Huize Domotica

Domotica is niets voor oudere mensen, want die hebben het moeilijk met nieuwe technologie. En domotica is duur. Twee vooroordelen waar Serviceflats Invest komaf mee maakt door op een gebruiksvriendelijke en betaalbare manier domotica te integreren in serviceflats. Het leverde een Innovation Award van de Duitse Wüstenrot Stiftung op.

Groot feest bij Serviceflats Invest. Je wint ook niet elke dag een internationale competitie onder bescherming van de Duitse minister voor Ouderenbeleid. Het thema van de wedstrijd was ‘Technologie en het wonen van ouderen’. Er kwamen 139 inzendingen uit 21 landen. De jury kende de hoogste onderscheiding aan de Vlaamse inzending toe wegens de “niet spectaculaire, maar wel open, optimistische en daardoor overtuigende wijze waarop domotica gebruikt wordt om de woonsituatie van ouderen te verbeteren.”

“Er waren concurrerende inzendingen die qua technologische innovatie verder gingen dan dat wat wij doen,” zegt Natascha Cornelis, adjunct-directeur van Serviceflats Invest. “Maar het ging dan om één woning, meestal een duur proefproject. Wij hebben aangetoond dat we domotica op een goedkope manier kunnen integreren in een woning. En dat het ook werkt. Niet in één woning, maar in meer dan driehonderd.”

Serviceflats Invest was de eerste vastgoedbevak in ons land. Het doel van de vennootschap (opgericht in 1995 op initiatief van de Vlaamse regering) is het bouwen en financieren van bejaardenflats met dienstverlening. De uitbating van de flats is in handen van OCMW’s of caritatieve vzw’s. Momenteel zijn er 389 flats verspreid over twintig projecten opgeleverd. Ieder project kreeg aan de buitenzijde een eigen architectuur, maar de flats zelf lijken sterk op elkaar. Althans wat het concept betreft, want voor de inrichting zorgen de bewoners zelf.

Architect Joos Rousseau, een van de grondleggers van het concept, vindt dat het ontwerpen van een serviceflat niet fundamenteel verschilt van een gewone woning. “Het uitgangspunt is hetzelfde: een gezellige en praktische woning creëren. Er komt alleen bij dat je rekening moet houden met de verminderde functies van oudere mensen. Ouderen hebben ook andere comfortbehoeften: ze hebben het graag wat warmer, kunnen zich moeilijker bukken. En veiligheid is voor oudere mensen ook heel belangrijk.”

Natascha Cornelis benadrukt dat de oplossingen niet altijd gezocht moeten worden in hoogtechnologische snufjes. Door bijvoorbeeld stopcontacten op handhoogte te plaatsen, voorkom je dat mensen zich onnodig moeten bukken. Een eenvoudige lichtbel naast de gewone geluidsbel is handig voor slechthorende mensen.

Toch – en daarvoor kregen ze de prijs – zijn de woningen van Serviceflats Invest uitgerust met een domoticasysteem. “Bij domotica denken nog altijd veel mensen aan spectaculaire maar dure snufjes,” zegt technisch adviseur Roger Wellens. “Maar de eenvoudigste functies zijn vaak de meest praktische. En dat het niet duur hoeft te zijn, bewijzen we in deze flats: de hele uitrusting kost 50.000 frank per flat.”

Het domoticasysteem van Serviceflat Invest werkt met zes scenariotoetsen die overeenstemmen met evenveel leefsituaties in de serviceflat: slapen, dag (de bewoner wenst de gewone dagactiviteiten uit te voeren), sfeer (de bewoner wil de woning sfeervol instellen om bijvoorbeeld naar televisie te kijken), koken, uit (de bewoner verlaat de woning) en paniek (voor gevaarlijke, onverwachte situaties). Een voorbeeld: door kort op de scenariotoets ‘slapen’ te drukken gaat het licht in de slaapkamer aan en wordt de verwarming op comforttemparutuur gezet. Iets langer op de slaaptoets drukken zorgt ervoor dat de verlichting in de andere plaatsen uitgaat, de verwarming in de leefruimte op ‘economie’ wordt ingesteld en dat de ventilatie op een lager debiet werkt.

Hebben ouderen het niet moeilijk met die technologie in hun huis? Joos Rousseau: “Nee. We overdonderen de mensen niet met technologie. Het systeem is zeer gebruiksvriendelijk.”

l.v.