Een atypische zakenbankier

“Jij bent nooit een slaaf geweest van de Mammon. Geld is voor jou een grondstof, zoals olieverf dat was voor Cézanne.” Dat staat te lezen in een brief die de Britse-Duitse zakenbankier Siegmund Warburg in 1981 (een jaar voor zijn dood) ontving van zijn vriend Paul Ziegler. Warburg stond toen al 35 jaar aan het hoofd van de door hem opgerichte zakenbank S.G. Warburg & Co.

Een atypische zakenbank die vooral de nadruk legde op het verlenen van advies aan bedrijven. Relatiebankieren of Vermittlung, zoals Warburg de term uit zijn moedertaal gebruikte, was veel belangrijker dan de ontwikkeling van financiële spitstechnologie of het verpatsen van allerlei risicovolle financiële producten. Warburg had een hekel aan zakenbankiers die vooral oog hadden voor snel gewin.

“Warburg was een atypische bankier en kan als voorbeeld gelden voor de huidige generatie investment bankers“, schrijft de Britse historicus Niall Ferguson in de net verschenen biografie van Siegmund Warburg (1902-1982). Warburg zag zichzelf als een vertegenwoordiger van de haute banque. Dat betekent dat een bank over vijf eigenschappen moet beschikken: kapitaal, efficiëntie, hooggekwalificeerd personeel, een netwerk en hoogstaande morele normen. Warburg was avers van risico’s en Ferguson gaat op zoek naar de wortels van die voorzichtigheid.

Veel, zo niet alles, is te verklaren door de Grote Depressie van de jaren dertig die Warburg op de eerste rij meemaakte. Siegmund Warburg is immers een van de vele telgen uit de Hamburgse bankiersfamilie Warburg. Tijdens de beurscrash werkte hij als medewerker van zijn legendarische oom Max Warburg. De Warburgbank ontsnapte ternauwernood aan het faillissement. Siegmund Warburg was een aantal jaar daarvoor ook al getuige geweest van de hyperinflatie die het land destabiliseerde en zijn vader ruïneerde. Al die economische schokken hebben gemaakt dat Warburg later als bankier altijd de grootste voorzichtigheid aan de dag heeft gelegd.

Fergusons biografie van Warburg is ook een politieke en sociaalecono-mische geschiedenis van de twintigste eeuw. Warburg was als jongeman getuige van de opkomst van het nationaalsocialisme en vluchtte in 1934 naar Engeland. Daar startte hij na de Tweede Wereldoorlog zijn eigen zakenbank. Warburg had het niet gemakkelijk om als Duitse jood een plaats te verwerven in de Londense City. Dat hij een afkeer had van de vrijetijdsbesteding van de Britse upper class heeft hem daarbij zeker niet geholpen. Jagen interesseerde hem niet en Warburg speelde in heel zijn leven slechts één keer golf. Hij werd ook lange tijd scheef bekeken omdat SG Warburg & Co. de vijandige overname voorbereidde van British Aluminium, een van de economische kroonjuwelen van Groot-Brittannië.

Toch schopte Warburg het in de jaren zestig tot de belangrijkste economische adviseur van de Labour-leider en latere premier Harold Wilson. SG Warburg & Co groeide in die periode ook uit tot een van de belangrijkste financiële spelers. Ironisch aan het verhaal van Warburgs bank is dat de principes van voorzichtig bankieren na ‘s mans overlijden overboord werden gegooid en dat het bedrijf uiteindelijk in de handen van Swiss Bank Corporation terechtkwam. Vandaag is het een onderdeel van het Zwitserse UBS, een bank die zwaar geleden heeft onder de financiële crisis.

A.M.