De groteske quatsch van Francis Vermeiren (Gemeentelijke Holding)

“Ik ben bijzonder dankbaar voor de getoonde welwillendheid”, liet Francis Vermeiren, de voorzitter van de raad van bestuur van de Gemeentelijke Holding, zich ontvallen nadat de overheid – de federale en vooral de regionale – zich bereid had getoond de diepe putten bij de Gemeentelijke Holding af te dekken. Geert Noels bombardeerde deze uitspraak op Twitter meteen tot de meest stuitende van het weekend.

Misschien kan een andere stuitende uitspraak van Vermeiren daarmee wedijveren, namelijk dat alle problemen bij de Gemeentelijke Holding terug te voeren zijn tot de financiële crisis.

Zo’n uitspraak is groteske quatsch. De Gemeentelijke Holding kost de goegemeente ruim 800 miljoen euro, als de verkoop van de activa van de Holding de geschatte 800 miljoen euro opbrengt, wat nog ten zeerste af te wachten valt. Op een moment dat belangrijke offers van de bevolking gevraagd worden, is dit debacle inderdaad een stuitende affaire die de gehavende geloofwaardigheid van de politieke klasse nog meer naar beneden haalt.

De belastingbetaler krijgt deze forse rekening geserveerd als gevolg van onbekwaamheid of als gevolg van de van de pot gerukte megalomanie van het management en de bestuurders van de Gemeentelijke Holding. Zoals altijd ligt ook hier de waarheid tussen deze twee uitersten. Er werden, los van de Dexia-affaire, risico’s genomen en er werd aan leverage in de activiteiten gedaan op een schaal dat de potentiële verliezen sowieso enorme vormen aannamen. Zelfs zonder financiële crisis was de kans heel groot dat het fout was gelopen bij de Gemeentelijke Holding. CEO Carlos Bourgeois en voorzitter Francis Vermeiren zouden nog op een beetje begrip kunnen rekenen als ze open en eerlijk het boetekleed aantrekken. Door het bochtenwerk waar ze zich nu krampachtig in wringen om onder hun eigen verantwoordelijkheid uit te komen, kan je alleen maar misprijzen koesteren.

De financiële crisis vormde ook voor de Dexia-verantwoordelijken al het schaamlapje waarachter ze zich poogden te verstoppen om de rampspoed van hun groep te verklaren. Ook dat sloeg nauwelijks ergens op, want net zoals bij de Gemeentelijke Holding liep het bij Dexia fout wegens manifeste onbekwaamheid in combinatie met megalomane waanzin. De financiële crisis verscherpte en verergerde de problemen van Dexia, maar ook zonder die crisis was de boot vroeg of laat gekapseisd.

De financiële crisis is een kapstok waaraan zowat alles wat fout loopt gehangen wordt. Eenzelfde lot valt de financiële markten te beurt. Eurocrisis? Onbegrip, irrationaliteit en speculatiedrift van de markten. Druk op Spanje en Italië? Idem dito. Frankrijk mogelijk zijn AAA-rating kwijt? Nog meer idem dito. Nog niet zo lang geleden argumenteerde zowel de Franse als de Duitse minister van Financiën dat de crisis in de eurozone alles te maken heeft met het ‘feit’ dat de financiële markten de euro niet goed begrijpen.

Over de schuld van de financiële markten aan wat er ons de jongste jaren allemaal overkomt, heerst er vaak verwarring. De grote economische en algemeen maatschappelijke kosten veroorzaakt door slecht beheer in en averechtse regulering van de banksector heeft slechts zijdelings te maken met het al dan niet behoorlijk functioneren van de geld- en kapitaal markten. Doe iets aan het too big to fail-syndroom van de grootbanken en het financiële landschap ziet er op slag anders en vooral minder crisisgevoelig uit.

Het probleem met de financiële markten is dat zij voor de politieke bewindvoerders zeer onaangename realiteiten blootleggen. Het wantrouwen in de euro heeft niks te maken met het niet begrijpen van de eenheidsmunt, integendeel zelfs. De markten beseffen zeer goed dat de euroconstructie structurele handicaps vertoont. Het gebrek aan politieke unie en aan voldoende flexibele arbeidsmarkten zijn de twee belangrijkste handicaps. De markten zijn almaar onrustiger omdat het hoe langer hoe duidelijker wordt dat de politieke wereld er niet toe komt deze euvels te verhelpen.

De financiële markten signaleren loud and clear nog een andere onaangename realiteit: dat nagenoeg alle eurolidstaten afstevenen op onhoudbare openbare financiën. Een land als Griekenland zit al volop in die onhoudbaarheid en Portugal, Ierland, Spanje, België, Frankrijk en Italië gaan daar er met hoge snelheid naartoe. En dus doen de markten zeer terecht almaar moeilijker over de financiering van de staatsschuld in de eurozone. Politici moeten stoppen met oneigenlijk gebruik te maken van de financiële crisis en al dan niet reële tekortkomingen op de financiële markten. Het gaat in de eurozone en met de economie van kwaad naar erger omdat zij niet tot de ingrepen komen die zich opdringen.

Het probleem met de financiële markten is dat zij voor de politieke bewindvoerders zeer onaangename realiteiten blootleggen.