Familie rijmt op ambitie

De Europese Commissie ambieert om de verplichting van het opstellen en indienen van een jaarrekening te schrappen voor kleinere ondernemingen. Het is nochtans het enige objectieve instrument voor de leiding en alle stakeholders om een zicht te hebben op de gezondheid van een onderneming. Het getuigt dan ook van een grenzeloze wereldvreemdheid om precies in deze tijden, waarin iedereen schreeuwt om transparantie en het herwinnen van het zwaar beschadigde vertrouwen, dergelijk voorstel op tafel te gooien. Een jaarrekening is van doorslaggevend belang in een transparant besluitvormingsproces.

Gelukkig getuigen onze talloze kmo’s van meer verantwoordelijkheidsbesef en professionaliteit. Governance, dat de structuren en de spelregels vastlegt, raakt steeds meer ingeburgerd in onze familiebedrijven. Externen in de raad van bestuur en het management zijn daarbij de objectieve bemiddelaars en coaches, die potentiële en sluimerende conflicten kunnen ontmijnen. En ze dragen bij tot het besluitvormingsproces.

Word je als ondernemer geboren? Afgaande op het grote aantal familiebedrijven in ons land, zou je dat kunnen stellen. Zeven op de tien ondernemingen in België dragen een familie-etiket. Samen zijn ze goed voor zowat 55 procent van het bruto binnenlands product. In deze Trends brengen we een lijst van de vijftig grootste familiebedrijven. Die leert ons dat in slechts elf gevallen een externe CEO aan het hoofd van het familiebedrijf staat. Dan kun je in eerste instantie besluiten dat er geen directe link is tussen de afkomst van een CEO en de economische performantie van een bedrijf. Nochtans hoor je vaak dat familiebedrijven moeten professionaliseren, waarbij in één adem wordt gezegd dat een extern management daarbij onontbeerlijk is. Een gratuite stelling, waar veel op af te dingen valt. Een achternaam noch een bloedband bepaalt de competentie, en competentie is de enige juiste graadmeter.

De onderneming kun je niet loskoppelen van de ondernemer. Maar in het geval van een familiebedrijf is net dat een heikel thema. Een familiebedrijf leiden is een constante evenwichtsoefening tussen het belang van het bedrijf, van de aandeelhouders, en van de familie. Een harmonische familie en een professioneel bestuur dienen hand in hand te gaan om een gezond groeibedrijf te laten kiemen. En het is onzinnig, zelfs absurd, te verlangen dat een familie zowel de mensen als de middelen heeft om een bedrijf te begeleiden in zijn verdere groei. Extern kapitaal én een extern management kunnen een bedrijf helpen in zijn sprong van de entrepreneurialfase naar de creatie van een bedrijfscultuur die moet toelaten om de grotere omvang van een onderneming op een efficiënte manier vorm te geven. Het is echt geen toeval dat bedrijven als InBev, Bekaert, Solvay én familiaal zijn gebleven, én mondiale spelers zijn geworden. De familie speelt daar haar rol van referentieaandeelhouder. Als onze talrijke gezonde familiale kmo’s de sprong willen maken, dan moeten de families zich die mentaliteit aanmeten, willen ze niet struikelen over kronkelende familietakken. (T) Do it.

“Waarom zou een familielid geen bedrijf kunnen leiden?”, blz.72

Door Lieven Desmet