Een ondernemer is niet altijd een manager

Ondernemers zitten met vele vragen: moeten ze een onderneming alleen of in groep oprichten, hoe zit het in dat laatste geval met de verdeling van de aandelen en stemrechten en wanneer moeten ze het veld ruimen voor een manager met een ander profiel om de onderneming te runnen? The Founder’s Dilemmas wil een antwoord geven op deze en andere vragen.

Noam Wasserman is hoogleraar aan de Harvard Business School en verricht al een decennium onderzoek naar de problemen en de uitdagingen waarmee ondernemers geconfronteerd worden. Hij doceert de succesvolle cursus ‘Founder’s Dilemmas’ en Founder Frustration is een populaire en vaak bezochte blog van Wasserman.

Hét dilemma van de entrepreneur ontstaat volgens de auteur wanneer hij beseft dat hij de onderneming moet loslaten om de zaak verder te laten groeien. Een voorbeeld uit het boek is Bruce Poon Tip, die in 1990 de Canadese avonturenreizenzaak G Adventures oprichtte, toen nog onder de naam GAP. “Ik wist van bij het begin dat ik op een bepaald punt ging vertrekken omdat ik mijn eigen beperkingen ken”, vertelt Poon Tip.

De man is een uitzondering, de meeste oprichters van bedrijven kennen hun eigen beperkingen niet en moeten gedwongen worden hun eigen bedrijf te verlaten. Onderzoek van Wasserman toont aan dat de helft van de entrepreneurs na drie jaar niet meer aanwezig is in de door hen opgerichte bedrijven. “80 procent van die ondernemers vertrok niet uit vrije wil, maar werd gedwongen de zaak te verlaten”, benadrukt Wasserman.

Bill Gates is voor velen hét prototype van de entrepreneur. Dat is onterecht volgens Wasserman. “Het is uiterst zeldzaam dat een oprichter dit ‘ideaal’ – een zaak oprichten, ze leiden en er rijk van worden – bereikt.” Meestal stopt het na het oprichten van een onderneming, en dat is volgens de auteur ook een goede zaak. Een oprichter heeft meestal andere kwaliteiten dan een manager, die het bedrijf verder moet doen groeien.

Maar het boek gaat verder dan het onderscheid tussen managers en ondernemers en de discussie over het moment waarop de oprichter van een bedrijf een stap terug moet doen. Het boek bevat ook tips over de manier waarop beginnende ondernemers valkuilen kunnen vermijden. Wasserman wil ook enkele misvattingen uit de wereld helpen. Zoals de stelling dat ondernemers vooral door winstbejag gedreven worden. Dat klopt niet, zegt Wasserman, want “ondernemers die een bedrijf oprichten verdienen in tien jaar tijd gemiddeld 35 procent minder dan studiegenoten die voor een multinational gingen werken.”

Een andere misvatting die de Harvard-professor wil ontkrachten: het is niet zo dat ondernemers na hun vertrek uit de onderneming steevast cashen (bij een verkoop) en dan op hun lauweren rusten. Neen, veel ondernemers gaan daarna meewerken aan innovatieve projecten in grote bedrijven en stoten af en toe door naar de top. Hij geeft het voorbeeld van Dick Costolo, die de internettoepassing FeedBurner uitvond. FeedBurner werd in 2007 door Google overgenomen. Costolo ging met een aantal medewerkers nadien aan de slag bij Twitter als operationeel directeur. Na een tijdje werd hij de CEO van Twitter.

Noam Wasserman, The Founder’s Dilemmas, Princeton University Press, 2012, 448 blz, 35 euro

THIERRY DEBELS