Hoeveel is een bedrijf waard en wordt dat ook de prijs?

Als een vijfde van de ondernemingen de komende vijf jaar zal worden overgenomen, dan is de waardering van die ondernemingen geen overbodig intellectueel spelletje voor cijferaars. Zowel voor de koper als de verkoper is de waardebepaling van de over te dragen onderneming bittere ernst. Johan Vandenbroeck licht de berekeningswijzen toe.

Hoeveel een koper bereid zal zijn te betalen, dat weet de verkoper niet vooraf. Wel hoeveel zijn bedrijf ongeveer waard is. Gespecialiseerde financiële adviseurs becijferen die waarde op verschillende manieren met wiskundige en financiële formules. De waardering van een onderneming is complex en een grondige en professionele aanpak is essentieel.

Meestal leveren de financiële deskundigen daarom een vork af, met een onder- en een bovengrens. Door meerdere methodes te hanteren, nemen de geloofwaardigheid en de consistentie van de verkregen resultaten toe en neemt de impact van mogelijke onnauwkeurigheden in een bepaalde berekeningsmethode af. Omdat zelfs een wiskundige waardering van een bedrijf geen exacte wetenschap is, beveelt BDO een transparante waarderingsaanpak aan.

1, 2, 3

Een eerste manier, de vermogensmethode, stelt dat de waarde van een onderneming overeenkomt met het ‘netto actief’ of de totale activa verminderd met de schulden en voorzieningen zoals die blijken uit de boekhouding van de onderneming, en gecorrigeerd met latente meer- of minderwaarden die niet in de boekhouding uitgedrukt staan. De tweede en meest gangbare berekening is gebaseerd op het rendement van de onderneming. Die manier heet de discounted cash flow (DCF) en is gebaseerd op de veronderstelling dat de waarde van een onderneming gelijk is aan de contante waarde van de toekomstige winsten, beschikbaar voor verdeling aan de investeerders in de onderneming. Een derde mogelijke berekeningswijze houdt rekening met de waardes van eerdere soortgelijke overdrachten in de markt, of met de waarde van beursgenoteerde bedrijven in eenzelfde sector (multiples). Bij toepassing van die methode voor de waardering van kleine en middelgrote bedrijven dient men rekening te houden met een correctie eigen aan het minder liquide karakter van de aandelen van dit type ondernemingen. Een waardering is overigens ook bij andere transacties van toepassing. Denk aan een herstructurering, de successieplanning, een beursintroductie, geschillen tussen aandeelhouders, enzovoort.

Waarde = prijs?

De prijs die een koper wil betalen en de waarde van een onderneming zijn twee verschillende dingen. De waarde wordt objectief bepaald en ze houdt rekening met interne of externe factoren. Het is een schatting van de prijs die een normaal geïnteresseerde verkoper en koper zouden vragen of bieden.

Toch liggen de waarde en de uiteindelijke prijs meestal uit elkaar, soms best wel ver en gemiddeld tot 15 procent. Dat komt omdat de prijs wordt beïnvloed door onder meer de onderhandelingsvaardigheden van de partijen, hun motivatie, de dringendheid van de overdracht aan de kant van de koper of de verkoper, en natuurlijk van het aantal potentiële kopers. Is de becijferde waarde volgens de verschillende berekeningswijzen objectief, de uiteindelijke prijs is dat veel minder. En die subjectiviteit komt tot uiting tijdens de gesprekken en onderhandelingen.