‘De wet van de remmende voorsprong’

Er is geen innovatiestilstand, integendeel, er is een wereldwijde innovatierace aan de gang, zegt Urbain Vandeurzen (56), voorzitter van de investeringsmaatschappij Gimv. “De vraag is of het Westen in die race aan de leiding zal blijven. Opkomende economieën als China halen ons met rasse schreden in.”

Wie beweert dat innovatie dood is, leeft op een andere planeet, volgens Vandeurzen. “De jongste dertig jaar zijn alle sectoren van de economie gedigitaliseerd. Dat leidde tot een waardecreatie die we in de laatste honderd tot tweehonderd jaar niet meer gezien hebben. Draadloze communicatie zorgde voor een absolute revolutie in de telecomwereld. Dankzij sociale media kregen we de opkomst van de geïnformeerde en geconnecteerde klant.”

De digitale revolutie is ook doorgedrongen tot in alle vezels van de industrie, iets waarvan het grote publiek zich weinig bewust is, meent Vandeurzen. “Een auto is vandaag een computer op vier wielen, en het productieproces is geautomatiseerd. Maar het gaat veel verder. Ook de ontwikkeling van de auto én van het productieproces is gedigitaliseerd.”

Dat levert enorme productiviteitswinsten op. Als gewezen hoofdaandeelhouder van de test- en simulatiespecialist LMS International is Vandeurzen een bevoorrechte waarnemer. De knowhow van LMS zorgt er bijvoorbeeld voor dat de ontwikkeling van vliegtuigen sneller en efficiënter gebeurt, ook al zijn de toestellen erg complex geworden. Dat soort evoluties blijft vandaag te vaak buiten de schijnwerpers, zodat het innovatiepessimisme terrein wint.

Brain power

De innovatierace wordt alleen maar intenser. “In grote delen van de wereld neemt de koopkracht toe’, zegt Vandeurzen. “Grondstoffen, materialen, energie en voeding worden schaarser. Dat verhoogt de druk om te innoveren.”

Voor het Westen breken cruciale tijden aan. “Door de globalisering zal de strijd om de beste innovaties uit de hele wereld komen. Het Westen kampt echter met de wet van de remmende voorsprong. Onze welvaart bracht hoge loonkosten en een enorm overheidsbeslag met zich. De mensen willen veel meer vrije tijd. De ondernemerszin, de drang om te winnen, verdwijnt.”

Dat alles verzwakt onze innovatiekracht, volgens Vandeurzen, terwijl nieuwe economieën volop investeren in toptechnologie en brain power. “Toponderzoek omzetten in topproducten en daarmee onze marktpositie beveiligen, dat wordt de opdracht”, zegt Vandeurzen. Zullen we slagen?

“Weldra maakt Europa amper nog enkele procenten van de wereldbevolking uit. Dat betekent dat de waardecreatie grotendeels in de rest van de wereld zal gebeuren. Het status quo in innovatie dreigt misschien voor ons, maar niet voor de opkomende landen. Wij zijn te provincialistisch. Steden als Sjanghai en Hongkong trekken de innovatie, met investeringen in slimme systemen voor mobiliteit en energie, wat een holistische benadering van innovatie vergt. De innovatietrein stoomt snel.”

J.V.G

“De ondernemerszin, de drang om te winnen, verdwijnt in het Westen”