EEN LIBERAAL VAN FORMAAT

De minister van Financiën ontpopt zich als een echte ‘liberale’ minister. Een vergelijking met zijn illustere voorganger Willy De Clercq dringt zich op.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

Een kabinetsmedewerker van een liberale minister vertelde me ooit dat het ideale tarief van een belasting voor een ware liberaal “0” procent is. Een minister van Financiën met het liberale hart op de juiste plaats moet dan ook trachten zoveel mogelijk belastingen af te schaffen of te verminderen. Maar omdat koken geld kost, kan een liberale excellentie het zich uiteraard niet permitteren het percentage van de belastingen gewoon op nul te zetten. Wat hij wel kan doen, is zoveel mogelijk liberale accenten leggen. Bijvoorbeeld door bijzondere aandacht te besteden aan een bevolkingsgroep die meer christelijk geïnspireerde ministers meestal links laten liggen: de fiscale zondaar.

Amnestie. Een van de opvallende daden van Willy De Clercq, liberaal minister van Financiën begin jaren tachtig, was dan ook het doorvoeren van een beperkte vorm van fiscale amnestie. De huidige minister van Financiën is hem daarin gevolgd. Met één verschil: de fiscale amnestie van De Clercq was een gigantische flop, terwijl de eenmalige bevrijdende aangifte van vorig jaar redelijk veel succes kende. Nogal wat landgenoten die in het verleden een scheve fiscale schaats reden, hebben dankzij het betalen van wat bibbergeld hun centen naar het vaderland kunnen terughalen. De oorzaak van het succes? De minister had de originele ingeving om de banken bij de organisatie van de amnestiemaatregel te betrekken. Die hebben vervolgens als gekken reclame gemaakt om zoveel mogelijk cliënten naar hun regularisatieloketten te lokken. De minister hoefde alleen maar toe te kijken hoe zijn maatregel op kosten van de banken aan het grote publiek werd verkocht. Even eenvoudig als geniaal.

Het succes was zo groot dat de minister zijn krachttoer binnenkort nog eens mag overdoen, mét de zegen van de socialisten.

Coördinatiecentra. Terug naar Willy De Clercq. Die schonk België – of beter gezegd, de multinationals – hun coördinatiecentra. Waardoor zij hun financieringsactiviteiten in België konden ontwikkelen tegen een belastingtarief dat zo laag was dat we het hier uit pure schaamte niet vermelden. Dat België zich met zijn coördinatiecentra bijzonder deloyaal gedroeg tegenover de collega’s-lidstaten van de Europese Unie, kon het liberale hart van de minister niet beroeren. De headquarters van tal van multinationals stroomden toe. Dat verdroeg geen kritiek.

De huidige minister van Financiën kan het stelsel van de coördinatiecentra niet behouden. Europa heeft het intussen verboden. Maar hij doet nog beter dan De Clercq. In plaats van het af te schaffen, breidt hij het stelsel uit naar iedereen. Vorige week las u daar alles over in deze rubriek.

Bevrijdend. De Clercq zag dat de Belgen hun roerende inkomsten massaal niet aangaven. Hij schafte daarom de aangifteplicht af en verving die door een stelsel van bevrijdende roerende voorheffing. Waarmee hij België in de kop katapulteerde van het peloton meestal onderontwikkelde landen dat de roerende inkomsten van hun inwoners niet of nauwelijks belast. De huidige minister kan zijn illustere voorganger op dat vlak niet overtroeven. Integendeel: door omstandigheden heeft hij de spaarrichtlijn moeten slikken en moet hij straks ook belastingen heffen op sommige beveks.

Maar er zijn nog andere terreinen waarop de minister zijn liberale zienswijze kan botvieren. De Clercq voerde de bevrijdende roerende voorheffing in. Zijn actuele evenknie heeft een tijdje geleden de bevrijdende minimale belasting op bedrijfswagens ingevoerd. Waardoor een slordige 500.000 landgenoten – meestal bedrijfsleiders en midden- of hogere kaderleden, het kiespubliek van de minister – middels het betalen van een kleine bijdrage geen verdere belasting hoeven te betalen op het deel van hun loon dat in de vorm van een bedrijfswagen in natura wordt uitbetaald.

Minimaal. Weinigen weten dat de grote betekenis van De Clercq schuilgaat in een uiterst minimale wetaanpassing. Hij schafte de aanmerkelijkbelangbelasting af die tot dan verschuldigd was bij de verkoop van controleparticipaties aan andere Belgische vennootschappen. Die ingreep – klein in omvang, maar uiterst groot in betekenis – is tot op vandaag de basis waarop zowat alle taksplanning voor familiale vennootschappen gebaseerd is. Taksplanning in de zin van: geen belasting betalen. Tal van familiale ondernemingsdynastieën zijn dankzij de De Clercq-maatregel groot geworden.

Opnieuw kan de huidige minister van Financiën niet herhalen wat zijn illustere voorganger heeft gedaan. Maar hij gooit het over een andere boeg. Een paar jaar geleden heeft hij vanwege zijn coalitiepartners moeten slikken dat liquidatie-uitkeringen voortaan onderworpen worden aan een schandalig hoog tarief van 10 %. Liberaal als hij is, kan hij dan ook niet anders dan de burger de weg wijzen waarop hij aan die belasting kan ontsnappen, of de schade minstens binnen de perken kan houden. De minister heeft daarom enkele weken geleden laten weten dat de oplossing erin bestaat de aandelen van de vennootschap in te brengen in een holdingvennootschap. Vervolgens moet je dan drie jaar wachten. Nadien mag je uitkeren. Zo goed als vrij van belasting.

Standbeeld. De geschiedenis zal leren wie van de beide voormannen de grootste liberaal was van de voorbije 25 jaar. De Clercq of Reynders. Maar als De Clercq een standbeeld krijgt, dan heeft Reynders minstens ook recht op een kleintje.

Jan Van Dyck

De minister wijst de weg naar ‘geen belasting’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content