HET LABYRINT VAN SATORP

Satorp, de nieuwe joint venture van het Franse Total en het Saudische Aramco, kan per dag 400.000 vaten ruwe olie verwerken. Het steekt daarmee Antwerpen de loef af als eenheid met de grootste capaciteit van Total.

We bevinden ons aan de Perzische Golf op zo’n 100 km ten noorden van Dammam. Drie jaar geleden was hier enkel woestijn. Nu ontstaat hier op 1900 ha de eerste fase van de industriesite Jubail 2. Iets verder naar de zee zijn de 6000 ha van Jubail 1 bedrijfsklaar: 40 bedrijven uit de zware en 130 uit de minder zware industrie hebben er zich geïnstalleerd. Welkom in de grootste concentratie petrochemiebedrijven ter wereld.

Hier heeft Total samen met de Saudische petroleummaatschappij Aramco de bouw van zijn jongste raffinageplatform afgewerkt. De joint venture heet Saudi Aramco Total Refining and Petrochemical Company, kortweg Satorp. Total heeft 37,5 procent en Aramco 62,5 procent. Mettertijd zou Aramco 25 procent van zijn participatie naar de beurs brengen, zodat Aramco en Total dan elk de helft van het kapitaal en de productie in handen hebben.

De industriële kolos is een van de belangrijkste vijftien raffinaderijen ter wereld. Begin deze zomer moet hij op volle kracht draaien en 20 miljoen ton petroleumproducten voortbrengen. Alles is hier bovenmaats. Op de site, die zich uitstrekt over 500 ha, hebben tot 45.000 arbeiders een van de grootste en meest complexe raffinaderijen in de wereld uit de grond gestampt. De fabricage-eenheden zijn verbonden met een buizenstelsel van 20.000 km, de helft van de omtrek van de aarde.

De kracht van het complex is zijn vermogen om het onderste uit een vat ruwe olie te halen. Uit de fabriek zullen mettertijd niet alleen stookolie, diesel en kerosine komen, maar ook een hele reeks petrochemische producten (benzeen, para-xyleen, propeen) die gebruikt worden om kunststof en textielvezels te maken, evenals zwavel en cokes.

Het moet ook een van de meest rendabele raffinaderijen worden en daarvoor heeft ze heel wat troeven. Enerzijds is er de uiterst lage prijs per vat. Satorp verwerkt ruwe olie uit twee velden die enkele tientallen kilometer verder liggen. Er zijn dus geen zware opslagkosten. “Het volstaat de kraan open te draaien. De pijplijn loopt op enkele honderden meters van de raffinaderij”, zegt Pouyanné. Bovendien geniet Satorp van de zeer lage prijzen voor energie. Saudi-Arabië levert de infrastructuur en de grondstoffen, Total de technologie.

Schaalvoordeel, synergie, technologie en goedkope grondstoffen, het is een mix die klinkende resultaten oplevert. “De raffinagekosten van Satorp liggen 40 procent lager dan in de gemiddelde Europese raffinaderij”, vertelt Pouyanné. “Als we in Satorp geld verliezen, dan zullen er in de wereld weinig raffinaderijen zijn die er wel aan verdienen.”

Volgens de experts van Wood Mackenzie is Satorp van de 200 raffinaderijen ten oosten van het Suezkanaal de derde meest rendabele. De investering van zowat 12 miljard dollar moet over een tiental jaar afgeschreven kunnen worden. Dat is een relatief korte periode voor dat type van industrie.

Voor Total is het een strategisch project, dat de poort naar Azië nog iets verder moet openzetten. In tegenstelling tot Europa is dat een sterk groeiende markt: tussen 2008 en 2013 steeg in Azië en het Midden-Oosten de vraag naar petroleumproducten met 18 procent en groeide de vraag naar polymeren (de basismoleculen van plastics) met 40 procent aan.