‘De industrieel van de 21ste eeuw’

Wil Vlaanderen zijn industrie behouden, dan heeft het ook behoefte aan visionaire ondernemers als Elon Musk. De Zuid-Afrikaan wordt vergeleken met legendarische vernieuwers als Thomas Edison, Henry Ford en Steve Jobs.

Elon Musk, de industrieel van de 21ste eeuw”, kopte het Amerikaanse weekblad Businessweek onlangs. Dat is hooggegrepen, maar Musk heeft goede kaarten om drie industriële sectoren van de toekomst te domineren: elektrische auto’s met zijn bedrijf Tesla Motors, hernieuwbare energie met Solar City en de privéruimtevaart met Space X. Met dat laatste bedrijf heeft hij voorlopig het meeste succes. Space X heeft al voor 1,5 miljard dollar aan bestellingen binnengehaald. Zo heeft Musk een langlopend contract afgesloten met het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA om het Internationaal Ruimtestation te bevoorraden via onbemande vluchten. NASA heeft die vluchten nodig, sinds het zijn Space Shuttle-programma heeft opgeborgen. Vorige week werd de tweede missie afgerond en er zijn nog twintig andere vluchten gepland. Tegen 2015 wil Musk een vergunning hebben om bemande ruimtevluchten te kunnen uitvoeren. Zijn bedrijf wil daarvoor eigen raketten en capsules gebruiken, die Musk deels zelf ontwikkelt.

Weg van de apartheid

De interesse voor ruimtevaart heeft Musk al van kleins af. Samen met zijn jongere broer lanceerde hij raketten die hij zelf in elkaar had geknutseld. “Het is een geluk dat ik nog al mijn vingers heb”, vertelde Musk daarover. Hij groeide op in Zuid-Afrika onder het apartheidsregime. Om aan zijn dienstplicht te ontkomen, trok hij op zijn vijftiende zonder geld en zonder plan naar Canada, het geboorteland van zijn moeder. “Ik heb niets tegen het leger, maar het onderdrukken van de zwarte bevolking leek me niet de beste tijdsbesteding”, stelt Musk. Hij verdiende de kost met allerlei baantjes en na enkele jaren schreef hij zich in aan de universiteit van Ontario. Hij voltooide zijn studie economie en fysica aan de universiteit van Pennsylvania in de Verenigde Staten.

Daarna startte hij met zijn broer het internetbedrijf Zip2 op. Na enkele jaren verkochten ze het voor 300 miljoen dollar aan Compaq. Met zijn aandeel richtte Musk een nieuwe onderneming op, die uitgroeide tot de internetbetalingenspecialist PayPal. Toen de veilingsite eBay het bedrijf in 2002 overnam voor 1,5 miljard dollar, streek Musk 180 miljoen dollar op.

Licht in de tunnel

Hij gebruikte het geld om een reeks nieuwe bedrijven te stichten. De belangrijkste daarvan zijn Tesla Motors, Solar City, Space X en de datacenterspecialist Everdream. In 2008 ging Musk bijna failliet door problemen bij Tesla. De ontwikkelingskosten van het bedrijf waren ontspoord, zonder dat er een prototype was om te commercialiseren. Musk werd gered toen Everdream werd overgenomen door Dell. Met de opbrengst kon hij de cash weer aanzuiveren. Tesla is nog altijd verlieslatend, maar er schijnt licht aan het eind van de tunnel. Binnenkort brengt het een elektrische berline en een SUV op de markt, waarvan de prestaties niet hoeven onder te doen voor wagens met een verbrandingsmotor.

De elektrische auto’s van Tesla richten zich op het luxesegment. Musk heeft een extra troef om consumenten aan te trekken: wie een auto van Tesla koopt, mag hem levenslang gratis opladen bij een van de oplaadstations van Tesla. Daarvan zijn er nu al 6 in Californië, en binnenkort worden het er 100. De elektriciteit wordt opgewekt in de parken met zonnepanelen van Solar City.

Missie naar Mars

Tesla heeft al 13.000 bestellingen voor elektrische wagens binnengehaald, maar voorlopig heeft het er slechts 200 kunnen leveren, onder meer door problemen met leveranciers. Musk wil het huidige tempo van ongeveer 77 nieuwe auto’s per week optrekken naar 400. Daarmee wordt het bedrijf winstgevend. De productiemethodes van Space X en Tesla zijn vooruitstrevend. De fabrieken in Californië zijn grotendeels geautomatiseerd en de meeste onderdelen worden geproduceerd op dezelfde site. Daardoor kunnen de bedrijven maatwerk afleveren en volop inspelen op de behoeftes van klanten.

Musk werkt ondertussen al aan nieuwe plannen, van supersonische jets tot hogesnelheidstreinen. Bovenal wil hij naar Mars. Samen met NASA bereidt Space X een onbemande missie naar de rode planeet voor. Musk is ervan overtuigd dat binnen de twintig jaar mensen op Mars leven, en hij wil een van de eersten zijn. “Ik wil sterven op Mars, maar niet tijdens de landing.”

STIJN FOCKEDEY, ILLUSTRATIE JENS CLAESSENS

“Ik wil sterven op Mars, maar niet tijdens de landing”