Een nieuwe opsmukpoging?

De banken hebben de laatste weken ondervonden dat spelen met vuur gevaarlijk kan zijn. Hun financiële basis moet worden hersteld, maar dat loopt niet van een leien dakje.

De bankenwereld kreeg de afgelopen jaren rake klappen. Sinds 2007 zijn ze nu gered door hun respectievelijke regeringen en de gewillige tegemoetkoming van hun centrale banken. Van alle vereisten die hen opgelegd werden, onthielden ze er echter slechts één: hun herkapitalisatie. Ze beseften dat ze hun financiële basis moesten herstellen om met elkaar in alle vertrouwen te kunnen samenwerken. Dat lukte ook vrij goed tot enkele maanden geleden. Na alle markten te hebben afgeroomd, hebben de banken beslag willen leggen op de overblijvende staatsfinanciën. Ze ontketenden de Griekse crisis, maar die verliep slecht en keerde als een boemerang terug. Wat ze eventjes uit het oog waren verloren, is dat ze allemaal hopen staatsschulden op hun rekening hebben geboekt. Niemand weet precies hoeveel elke bank bezit. Ruwe schattingen worden door de Bank voor Internationale Betalingen regelmatig opgesteld.

Wantrouwen blijft groot

Vandaag wantrouwen de banken elkaar zodanig dat de daggeldmarkt zo goed als stilgevallen is. Ze deponeren zoveel mogelijk papier bij hun centrale banken om goedkoop krediet te bekomen. Verder blijven ze heel wat obligaties op de markt uitgeven, maar die vinden moeizamer kopers. Banken kochten immers gewillig het papier van soortgenoten. Ze konden de stukken altijd als pand gebruiken om aanvullende kredieten te bekomen.

Centrale banken zijn echter van plan om die faciliteiten drastisch te reduceren. Alleen kwalitatief hoogstaand papier kan nog gedeponeerd worden. In dat vooruitzicht brengen banken nu zogenaamde covered bonds, gedekte obligaties, uit. Het systeem bestaat al langer dan vandaag, maar krijgt nu meer aandacht. De bekendste onder hen zijn de Duitse Pfandbriefe, de Franse obligations foncières of de Luxemburgse lettres de gage. De obligatie is gedekt door een portefeuille financiële activa waarvan de inkomstenstroom de aflossing van de obligatie dekt. Het verschil tussen covered bonds en collateralized bonds is dat de financiële activa aan strikte wettelijke bepalingen moeten voldoen en afgezonderd worden van het bankbezit in geval de instelling over de kop zou gaan. De obligatiehouders zijn dan verzekerd van terugbetaald te worden.

Waarborg?!

Op zich is er niets mis met de aanwakkering van dergelijke stukken. Uiteindelijk zijn traditionele kasbons ook op die manier gestructureerd. De obligaties krijgen de kwaliteit van hun onderlinge dekking toegewezen en niet langer die van de emittent. Op die manier kan Dexia Crédit Local (A) onder de benaming Dexia Muncipal Agency (AAA) eersterangpapier uitgeven. Wat moeten we echter denken van dergelijke stukken op naam van gewone banken? Sinds de bankcrisis mogen ze immers hun activa met de natte vinger waarderen of aan de oorspronkelijk acquisitiewaarde optekenen. Bovendien heeft het faillissement van Lehman Brothers in september 2008 aangetoond dat sommige activa meerdere producten tegelijk dekten. Wie waarborgt dat het vandaag anders zal verlopen als de banken nog altijd zelf de dekking kiezen en bewaren?

Van alle nieuwe producten die de banken gecreëerd hebben om hun kapitaalbasis te verruimen, deugt alleen de CoCo en de CoCa, de zogenaamde ‘Contingent Convertible’ en de ‘Contingent Capital’. Dat zijn obligaties die op traditionele stukken gelijken, maar in geval van financiële moeilijkheden van de emittent automatisch in aandelen worden omgezet (CoCo) of aan een heel lage prijs vervroegd worden terugbetaald (CoCa). De nieuwe covered bonds zullen werkelijk aantrekkelijk worden de dag dat hun dekking bij een erkende staatsinstelling wordt overgedragen. Pas dan is gesjoemel onmogelijk.

Door Jean-Pierre Avermaete

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content