De bulldozer van Schaarbeek

Voor het Schaarbeekse Matermaco, dat uitrustingsgoederen op de markt brengt voor de bouw- en transportwereld, lijken de magere jaren voorbij. Een groter productaanbod en een nog sterkere inplanting in Zaïre moeten de vijftigste verjaardag extra luister geven.

Gesterkt door de radicale vooruitgang van zijn resultaten, maakt Daniel Tordeur ten volle gebruik van de voordelen die de omvang van een bedrijf als Matermaco biedt. “We zijn een middelgroot bedrijf,” zegt hij. “In zo’n structuur zijn aanpassingen makkelijker doorvoerbaar.”

Sinds Tordeur in 1992 als gedelegeerd bestuurder van Matermaco werd aangesteld, is inderdaad al een heel eind afgelegd. Dat blijkt vooral uit het volledige herstel van de resultaten.

Het in Schaarbeek gevestigde Matermaco commercialiseert uitrustingsgoederen voor de burgerlijke bouw, het transport, de mijnbouw, de steengroeven, voor hefinrichtingen, los- en laadinstallaties, de industrie, de landbouw, de tuinbouw en de tuin. Het is dus op heel wat fronten actief. Die diversiteit blijft echter selectief, want de verschillende activiteiten zijn altijd aan elkaar verwant, ofwel op het technische vlak ofwel op dat van de klanten.

Diversiteit.

Aangezien het op markten werkt die tamelijk apathisch zijn en waar de concurrentie scherp is, kon Matermaco zich onmogelijk herstellen zonder meer pijlen op zijn boog te nemen. Het aanbod van producten is de voorbije jaren sterk toegenomen : IM Evergreen telescopische elevators, tractor-graafmachines en mini-laders van MF Fermec, maaidorsers van MF en de nieuwe bouwmachines van Liebherr (bulldozers, excavators, laders). Medio maart 1996 heeft Matermaco nog eens twee contracten getekend voor de vertegenwoordiging van starre dumptrucks van Heathfield en van knikdumpers van Bell. Bovendien lanceert het tijdens zijn opendeurdagen (6 tot 9 juni) een nieuw gamma mini-graafmachines van MF Fermec.

We zien hier dus een belangrijke nieuwe ontplooiing, gebaseerd op de verruiming van het productgamma. “Matermaco zorgt dat het met vaste waarden werkt,” aldus Daniel Tordeur.

Herstructurering.

Op het einde van de jaren ’80 haalde Matermaco een jaaromzet van ongeveer 2 miljard frank. Het had meer dan 130 werknemers. Het bedrijf viel echter ten prooi aan de crisis en moest in 1992 en 1993 drastisch herstructureren. Resultaat : een omzetdaling van meer dan 35 % en een inkrimping van het personeel. Toen de balans weer in evenwicht was, begon een nieuwe ontplooiing, met een omzetstijging van meer dan 20 % in 1995. Daarnaast werd het team aanzienlijk verjongd. De gemiddelde leeftijd van de werknemers is 42 jaar, wat Daniel Tordeur als een grote troef beschouwt.

De herstructurering heeft natuurlijk een primordiale rol gespeeld in het herstel van Matermaco. Ze zou echter niet veel hebben opgeleverd zonder een betere stoffering van het aanbod en een daadkrachtig commercieel beleid. “Een goede verkoper moet de klant opzoeken en de baan opgaan,” vindt de gedelegeerd bestuurder.

Matermaco wordt ook geholpen door andere eigenschappen : “Ons bedrijf heeft een vrij hoog rendement op de eigen fondsen en een alert financieel beheer”. Bovendien worden de resultaten momenteel opgekrikt door de lage rentevoeten, die de rentelast beperken. De netto financiële last is dan ook gedaald van 27 miljoen in 1994 tot 12,7 miljoen verleden jaar.

De commerciële heropstanding is opmerkelijk. In het boekjaar 1995 verbeterden de resultaten van de afdeling materieel voor de burgerlijke bouwkunde met ongeveer 30 %, zodat ze nu de belangrijkste van het bedrijf is. Zelfs in de sector van de landbouwmachines, waar de markt sterk is teruggevallen, heeft Matermaco goede zaken gedaan. “In achttien maanden tijd hebben wij onze penetratie van de Belgische markt met Massey Ferguson landbouwtractoren opgedreven van 11,6 % naar 13,8 %,” zegt Tordeur tevreden. Bij de park- en tuinartikelen is de omzet met 31 % gestegen, wat de daling van vorig boekjaar echter slechts gedeeltelijk compenseert. Matermaco rekent op het aanbod van nieuwe producten om zijn Belgische leiderspositie in deze specialiteit te behouden. De afdeling industrie en lossen en laden heeft een vooruitgang van ongeveer 12 % geboekt. Deze ontwikkeling is te danken aan de introductie van nieuwe producten, zoals stroomaggregaten voor de industrie. Dit jaar komt ook een nieuw gamma van elevators met thermische motor ( Komatsu) op de markt.

Zaïre.

Matermaco werd in 1946 gesticht als Matériels et matériaux de construction. Het bedrijf kreeg in 1964 zijn huidige naam. Het heeft zich ontwikkeld in het kielzog van Cominière, dat zeer actief was in Zaïre. Dat verklaart meteen de Afrikaanse roeping van het bedrijf. Matermaco is immers de officiële distributeur van mijnbouwproducten voor niet alleen België en Frankrijk maar ook voor Zaïre, Niger, Mauretanië, Togo, Guinea en Senegal. Ongeveer drie jaar geleden nam Cominière de naam over van zijn moederbedrijf, het Britse Lonrho plc, dat 82,5 % van het kapitaal bezit. De nieuwe naam werd Lonrho Belgium nv. Lonrho Belgium controleert meer dan 95 % van het kapitaal van Matermaco.

Ook als gedelegeerd bestuurder van Matermaco blijft Daniel Tordeur lid van de raad van bestuur van Lonrho Belgium en van de meeste filialen van de Lonrho-groep in België en Zaïre. Dat is belangrijk, want het versterkt de cohesie tussen de verschillende onderdelen van het grote geheel.

De groep is via verscheidene filialen in Zaïre vertegenwoordigd. Matermaco bezit 20 % van het kapitaal van Afrima bvba, de invoerder van Toyota in Zaïre. Lonrho Belgium dat genoteerd staat op de Brusselse beurs bezit 50 % van Afrima, 99,5 % van Immoaf bvba en 99,97 % van Comuele bvba, dat op zijn beurt 33,3 % van de aandelen van Somi Zaïre bvba controleert. Daniel Tondeur beklemtoont dat Lonrho weliswaar aandeelhouder is van Comuele Zaïre, maar geen enkele band heeft met Comuele België, dat momenteel voorwerp is van een gerechtelijk onderzoek. Dat laatste bedrijf was een lege schil geworden en werd in 1989 door de groep van de hand gedaan.

De uitvoer van Matermaco heeft zwaar geleden onder de ongeregeldheden die Afrika teisteren. Toch wordt er vooruitgang geboekt en ontwaart Daniel Tordeur in Zaïre positieve signalen die hem vertrouwen geven in de toekomst van het land. Onlangs heeft hij trouwens een contract van verscheidene miljoenen dollars in de wacht gesleept voor de herstelling van de mijnvrachtwagens van 175 ton van Gecamines. Lonrho laat zich evenmin onbetuigd : het heeft een partnership genomen in een bosbouwbedrijf in Zaïre, wat past in het ontwikkelingsplan van Lonrho Belgium voor de landbouwsector. Weinig bedrijven slagen erin zo’n sterke aanwezigheid in Zaïre te behouden.

ROBERT LEBLANC