De groene toekomst van CO2

Weinig afvalstoffen hebben zo’n negatieve connotatie als het broeikasgas CO2. Toch kan een gedeelte van de CO2-uitstoot worden gebruikt voor de productie van matrassen, isolatiemateriaal, autocomponenten en sportuit-rusting.

Het idee om de klimaatzondaar koolstofdioxide (CO2) te gebruiken in plaats van het steeds schaarsere petroleum voor de productie van plastics, leeft al verscheidene decennia, maar was financieel en praktisch onhaalbaar. Bayer MaterialScience (BMS), een divisie van het Duitse concern Bayer, zorgde evenwel voor een doorbraak. BMS, dat in de haven van Antwerpen zowat 850 werknemers telt, schakelde de universiteit van Aken in om het idee verder uit te werken in een aparte onderzoeksinstelling.

“We noemen dit het Dream Reaction Center”, zegt Patrick Thomas, de CEO van BMS. Hij vroeg de onderzoekers of CO2 kon worden gebruikt voor de productie van polycarbonaat, het basismateriaal voor onder meer cd’s, dvd’s en autobeglazing. “Twee jaar later kwamen ze terug. Ze zeiden ‘polycarbonaat lukt niet, maar polyurethaan wel'”, zegt Thomas in de marge van de ondertekening van een nieuw samenwerkingsakkoord voor de Solar Impulse, een vliegtuig dat uitsluitend op zonne-energie vliegt.

De onderzoekers ontdekten een katalysator op basis van zink die toelaat CO2 als component te gebruiken voor de productie van zogenaamde polyolen zonder veel energie te gebruiken. Mede door die polyolen met CO2 ontstaat polyurethaan (PU), een plastic met veel bekende toepassingen, als matrassen of isolatiemateriaal voor huizen en koelkasten. Het Belgische beursgenoteerde Recticel is een wereldspeler in PU-toepassingen. Het eerste commerciële PU-product op basis van polyolen met CO2 is trouwens een matras, heet het. In 2015 zou het al zo ver moeten zijn. De sector heeft al veel interesse getoond, meldt Bayer.

“Dit is opwindend, want het is echt niet ver weg meer”, zegt Thomas. “We kunnen nu PU maken met 30 procent CO2 dat petrochemisch basismateriaal vervangt. Met dat CO2 maken we zetels. Je zit dus letterlijk op CO2 dat uit de schoorsteen van een elektriciteitscentrale komt.” Maar de topman van BMS waarschuwt meteen ook voor al te hoge verwachtingen. “Dit zal het wereldwijde CO2-probleem niet plots oplossen.”

Nog andere toepassingen

Het project wordt gesteund door de Duitse overheid en omvat naast BMS ook de energiegroep RWE. Die levert CO2 van een thermische elektriciteitscentrale in de buurt van Keulen. Die wordt met steenkool gestookt. RWE splitst daar eerst het CO2 af, maakt het vloeibaar en stockeert het in cilinders. Al sinds begin vorig jaar wordt die CO2 gebruikt voor de PU-productie in een proeffabriek in Leverkusen. Het nieuwe materiaal blijkt dezelfde kwaliteit te hebben als wanneer het op conventionele wijze zou worden geproduceerd uit petroleum.

Verder weg zijn er mogelijk nog andere toepassingen voor CO2. Zo is al een project opgestart waarbij overschotten van hernieuwbare energie worden opgeslagen en waterstof en CO2 kunnen worden omgevormd tot koolstofmonoxide, dat dan weer kan worden gebruikt voor de productie van PU en polycarbonaat.

BERT LAUWERS IN PAYERNE, ZWITSERLAND