas midden 2001 uitgegeven werden onder de titel Kroongetuige (Lannoo, 272 blz., 22,20 euro). Zowat 100 jaar na zijn geboorte (op 3 november 1901) kwam ook een herdruk met een nieuw nawoord uit van Leopold III – De koning, het land, de oorlog (Lannoo, 1152 blz., 36,96 euro). De professoren Herman Van Goethem en Jan Velaers tonen in dit standaardwerk weliswaar enig begrip voor de verbittering van de tot troonsafstand gedwongen koning, maar tonen ook de fouten (of leugens) in zijn tot apologie verwrongen memoires.

Dezelfde teneur vinden we in de nieuwe biografie Een koningsdrama (Manteau, 262 blz., 26,50 euro). Een dozijn Waalse en Vlaamse auteurs, onder wie alweer Van Goethem en Velaers, maken duidelijk dat de onherstelbare breuk tussen Leopold III en de regering niet plots tijdens de oorlog totstandkwam, maar al in de jaren dertig zichtbaar werd. Leopold wilde echt regeren. Het politieke onvermogen in de jaren dertig versterkten zijn verlangen om zelf zijn stempel autoritair op het land te drukken.

Wie de ultraconservatieve ideeën van de omstreden koning liever met de mantel der liefde bedekt, kan nog altijd terecht bij het koffietafelboek Mijn vader Leopold III van diens dochter prinses Esmeralda (Lannoo, 175 blz., 29,95 euro). Ze toont vooral foto’s, maar laat niet na her en der haar vader in verdediging te nemen.

Over Leopolds zoon Boudewijn verscheen een kritische biografie van José-Alain Fralon. In De man die geen koning wilde zijn (Manteau, 309 blz., 26,50 euro) belicht de journalist van het Franse dagblad Le Monde, die correspondent was in Brussel tussen 1985 en 1991, de traumatische jeugd, het vrijwel fundamentalistische katholicisme en de tragische wereldvreemdheid.

Luc De Decker