“De wereld blijft draaien, maar op een lager toerental”

Vrijdag de dertiende. Bij Bekaert zijn ze niet bijgelovig. Ze presenteerden die dag op een persconferentie schitterende resultaten over 2008. Het personeel krijgt een bonus en de aandeelhouders een hoger dividend. Trends had vóór de persconferentie een exclusief gesprek met CEO Bert De Graeve. “Voor ons is het ergste van de crisis voorbij. Onze strategie werkt.”

Bekaert levert record- resultaten af, maar niettemin werd het bedrijf verrast door de plots toeslaande recessie. Die deed de markten nagenoeg bevriezen in de loop van het laatste kwartaal van vorig jaar. En tóch schitterende cijfers voor Bekaert. De ebitda of bedrijfskasstroom bereikte in 2008 een recordhoogte van 412 miljoen euro, tegenover 299 miljoen in 2007. Ook de ebit – het bedrijfsresultaat – voor eenmalige kosten en opbrengsten haalde een recordhoogte van 294 miljoen euro, wat 58 procent meer is dan in het boekjaar 2007. En voor de gezamenlijke omzet – inclusief 100 procent van de omzet gerealiseerd door de joint ventures en geasso-cieerde ondernemingen na eliminatie van onderlinge verkopen – haalde Bekaert de kaap van de vier miljard euro. De geconsolideerde omzet klom naar 2,66 miljard euro. Die toename is voor 17,7 procent toe te schrijven aan organische groei, sterk ondersteund door de verrekening van de gestegen grondstoffenprijzen, en voor 5,8 procent aan de acquisities in Vicson (Venezuela) en Proalco (Colombia).

Het lijkt er dus sterk op dat Bekaert een grote uitzondering is onder de multinationals in de industriële sector. Hoe kan het dat er in de staalgroep nog steeds cash gegenereerd wordt in tijden van diepe crisis? Bert De Graeve licht het ons toe in het Brusselse kantoor van Bekaert, na zich verontschuldigd te hebben voor het meubilair. “Niet mijn keuze”, glimlacht hij. Om dan meteen to the point te komen. “Er zijn twee dingen die maken dat we een grotere veerkracht hebben dan andere ondernemingen. Onze internationale aanwezigheid, en het feit dat we méér dan onze concurrenten investeren in innovatie. Bekaert heeft de moed gehad om de stap naar groei te doen, terwijl andere bedrijven terugdeinsden voor het risico dat daarmee gepaard gaat. Investeren in Rusland is nu eenmaal geen evidentie, en China was eveneens een kwestie van durven – toen Bekaert daar voet aan wal zette.”

Kort samengevat: als wereldspeler moet Bekaert continu beter, anders en sneller zijn dan zijn concurrenten. En meer winstgevend. Hoe? Door in 2008 de investeringen in onderzoek en ontwikkeling verder op te trekken tot een totaal van 68,5 miljoen euro, of een dikke twintig procent meer dan het jaar daarvoor. Resultaat: proces- en productverbeteringen, wat tot een hogere rentabiliteit leidt. Ook de engineeringafdeling in Ingelmunster is een cru-ciale schakel in het totale raderwerk. Het is de belangrijkste leverancier van intern ontworpen machines, die de investeringsprogramma’s van de groep ten goede moeten komen. Eigen machines hebben twee grote voordelen: ze maken Bekaert minder afhankelijk van externe leveranciers, waardoor het bedrijf bovendien flexibeler kan inspelen op de economische realiteit, én technologische bedrijfsgeheimen blijven geheim.

Een garantie voor 2009? De Graeve durft zeker niet te zeggen dat de resultaten volgende keer nog beter zullen zijn. Maar hij gaat er duidelijk prat op dat zijn bedrijf zich – wat hem betreft – beter dan de concurrentie gepositioneerd heeft om de crisis door te komen. Helemaal immuun is Bekaert echter niet. De activiteiten in roestvrij staal bijvoorbeeld – een deel van de divisie ‘geavanceerde materialen’ – kenden vorig jaar een omzetdaling van 33,5 procent in vergelijking met 2007. Een gevolg van verminderde volumes en een aanhoudende druk op de marges onder invloed van scherpe prijsschommelingen van op nikkel gebaseerde grondstoffen. Ook de andere activiteitenplatformen in dezelfde divisie kregen te maken met zeer competitieve marktomstandigheden en werden beïnvloed door de economische terugval. In de divisie ‘geavanceerde deklagen’ was het vooral het activiteitenplatform van de industriële deklagen dat getroffen werd door de crisis. Bekaert zag zich genoodzaakt een aantal toekomstige cashflows te herberekenen, wat resulteerde in boekhoudkundige correcties. Bert De Graeve relativeert: “Er zijn weinig businesses die in het verleden nooit door een moeilijke curve zijn gegaan. We blijven er dus vertrouwen in hebben. Bovendien maken die activiteiten deel uit van een grote groep, en de problemen zijn niet van die aard dat ze het hele bedrijf onderuit kunnen halen.” De ‘geavanceerde materialen’ maken dan ook maar 7,5 procent uit van de totale omzet.

Emerging markets redden België

Is de CEO van Bekaert ongerust over de stagnerende economische groei in de opkomende markten, zoals China? Azië en Latijns-Amerika zorgden in 2008 voor de sterkste resultaten in de grootste divisie van Bekaert – de ‘geavanceerde draadproducten’. Gecombineerd met de omzet van de Centraal-Europese activiteiten bedroeg de omzet in de opkomende markten meer dan 70 procent van het segmenttotaal. Wat zal de toekomst brengen? “In China zal de groei misschien minder groot zijn dan tijdens de voorbije jaren, maar die groei zal niettemin nog altijd 6 procent bedragen. En als de Chinese overheid haar nieuwe herstelplannen kracht bijzet, zelfs eerder in de richting van 8 procent. Het klopt natuurlijk dat de Chinese export heel hard heeft afgezien, maar Bekaert exporteert niet veel vanuit China. Wij beleveren er vooral de lokale markt. Bovendien is China een land waar het economische hartinfarct achter de rug is, en waar de eerste tekenen van herstel opduiken. Je ziet dat de wereld er weer op een normalere manier begint te draaien. De Chinezen hebben vastgesteld dat ze hun banken nog hebben, dat er nog geld is, en mensen, en dat ze nog steeds op een relatief goedkope manier kunnen produceren. Dankzij het relanceplan van de Chinese regering komen er zelfs opportuniteiten om te investeren.”

Het belangrijkste is dat het bloed weer stroomt in de opkomende economieën, vindt Bert De Graeve. Hij gelooft dus sterk in zijn projects under construction in het Chinese Chongqing en in het Russische Lipetsk. “Zelfs als de wereld op een trager toerental draait, hopen wij erbij te zijn. Stel dat we momenteel alleen aanwezig waren in de EU en in de VS – het Bekaert van een aantal jaar geleden – dan zaten we nu met een reuzengroot probleem. Want in die regio’s blijft de gloom and doom show ongetwijfeld nog een tijdje duren. We weten daar eenvoudigweg niet wat er op ons afkomt. Wat ik precies bedoel? Vroeger sloten we jaarcontracten af met klanten, maar nu belt men ons bij wijze van spreken met de vraag of we volgende week kunnen leveren. Het is zeer moeilijk om zo flexibel te zijn. In de groeilanden daarentegen zie je toch dat het totale activiteitenniveau weer aantrekt, tot op een stabiel niveau waar we ons op kunnen instellen. En de activiteiten in Oost-Europa? Zonder ons Oost-Europese productieplatform waren we de Belgische productieactiviteiten al lang kwijt. Dan hadden we er zelfs niet kúnnen in snoeien – waartoe we nu jammer genoeg verplicht worden.”

Bekaert maakte in de loop van 2008 bekend dat het zijn staalkoord- en staaldraadactiviteiten in ons land herschikt. In eerste instantie werd beslist om de vestiging in Lanklaar te sluiten, met een verlies van 136 arbeidsplaatsen. In december volgde de aankondiging dat de staaltechnologiegroep ook zijn productievestiging in Hemiksem zou sluiten. Daarbij gaan 264 jobs verloren. Daardoor stelt Bekaert voor het eerst minder dan 2800 mensen tewerk in België. “Maar we blijven hier een van de grootste industriële werkgevers”, benadrukt De Graeve. “Vergeet niet dat we vorig jaar nog geïnvesteerd hebben in België. In innovatie, maar ook in hightechproductie. Bovendien hebben we hier een belangrijke innovatiepool van 300 ingenieurs in research & development. Het is absoluut noodzakelijk dat er in de nabijheid van die pool indus-triële activiteit van Bekaert blijft bestaan. Die is broodnodig om onze nieuwe producten te kunnen lanceren. Dus nee, we zijn niet van plan om onze Belgische productieactiviteiten op termijn volledig af te bouwen.”

Kortom, voor Bekaert is het ergste achter de rug, gelooft Bert De Graeve. “We zijn geen lame duck from the west, maar worden integendeel beschermd door onze globale aanwezigheid.” Daarom heeft de groep ook geen moeite om van de banken de nodige kredieten te krijgen. Bekaert haalt namelijk leningen op in de regio’s waar de groep geld nodig heeft. Het bedrijf heeft bijvoorbeeld nogal wat leningen openstaan in China, omdat het daar erg actief is. Over de banken dus geen kwaad woord. Begrip, dat wel, omdat ze zich – net als Bekaert – verplicht zien om hun klanten op een strengere manier dan vroeger te bejegenen.

Begin deze week maakte de staaltechnologiegroep bekend dat ze tot 300 miljoen euro wil ophalen door twee obligatieleningen uit te geven in België en Luxemburg. De banken KBC, Fortis en ING begeleiden de operatie. Met de operatie hoopt het bedrijf een beter evenwicht te creëren tussen zijn korte- en langetermijnschulden.

Over kredietverzekeraars heeft Be-kaert een minder positieve boodschap: “Als we bij wijze van spreken een potje verf niet tijdig zouden betalen aan een leverancier ergens in het hol van Pluto, dan staat Bekaert ineens bekend als slechte betaler. En worden leveranciers niet langer verzekerd als ze aan ons willen leveren. Ook het feit dat we actief zijn in de staalindustrie, maakt kredietverzekeraars erg argwanend. Nergens in de staalindustrie gaat het momenteel goed, redeneren ze. En ze maken er dan maar meteen een kruis over.” Tekenend, vinden Bert De Graeve en zijn team, voor de nervositeit die de markt nog steeds beheerst.

Maar goed, Bekaert delivers, te allen tijde. En de wereld blijft draaien. We staan nog altijd in de file, zucht De Graeve. En dan, glimlachend: “Dat wil zeggen dat er nog steeds autobanden versleten raken. En dat ze op den duur wel zullen moeten worden vervangen. Goed voor ons, met andere woorden.” (T)

Door Celine De Coster en Guido Muelenaer