De Britten zijn echt uit de Europese Unie gestapt. Steven Van Hecke, Europaspecialist van de KU Leuven, maakt de balans op. “De boel bij elkaar houden, dat is al een grote verdienste.”
De Europese Unie verliest een grote lidstaat. Zijn er winnaars?
STEVEN VAN HECKE. “De Europese Unie bestaat nog, en ze werkt. Op zich is dat al een overwinning. Eigenlijk is het status quo de grote winst. De EU is zelfs populairder dan ooit, niet alleen in de bestaande lidstaten, ook bij een aantal kandidaat-lidstaten. De boel bij elkaar houden, wetende dat het niet perfect is, dat is al een grote verdienste.”
Welk soort EU krijgen we na de Britse uitstap?
VAN HECKE. “Ik betwijfel of de EU veel zal veranderen door de brexit. Velen, ook ik, hadden gehoopt op een herlancering van de Duits-Franse as. Maar het werd een aaneenschakeling van ferme aankondigingen, zonder dat er veel veranderde. We onderschatten hoe uiteenlopend de burgers in verschillende delen van de EU aankijken tegen het Europese integratieproces. Het is niet omdat de meest uitgesproken critici – de Britten – zijn vertrokken, dat de anderen plots achter de Europese vlag gaan lopen.”
Blijven er sterke banden bestaan tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk? Of zal het VK eerder neigen naar Washington?
VAN HECKE. “Die nieuwe alliantie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, ik moet nog zien wat daarvan in huis komt. De Britten zijn vragende partij om met de EU samen te werken voor veiligheid en defensie. De meeste Britse diplomaten zijn pro-Europeser dan de gemiddelde Brit. Zij beseffen dat ze niet op de wereldpolitiek kunnen blijven wegen zonder intense samenwerking met de Europese Unie.”
Tegen 31 december moeten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een handelsakkoord rond krijgen. Johnson wil die deadline niet verschuiven. Speelt hij blufpoker?
VAN HECKE. “Ik wil weleens zien of Johnson geen uitstel zal vragen. Anderzijds vertrouw ik hem niet volledig. Ik ben er nooit van overtuigd geweest dat hij een deal wil. Wie weet, is een no-deal het echte plan. Wie weet is het de overtuiging van Johnson dat een no-deal het beste is voor het VK. We moeten ons daar goed van bewust zijn. Brussel heeft zich al eens mispakt aan Johnson. Niemand dacht dat hij vorig najaar de zaken weer op orde zou krijgen. Maar zijn bravoure werkt dus wel.”
Een jaar geleden toonde u zich voorstander van de brexit. Bent u dat nog altijd?
VAN HECKE. “Ik blijf erbij dat de brexit een heilzame oefening kan worden. De Britten, of beter gezegd de Engelsen, hebben die catharsis nodig. Ze hebben beslist uit de Europese Unie te stappen, en dat democratisch feit moeten ze in de praktijk kunnen omzetten. De Britse uitstap is pijnlijk, maar noodzakelijk om later tot een meer volwassen, uitgezuiverde verhouding te komen tussen de Engelsen en de Europese Unie. Wie daar de prijs zal voor betalen, zijn in de eerste plaats de Noord-Ieren, maar ook de Schotten. De voorstanders van de brexit hopen op een terugkeer van het Britse rijk. Het zou weleens de finale doodsteek kunnen worden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier