De procureur wil schikken

Procureur Herman Dams van het parket van Antwerpen maakt een einde aan de interne strijd over de diamantfraude. Het ziet ernaar uit dat die strijd uitdraait op een minnelijke schikking.

De Antwerpse procureur des konings Herman Dams haalde vorige week substituut Peter Van Calster van het onderzoek naar de massale diamantfraude. Daarmee komt een einde aan een interne twist in het Antwerpse parket tussen de verdedigers van de repressieve en van de buitgerichte aanpak. “De procureur kiest voor de zakelijke insteek”, zegt de Antwerpse strafpleiter en Open Vld-politicus Kris Luyckx. “Een goede zaak, want door keer op keer en dikwijls onterecht de Antwerpse diamant hard aan te pakken en details te lekken naar bevriende journalisten, dreigde het parket de sector onderuit te halen. Daders moeten uiteraard worden aangepakt, maar er komt nu hopelijk een einde aan de negatieve sfeerschepping.”

Van Calster, niet toevallig een gewezen politieman, is een substituut oude stijl, die financiële onderzoeken breeduit voert en zoveel mogelijk betrokkenen in verdenking wil stellen. Van Calster rapporteerde in financiële dossiers rechtstreeks aan Dams, en niet aan Chris Nys, het hoofd van de financiële sectie.

Nys, niet toevallig een gewezen medewerker van het zakenkantoor De Bandt, wil financiële zaken snel en efficiënt behandelen en de verdachten treffen waar het pijn doet: in hun geldbeugel. Hij verkiest onder bepaalde voorwaarden (erkenning van de schuld, schadeherstel) schikkingen met verdachten, ook om zo mensen en middelen vrij te maken voor complexe dossiers. Het systeem, dat in de praktijk al bestond in Antwerpen, is sinds vorig jaar in een wet gegoten.

“Het probleem is dat je als advocaat de houding van een parketmagistraat moet inschatten”, zegt strafpleiter John Maes. “Stel dat ik onderhandelingen start met een substituut die niet overtuigd is van het nut van een schikking. In principe mag het parket achteraf, als geen schikking mogelijk is, geen rekening houden met feiten die tijdens de onderhandeling naar buiten kwamen. Dat is in de praktijk moeilijk. Ik hoop dat er na de ingreep van Dams in financiële zaken een klare lijn gevolgd wordt door het parket. Voor alle duidelijkheid: Dams levert goed werk. De financiële sectie van het Antwerps parket is een van de beste van het land.”

“Dams is een bekwame procureur die door zijn ploeg wordt gesteund en vice versa”, zegt gewezen gemeenteraadslid en advocaat Hugo Coveliers. “Van Calster mocht altijd rekenen op rugdekking van Dams. Procureur-generaal Yves Liègeois en het kabinet van minister van Justitie, Annemie Turtelboom, staan aan de kant van de diamantsector. Dams heeft politiek inzicht genoeg om te beseffen dat je soms beter een compromis sluit als het spel hard wordt gespeeld.”

Van december 2007 tot januari 2009 was Dams – hij heeft een ACW-etiket – inderdaad de discrete kabinetschef van minister van Justitie Jo Vandeurzen (CD&V). Hij belde in die functie met de procureur van Brussel over Fortis. Dams was de enige van het kabinet die niet mee overstapte naar Stefaan De Clerck toen die Vandeurzen opvolgde na de Fortis-affaire. “Hun ontslag was niet nodig en ook een spijtige zaak, want Vandeurzen en Dams vormden een sterk duo, met innoverende ideeën over Justitie”, zegt Coveliers. Dams lag even onder vuur van de parlementaire ad-hoconderzoekscommissie over Fortis, maar de affaire woog niet sterk genoeg om in 2009 zijn benoeming als procureur de Konings tegen te houden.

De Antwerpenaar studeerde aan de Ufsia en de UA. Hij volgde een stage als advocaat. “Toen al was hij erg gedreven en in staat onmiddellijk tot de essentie van een dossier te komen”, zegt zijn patron Wim Leenaards. “Hij is alleszins geen wereldvreemde jurist die alleen technisch onderlegd is. Hij zoekt de ziel in zijn dossiers.”

In 1991 werd Dams parketmagistraat en later onder meer verantwoordelijk voor drugs en de oprichting van de sectie georganiseerde misdaad. Vandeurzen kwam met Dams in contact via zijn werk in de parlementaire onderzoekscommissie mensenhandel. In 2004 werd Dams – vader van vier kinderen en tennisser – hoofd van het politieparket.

“Met Dams kan je goed samenwerken”, zegt Luyckx. “Hij is weliswaar een juridische tegenstrever, maar deelt geen slagen onder de gordel uit. Hij wil een redelijk akkoord onderhandelen.”

HANS BROCKMANS, ILLUSTRATIE JENS CLAESSENS

Dams is een goede manager die de zaken vooruit wil laten gaan. Selectie is dan cruciaal.