Een kunstgalerie is geen boetiek’

Art Basel opent op 16 juni. Xavier Hufkens, de meest toonaangevende Belgische galeriehouder in hedendaagse kunst, blikt vooruit op zijn cruciale vijfdaagse in het mekka van de kunst.

Onze landgenoten zijn tradi-tioneel goed vertegen-woordigd op Art Basel, de belangrijkste hedendaagse kunstbeurs ter wereld. Tal van Belgische kunstverzamelaars gaan ernaartoe, sommigen via een georganiseerde vipgroepsreis die hen op de beurs én bij belangrijke Zwitserse privécollectioneurs binnenloodst. Ook qua standhouders kunnen we niet klagen: met Baronian Francey, Xavier Hufkens, Rodolphe Janssen, Greta Meert, Jan Mot en Zeno X is ons land opvallend aanwezig, zeker in vergelijking met onze buurlanden (uit Nederland komen bijvoorbeeld maar twee galeries).

Van alle Belgen is Xavier Hufkens met voorsprong het beste gecast om vooruit te blikken op de beurs: internationaal heeft de Brusselse galeriehouder de grootste naam én het grootste netwerk. En als enige Belg zetelt hij in het zeskoppige Art Basel Committee. Wat doet hij daar eigenlijk? “We staan in voor het vlotte verloop van de beurs, de kwaliteit van het aanbod en de selectie van de exposanten. Het is een erg grote verantwoordelijkheid. Voor deze functie ben ik gevraagd. Het was een aanbod dat ik on-mogelijk kon weigeren. In het comité zetelen, is vergelijkbaar met in Harvard of Stanford studeren: je leert er ongelooflijk veel bij op korte tijd. Je denkt dat je voor het comité gevraagd wordt, omdat je veel weet over de kunstwereld. Maar zodra je lid bent, besef je dat je niks weet. Heel verrijkend.”

TRENDS. In de New York Times wordt Art Basel de ‘Olympische Spelen van de hedendaagse kunst’ genoemd. Een slogan of terechte eretitel?

XAVIER HUFKENS. “Die titel zou inhouden dat het een competitie is, maar dat is onterecht. Art Basel is de belangrijkste kunstbeurs ter wereld. Punt. Hier vind je de grootste concentratie topgaleries van over heel de wereld. Op dit moment krijgen we zo’n 1200 aanvragen van galeries per jaar binnen. Er zijn 260 standplaatsen, waarvan meer dan 90 percent jaarlijks door dezelfde mensen wordt ingenomen. Dat betekent concreet dat er jaarlijks amper 25 plaatsen vrijkomen. Basel is zoals Tefaf: een clubje van gevestigde waarden met de grootste renommee. Wie naar Basel komt, krijgt dan ook een staalkaart voorgeschoteld van klassieke artiesten én aanstormend talent.”

Wat is het grote verschil met hedendaagse kunstbeurzen als Frieze in Londen, Fiac in Parijs of The Armory Show in New York?

HUFKENS. “Er zijn beurzen die plots in de mode geraken en andere die weer verdwijnen. Als een beurs ‘hip’ wordt genoemd, betekent dat per definitie dat ze weer ‘uit’ kan zijn. Basel is nooit hip. Het is gewoon de moeder van alle beurzen, zonder enige concurrentie. De kwaliteit is al 35 jaar stabiel, het imago is zeer standvastig.”

Drie jaar geleden gaf de toonaangevende directeur Sam Keller het roer toch door aan het nieuwe duo Marc Spiegler & Annette Schönholzer. Zo standvastig is dat toch niet? De verandering moet nu toch wel voelbaar zijn?

HUFKENS. “Een nieuwe directie brengt altijd een nieuwe wind. Maar wat zij doorvoeren, zijn maar kleine andere accenten dan onder Kellers bewind. De essentie van de beurs blijft dezelfde. En trouwens, Keller is nu aan de slag bij de Fondation Beyeler in Basel. Als we zijn advies nodig hebben, is hij niet ver weg.”

Art Basels imago is saai, zeker in vergelijking met de zusterbeurs Art Miami, waar party’s soms belangrijker zijn dan de kunst. Leidt Basel niet zoals Tefaf aan een gebrek aan vernieuwing door de beperkte flow van exposanten?

HUFKENS. “Elk jaar is er vernieuwing, maar op een zodanig subtiele manier dat ze de bezoeker niet afschrikt. De beurs is wereldleider omdat de veranderingen zo constant zijn. Door specifieke initiatieven is Basel ook uniek. Denk maar aan Art Unlimited, een showcase voor monumentale sculpturen. Geen enkele andere kunstbeurs ter wereld doet iets dergelijks, omdat die stukken zo moeilijk verkoopbaar zijn. Het is eigenlijk meer iets voor een biënnale.”

Hoe ziet uw doorsneedag eruit op de beurs?

HUFKENS. “De zes leden van het comité doen vanaf acht uur ‘s morgens hun toer langs alle standhouders om te controleren of alles nog in orde is. We letten ook op kleine dingen zoals de signalisatie. Van 10 tot 19 uur sta ik op mijn eigen stand, waar ik dit jaar werk verkoop van onder meer Jan Vercruysse, Thierry de Cordier, David Altmejd, Louise Bourgeois en Sterling Ruby, de nieuwe grote ster van de kunstwereld. Op de stand ontvang ik permanent klanten, verzamelaars, kunstenaars, curatoren en museumdirecteurs. ‘s Avonds zijn er vaak diners of openingen van galerieshows en tentoonstellingen waar ik aanwezig moet zijn. Veel tijd blijft er niet over om zelf op ontdekking te gaan in Basel of privéverzamelaars te bezoeken. Geloof me vrij: op Art Basel is de bezoeker veel beter af dan de galeristen. Bezoekers kunnen de hele week van alles ontdekken in de stad en afspreken met gelijk wie. Er is zoveel te zien, het offprogramma is enorm interessant.”

Iets anders: hoe ziet de toekomst van galerie Xavier Hufkens eruit? Stilaan lijkt België te klein voor u. Kiest u voor de tactiek van Guy Pieters: in belangrijke kunststeden filialen openen?

HUFKENS. “Absoluut niet. Ik ben op dat gebied van de oude stempel: ik geloof in een galerie met één vaste stek. Galeries die overal ter wereld vestigingen willen openen, gedragen zich als luxemerken. Dat is gevaarlijk. Ik ben ervan overtuigd dat een boetiek toch nog iets anders is dan een kunstgalerie. Een galerie is verbonden aan één persoon die moet aanwezig zijn als de klanten er zijn. Uitbreiden naar Parijs zit er voor mij dus zeker niet in. Al heb ik voor de vormgeving van mijn nieuwe stockageruimte in Brussel wel een bekende Parijse designer ( Martin Szekely, bekend als ontwerper van de Perrierglazen, nvdr.) onder de arm genomen. De plannen zijn klaar, we kunnen eindelijk aan het werk beginnen.”

ART BASEL: VAN 16 TOT 20 JUNI IN BAzEL, www.artbasel.com

Door thijs demeulemeester