Het meest competitieve bedrijf

De auteur is arts, master in cognitieve wetenschappen en A.I., doctorandus in medische wetenschappen.

Stel dat alle werknemers geweldig graag naar hun bedrijf komen. Niet te verwonderen, want er heerst elke dag een sfeertje van flow. Het is niet dat iedereen iedereen kent, daarvoor is het bedrijf te groot. Maar elke morgen krijgt iedereen een goedemorgen van de bevallige receptioniste. Een beetje verder slaat het personeel een praatje bij de koffie. No stress. Alles stroomt. Niets moet.

Werken is een uitvlucht, een aanleiding om te doen wat je graag doet. Ieder doet zijn best in een sociale omgeving die daartoe uitnodigt. De achterliggende sfeer is daarbij dat het altijd goed is als je maar actief werkt aan een goede motivatie van jezelf, van anderen, van het hele bedrijf. Dat is goed gevonden, want als de motivatie goed zit, komen natuurlijk ook alle andere factoren in het vizier.

Geef ik de indruk dat dit gemakkelijk is? Ik denk eerder dat het een van de moeilijkste zaken is, een kwestie van echt open leiderschap. Bedrijfsresultaten zijn slechts een bijwerking, een logisch uitvloeisel. Als de emmer vol is en je blijft erbij gieten, dan loopt hij over. Niemand werkt voor dat bedrijf.

Geregeld zie je oudere mensen consultancy geven, voor het plezier en een relatief kleine vergoeding. Op die manier krijgt feedback een bijkomende betekenis. En de leider-CEO? Wel. Die leidt natuurlijk. De ene dag is hij zichtbaar, de andere dag niet. Het maakt weinig verschil. De medewerkers weten duidelijk wat hen te doen staat. Gezamenlijk iets verwezenlijken is fun. Duurzaamheid en efficiëntie staan niet tegenover empathie, maar zijn bijna synoniemen.

Bazigheid en leiderschap, ze werken tijdelijk allebei. Economisch of strategisch levert de ene niet in alle omstandigheden evident meer zichtbare resultaten op. De keuze is ook een morele keuze. In een wereld die met het jaar complexer wordt, ligt in de moraliteit van leiderschap op elk niveau ook de moraliteit van de wereld zelf, waar we nu staan en waar we allen samen naartoe gaan. Toch is leiderschap zonder twijfel op termijn belangrijk vanwege efficiëntie en bottomline. Leiderschap is motivatie, het in beweging zetten van mensen van binnenuit. Daarvoor moet je de mensen begrijpen van binnenuit, empathie hebben.

Artsen komen dagelijks in contact met het feit dat stress een van de belangrijkste oorzaken is van ziekte en depressie. De meeste patiënten bij een huisarts komen wegens stressgerelateerde symptomen en aandoeningen. 90 procent van de geneesmiddelen is erop gericht symptomen te verminderen, veelal de gevolgen van stress. Een groot deel van deze stress komt van het werk. De meeste stress op het werk is ‘bazenstress’. Niet de stress van de baas, maar de stress door de baas. Vervang bazen door leiders en bereken hoeveel ziekenhuizen de deuren mogen sluiten.

Artsen denken dat dit noodzakelijk is omdat het in het harde bedrijfsleven nu eenmaal niet anders kan. Wellicht. Maar is het harde bedrijfsleven ook het meest efficiënte? Of is dit een uitvlucht van bazen om baas te blijven? Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat leiders efficiënter zijn dan bazen. Daarom moeten we alle mogelijke moeite doen om te streven naar echt leiderschap.

We gaan daarenboven naar een toekomst waarin leiderschap steeds belangrijker wordt net doordat werknemers meer en meer zelf beslissingen nemen en ook moeten nemen. Iedereen krijgt hierdoor verantwoordelijkheid van leiderschap. Uiteindelijk zal de competitie tussen bedrijven de drijfveer zijn tot toenemende empathie en open leiderschap zowel binnen als buiten de bedrijfswereld.

JEAN-LUC MOMMAERTS

De medewerkers weten duidelijk wat hen te doen staat. Gezamenlijk iets verwezenlijken is fun.