FISCALE POLITIESTAAT

Advocaat Michel Maus (Everest) schetst een nieuwe fiscale trend in België: “De fiscale administratie valt te pas en te onpas binnen bij ondernemingen om informatie te zoeken waarmee ze belastingen en boetes kan heffen. Zulke huiszoekingen gebeuren zonder enig gerechtelijk bevel. En sinds de fiscus deze praktijk sinds begin dit jaar dekt, veroorlooft de administratie zich zaken die ronduit illegaal zijn.”

Een chronologie verduidelijkt hoe het zover is kunnen komen.

20 april 2009. LDD-voorzitter Jean-Marie Dedecker richt in de media zijn pijlen op Redeba Invest, de vennootschap waarmee architect Jean-Michel Jaspers en zijn broers in 2003 overheids-gebouwen kochten via sale-and-lease-backconstructies.

8 juni 2009. De fiscale administratie van Gent doet, louter op basis van persberichten, een huiszoeking in het kantoor van de bedrijfsrevisor bvba Hubert Vencken en bvba Taxaccount, die meewerkten aan deze constructie. Er volgen nog twee huiszoekingen in juni en juli. De fiscus vindt digitale informatie die de basis vormt om 10 miljoen euro belastinggeld te recupereren van de familie Jaspers. Die gaat in beroep.

17 januari 2012. De rechtbank van Brussel oordeelt dat de huiszoeking in de kantoren van Redeba, hoewel zonder gerechtelijk bevel, past in het ‘visitatierecht’ van de fiscale administratie.

20 januari 2012. Karel Anthonissen van de BBI van Gent licht zijn medewerkers in over de “baanbrekende uitspraak over de bevoegdheden van de belastingdienst”, maar waarschuwt voor “roekeloze acties”.

30 januari 2012. De BBI breekt in in de computers van de Gentse vermogensadviseur Optima en kopieert de gegevens van de buitenlandse structuur van het bedrijf, dossiers van 12.000 klanten en de manier waarop de medewerkers beloond worden.

“Een huiszoeking zonder gerechtelijk bevel gaat in tegen de fundamentele rechten van de mens”, zegt de Leuvense professor fiscaal recht Axel Haelterman. “Maar ze ligt geheel in de politieke trend van het moment. Politionele bevoegdheden geven aan de fiscus was een van de aanbevelingen van de onderzoekscommissie voor grote fiscale fraudedossiers van 2009, die door alle partijen, ook de liberale, zijn goedgekeurd. In een volgende stap zullen fiscale ambtenaren het statuut krijgen van officier van de gerechtelijke politie.”

“Wij doen helemaal geen huiszoeking, wij gaan op bezoek”, weerlegt Karel Anthonissen. Zijn BBI viel in mei ook onverwachts binnen bij CVC Capital Partners in Brussel. “De wet geeft ons uitdrukkelijk het recht op vrije toegang in de lokalen waar de belastingplichtige zijn economische activiteit uitvoert. We mogen er boeken en stukken zoeken en kopiëren, zoals de rechtbank van Brussel bevestigt. Ooit vroeg een bedrijfsleider welke documenten we precies wilden hebben. Dat is net het punt. Wij vragen niets, wij pakken het gewoon. Alle mails van en naar klanten, alle interne berichten kunnen we kopiëren. Dat verwachten ze natuurlijk niet. Ook kreeg ik al de vraag of we het bedrijf of de leiding van iets verdachten. Neen, we komen alleen maar kijken.”

Zo’n bezoek kan zelfs ‘s nachts als er gewerkt wordt (in een café, bijvoorbeeld), wat het parket niet kan. In tegenstelling tot bij een gerechtelijke huiszoeking mag de controleur geen pc meenemen. Anthonissen: “Vroeger was dat een handicap, maar op een harde schijf kan je de tegenwoordig informatie opslaan die overeenkomt met alle boeken van de universiteitsbibliotheken van Gent en Leuven.”

“Allemaal mooi en wel. Maar het staat vast dat de advocaat van deze bedrijven en klanten de huiszoeking juridisch zal aanvallen als het ooit tot een strafzaak komt”, voorspelt Maus. “Ik ben ervan overtuigd dat het Europees Hof hem zal volgen. En dan zijn we terug bij af en ontspringen eventuele fraudeurs de dans. Met dank aan de heer Anthonissen.”