De litanie klinkt vals

Internationale conferenties produceren hete lucht. Na voorbereidingen door ambtenaren en experts en enkele dagen palaver onder de tenoren klinken wollige woorden. Woorden zonder veel daden. Dit eerste mankement bedreigt de VN-top over Duurzame Ontwikkeling in Johannesburg. Maar er is meer.

Een tweede mankement is de kloof tussen enerzijds een groeiende coalitie – de VN en de niet-gouvernementele organisaties – en anderzijds de nationale staten en hun burgers. De VN propageert een machtsverschuiving van de verkozen politici van de natiestaten naar niet-verkozen mensenhoeders.

Een derde mankement is de kloof tussen het stroompje van onheilsvoorspellingen dat de megaconferenties vergezelt en de werkelijkheid. Uit overtuiging en opportunisme steken verstandige mensen naast mafkezen vandaag massaal hun bord omhoog met de melding dat de grote kladderadatsch voor morgen is.

Duurzame ontwikkeling is voor de Verenigde Naties en zijn bevriende niet-gouvernementele organisaties een leer met hoofdletters. Utopieën zijn gezond voor het debat, utopieën worden gevaarlijk in de praktijk. De Verenigde Naties en de ngo’s schrijven samen een nieuwe utopie. De Belgisch-Amerikaanse historica Marguerite A. Peeters publiceert de studie ‘Hijacking Democracy, The Power Shift to the Unelected’ (zie de Trends-webstek, waar u de volledige tekst kunt aftappen, en blz. 15 en 76). De officieuze leer van de coalitie VN-ngo’s luidt: het internationaal bestuur in handen van de VN en de ngo’s beseft beter dan de staten en de (meestal) legitiem gekozen regeringen wat goed is voor de globe en haar burgers. Voor het bedrijfsleven dreigt een vorm van apartheid. De marktwerking, die in het nieuwe systeem van de VN en de ngo’s buiten de civiele samenleving wordt geschoven – wegens zogezegd onmenselijk en antisolidair – kan niet overleven in een slecht geïnspireerde coöptatie door de Verenigde Naties. De parlementen en de regeringen van de nationale staten laten zich in de hoek drummen door de coalitie. Het nieuwe denken klaagt de beginselen van de moderne industriële beschaving, het individualisme, de winst en de wedijver aan.

Maar waar halen de ngo’s hun legitimiteit? De leden ervan zijn in vele gevallen louter donateurs – hun bank stort een automatische bijdrage, het geweten is gesust – en de macht zit exclusief bij een handvol professionelen.

Is het einde werkelijk nabij? In de jaren zestig was het inkomen per hoofd in Azië lager dan dat in Afrika. Vandaag bedraagt het bruto binnenlands product per Aziaat het dubbele van het Afrikaanse. De reden: er heerst vrede in Azië, er werden markthervormingen doorgevoerd, er wordt geëxporteerd en geïnvesteerd in onderwijs. Een nieuw verslag van de Aziatische Ontwikkelingsbank signaleert dat het percentage armen in Azië daalde van 65% in 1960 naar 17% vandaag. De groene litanie is schromelijk overdreven.

Frans Crols [{ssquf}]