Een voorschot op de literaire zomer

We nemen een voorschot op de zomer met een rist markante romans. Hier vindt u vertaald werk van vooraanstaande en verrassende schrijvers, en hiernaast een select kwintet van Vlaamse en Nederlandse auteurs.

Op een eenzame boerderij in het noorden van Californië zwoegt een weduwnaar zijn bestaan bijeen. Ook zijn dochter en nog een geadopteerde dochter en zoon zijn opgegroeid in de desolate streek waar ooit de goudzoekers hun geluk beproefden. In die ruwe omgeving begint de merkwaardige roman Divisadero (Prometheus, 275 blz., 19,95 euro). Ook nu heeft Michael Ondaatje ruim de tijd genomen om een mozaïek van verhaalfragmenten en levenslijnen te vlechten. In 1992 verbaasde Ondaatje de wereld met De Engelse patiënt. De Canadese schrijver werd geboren in Sri Lanka en torst een bonte stamboom met daarin zowel Nederlands, Portugees, Singalees als Tamilbloed. Het lijkt haast of hij zijn boeken ook zo’n kluwen van personages en intriges wil meegeven. Vandaar dat Divisadero zich traag laat lezen. Na een drama op de boerderij verspreiden de opgegroeide kinderen zich naar Nevada, San Francisco en Zuid-Frankrijk, waar het verhaal vooral uitmondt in het leven van de schrijver Lucien Segura. Het gevolg: een literair mozaïek voor fijnproevers met sporadisch een steentje los (maar dat euvel lijkt toe te schrijven aan een overhaaste vertaling).

Van De vliegeraar (2003) vlogen in het Nederlands een half miljoen exemplaren de deur uit. Van de nieuwe roman van Khaled Hosseini (een Afghaanse arts die opgroeide in Parijs en na de Russische inval in zijn vaderland uitweek naar de VS) wordt dan ook bijzonder veel verwacht. Het moet gezegd, ook Duizend schitterende zonnen (Bezige Bij, 397 blz., 19,90 euro) baadt in een exotische Afghaanse wereld met fascinerende personages, gepenseeld met een bedreven plastische pen. Toch zullen vele liefhebbers van De vliegeraar allicht schrikken van de hardheid en de gruwel die nu opdoemt. Dat is niet alleen een gevolg van het geweld dat Afghanistan treft, maar ook van de opmars van de moslimfundamentalisten die het leven van de twee vrouwelijke hoofdpersonages fnuiken.

Een hele tijd maakte de Nieuw-Zeelandse Rachael King furore als basgitarist in diverse bands, ondertussen scoort ze als auteur. De stilte van de vlinders (Artemis & co, 364 blz., 21,95 euro) voert ons naar het aristocratische leven in het Edwardiaanse Engeland. De idylle wordt verstoord als een vlinderverzamelaar terugkeert uit het Amazonewoud. Hij liep er mentale deuken op in een chaos van geweld, corruptie en wetteloosheid. De roman verbindt de genadeloze boodschap uit Hart der duisternis van Joseph Conrad, de novelle die het masker van de beschaving afrukt, met gekwelde Edwardiaanse romantiek. Een Conrad light dus, maar dat is beslist niet denigrerend bedoeld.

In 2006 kreeg de Turk Orhan Pamuk de Nobelprijs voor literatuur. Pas nu is zijn kloeke debuutroman uit 1982 vertaald: De heer Cevdet en zonen (Arbeiderspers, 710 blz., 29,95 euro). Helemaal een verrassing is die late vertaling niet, want Pamuk wordt liever niet herinnerd aan zijn eersteling. Karakters en beschrijvingen zijn dan ook wat al te dik aangezet. Toch valt het al bij al nog mee in deze familiesaga van een Turkse koopman, die drie generaties en het turbulente Turkije van 1905 tot 1970 omspant. De kernvragen peilen – uiteraard – naar de zin van het leven, maar verkennen ook de nog altijd hoogst actuele Turkse spagaat tussen oost en west.

Luc De Decker