JOBHANDICAP

streamer

Je zal vandaag maar een Belgische aannemer wezen. De VDAB zegt in haar databank te beschikken over pakweg 16.000 namen van individuen die werk zoeken in de bouw, maar in de sector zelf krijgen de bedrijven 8000 vacatures amper ingevuld. Voeg daarbij de illegale instroom van buitenlandse arbeidskrachten en het vele zwartwerk dat de branche teistert. Je zou voor minder je (bouw-vakkers)helm aan de wilgen hangen.

De situatie in de bouwsector is typerend voor de manier waarop de arbeidsmarkt in dit land wordt aangepakt. Enerzijds wordt er op de verkeerde zaken gefixeerd en anderzijds staart de overheid zich te veel blind op maatregelen die de rigiditeit van de markt alleen maar versterken.

Zo besloot de Belgische regering begin jaren tachtig om de leerplicht voor bouwvakkers te verlengen van zestien tot achttien jaar. Het doel was lovenswaardig: de jeugdwerkloosheid terugdringen. Maar de aanpak bleek totaal fout. Vandaag verzeilen veel jongeren, schoolmoe door de verplichte opleiding, in de marginaliteit. Ze haken af, spijbelen en belanden gefrustreerd of zonder motivatie in de werkloosheid.

De leerplicht verlagen tot zestien jaar en deeltijds leren al vanaf veertien jaar toelaten, zijn remedies waar de Confederatie Bouw nu opnieuw voor pleit. En de cijfers bewijzen dat het tijd is. De werkloosheid in ons land bij actieve jobzoekers tussen achttien en 25 jaar bedraagt 21,7 %. Dat is 6,3 procentpunten meer dan het gemiddelde in de Europese Unie (nieuwe lidstaten niet meegerekend).

Het probleem is niet zozeer dat er geen werk is. Er ís werk. Ook de lage scholing is niet de oorzaak van de werkloosheid, zo blijkt. Vele werkgevers (ook in de bouw) zijn bereid om gemotiveerde werkzoekenden op eigen kosten bij te scholen, als ze daarmee maar het probleem van hun lege vacatures kunnen oplossen. Het echte probleem ligt elders.

In de fiscaliteit bijvoorbeeld. Waarom zou een werkloze kiezen voor een betaalde job als de overheid een flink bedrag op zijn inkomen afroomt en hij een alternatief vindt in uitkeringen? Idem dito voor de werkgever: hoge sociale bijdragen maken diezelfde werkloze erg duur. Het is nutteloos om jongeren die daar geen zin in hebben, al te lang gevangen te houden in het keurslijf van een opleiding. Laat ze sneller vrij op de arbeidsmarkt en geef hen vooral de nodige fiscale prikkels zodat hen de lust wordt ontnomen om zich gewillig te laten vangen in de werkloosheidsval.

Economische groei is een tweede factor. Het probleem is bekend. In België zal de groei volgend jaar iets hoger liggen dan in de eurozone, namelijk 2,2 % tegenover 1,9 %, zo voorspelt de Nationale Bank. Het aantal jobs zou hier in 2006 met 20.500 toenemen, maar dat zal niet leiden tot een daling van de werkloosheid omdat de beroepsbevolking even snel groeit. Met andere woorden: de jobcreatie is te laag.

Dit is absurd. We kampen dus met een relatief hogere groei die (in vergelijking met andere EU-lidstaten) relatief minder jobs mee zal brengen. Er is maar één remedie om die paradox te doorbreken: alle voorrang geven aan het invullen van de vacatures op onze arbeidsmarkt. Want hoe meer mensen legaal aan het werk zijn, hoe meer sociale bijdragen er betaald worden, hoe meer de overheid in staat zal zijn om die sociale bijdragen te verlagen, en hoe meer de bedrijven kunnen aanwerven.

In die zin is de eis vorige week van de SP.A om de Belgische arbeidsmarkt voor werknemers uit de nieuwe EU-lidstaten nog drie jaar langer dicht te houden, contraproductief. Zo’n maatregel weerhoudt werkgevers ervan om Polen, Hongaren en andere Oost-Europeanen in te schakelen – onder meer in knelpuntberoepen – en zo hun toegevoegde waarde of winstniveau op te krikken. Dat legt een hypotheek op verdere investeringen en (dus) het scheppen van extra jobs.

Zolang partijen zoals de SP.A blijven opteren voor een repressieve aanpak van de arbeidsmarkt – met de nadruk op meer controles en wetgeving, en dus minder flexibiliteit – zal dit de absurde handicap waarmee onze Belgische economie wordt geconfronteerd, niet doen verdwijnen. Integendeel, het dreigt zwartwerk en illegale loon- of arbeidspraktijken alleen nog verder aan te wakkeren.

piet depuydt

Zolang de SP.A blijft opteren voor een repressieve aanpak van de arbeidsmarkt, zal de absurde handicap van onze Belgische economie niet verdwijnen.