De ‘echte’ kredietcrisis is begonnen

De crisis die het wereldwijde bancaire systeem ondermijnt, wordt kredietcrisis genoemd. Toen na het uiteenspatten van de internetbel eind jaren negentig ondernemingen minder en duurder krediet kregen van hun banken, heette dat ook een kredietcrisis te zijn. Het verschil? De eerste speelt voornamelijk op de financiële markten. De tweede zet de reële markten onder druk en is dus voor vele economische actoren ‘echter’. Welnu: de ‘echte’ kredietcrisis is ook nu weer aangebroken.

Dat de financiële crisis de reële economie aantastte, bleek al uit cijfers van statistische bureaus. In sommige landen wordt gesproken over een recessie. De onheilspellende macro-economische gegevens vertalen zich nu op microniveau. Ondernemers beginnen luidop te klagen over de stugge houding van hun bankier bij het toekennen van kredieten. De kredieten worden niet alleen schaarser, ook duurder. Ondernemers zien zo geplande investeringen en overnames in gevaar komen. Wie nog minder geluk heeft, wordt geconfronteerd met vragen over zijn kortetermijnkredieten, toch de dagelijkse financiële levensader van het bedrijf. Bovendien worden ook aandeelhouders nerveus van de economische malaise en krijgen de ondernemers de bijkomende taak hen te overtuigen om aan boord te blijven.

Financiers, ondernemers, managers en personeel hebben een collectieve verantwoordelijkheid om de crisis zo goed mogelijk op te vangen en te bestrijden. De staking van afgelopen maandag is symptomatisch voor de afstand tussen de top van de vakbonden en de werkvloer. De weigering van enkele centrales om te staken, duidt er dan weer op dat vakbondsafgevaardigden door hebben dat ook zij hun verantwoordelijkheid kunnen opnemen.

Ondernemers en managers dienen de eigen loonsverhogingen en bonussen als eerste te schrappen. Zij moeten de moed en het verstand hebben om te herstructureren met oog voor de langere termijn. Die langetermijnvisie is ook van belang voor de aandeelhouders. Aandeelhouderswaarde is immers cruciaal, maar nu primeert het belang van andere stakeholders. Acties die geïnspireerd zijn op de korte termijn, zoals plotse aandelenverkopen, zullen de situatie vaak enkel maar verergeren. Ook de financiële instellingen dragen een verantwoordelijkheid. Ondernemers laten opdraaien voor de miserie die zij veroorzaakten, is niet de gepaste strategie.

Aan de andere kant heeft deze crisis ook uitdagingen te bieden. Durfkapitalisten zien de fusie- en overnamemarkten positief evolueren. Ondernemers moeten dus niet zomaar in paniek hun firma verkopen. Zoals Koen Dejonckheere – kersvers topman van GIMV – stelt, kunnen fusies en overnames voordelen bieden voor de Vlaamse bedrijven. Hij noemt er alvast twee: het vergroten van de schaal en slagkracht, en het delen van kostenbesparingen. Onze kmo’s moeten evolueren naar mondiale bedrijven, willen zij niet alleen deze crisis maar ook de verdere toekomst overleven. Bij het uitdokteren van een gepaste strategie moet de overnameoptie dus worden overwogen. Het is altijd beter het heft in eigen handen te houden, dan derden over je lot te laten beslissen. Vraag maar na bij Fortis en Dexia.

Door An Goovaerts