Hans Bruyninckx (50): ‘Ik heb de mooiste baan ter wereld’

De systeemgerichte benadering erin brengen, dat was het doel dat Hans Bruyninckx zich had gesteld als hoofd van het Europees Milieuagentschap (EMA). Die instelling met 215 medewerkers buigt zich over vraagstukken als klimaat en energie, materialenbeheer en biodiversiteit, en de fundamenten om een gezonde en innovatieve samenleving op te bouwen. De systeembenadering zoekt naar verbanden tussen milieu en klimaat enerzijds, en mobiliteit, landbouw en industriële ontwikkeling anderzijds. In feite zoekt ze dus naar nieuwe systemen van produceren en de transitie naar een koolstofarme samenleving.

Is dat gelukt?

HANS BRUYNINCKX. “Een van de grote voordelen was dat we ons vijfjarenplan 2014-2018 moesten opstellen. Daar hebben we de eerste drie maanden keihard aan gewerkt. We willen meewerken aan een antwoord op de vragen uit het Zevende Klimaatactieprogramma, dat welzijn binnen de limieten van onze planeet vooropstelt.

“Zaken als energie, landbouw en mobiliteit zijn bijvoorbeeld de drijvende kracht achter de druk op ecosystemen. Een beter begrip daarvan is essentieel voor de transitie naar een koolstofarme en circulaire economie.”

Hebt u zelf eigenlijk veel bijgeleerd?

BRUYNINCKX. “Als academicus was ik een outsider in de Europese instellingen. Dat blijkt een fenomenaal boeiende wereld van processen en evenwichten. Daarnaast werkt het Agentschap rond zo veel thema’s waar ik minder mee bezig was: biodiversiteit bijvoorbeeld, of de verbanden tussen milieu en gezondheid. Als directeur lees je die rapporten na, en je vertegenwoordigt ze ook naar buiten. Op mijn vijftigste zo veel kunnen bijleren, is iets wat ik ontzettend waardeer.”

De Europese verkiezingen zijn net achter de rug: welke gevolgen hebben die voor u?

BRUYNINCKX. “In principe niet veel. We kijken ook uit naar wie in de commissie Milieu van het Europees Parlement zal zitten, wie Europees commissaris wordt, of er veranderingen komen in de directoraten-generaal Klimaat en Milieu, en welke klemtonen die zullen leggen. Maar de institutionele inbedding en de oriëntatie van het milieubeleid kan niet plotseling worden omgedraaid.”

Wat vindt u van het nieuwe milieuplan van Obama?

BRUYNINCKX. “Dit is het beste wat Obama kon doen, een noodzakelijk signaal om landen als China en India in de richting van een klimaatdeal te krijgen, waarover volgend jaar in Parijs moet worden onderhandeld. Tegelijk mag je het niet overroepen: hij wil 30 procent minder broeikasgassen in elektriciteitsproductie. Dat is één sector. Als basisjaar neemt hij 2005, en niet 1990 zoals in Europa. Maar hij pakt toch een belangrijke sector aan.”

Waar staat het EMA over vijf jaar?

BRUYNINCKX. “Dan moet dat systeemdenken zijn omgezet in effectieve rapportering en methodologie. Ook hoop ik dat we een bijdrage kunnen leveren om de Europese langetermijnagenda te vertalen in beleidstermen, en te ondersteunen met een degelijke kennisbasis. Ten slotte wil ik de kennis die we in ons netwerk van 33 landen opbouwen, nog meer kunnen delen. In de link tussen kennis en beleid zijn we absoluut wereldleider.”

U klinkt zeer tevreden over uw overstap.

BRUYNINCKX. “Ik heb de beste baan ter wereld. Wat ik het meest mis, is de interactie met studenten en jonge onderzoeksmedewerkers. Maar ik heb nog geen seconde spijt gehad van mijn keuze. Het is bovendien een voorrecht in Kopenhagen te werken, de groene hoofdstad van Europa: tijdens de spitsuren zie je hier meer fietsers dan auto’s.”

L.H.

“Als academicus was ik een outsider in de Europese instellingen”